Rusya’nın 2. en büyük mobil operatörü konumundaki MegaFon’un geleceği tartışılıyor. 3 ortak arasında pazarlıkların sürdüğü bildirilirken, özellikle Turkcell’de çoğunluk hissesini bir türlü alamayan TeliaSonera’nın CEO’su Lars Nybreg’in, hem MageFon hem de Turkcell’deki sorun çözülene dek yeni pazarlara girmeye sıcak bakmadığı bildirilmekte. 2009 yılında Turkcell ve MegaFon’daki hisselerini ortak bir teşebbüste bir araya getirme kararı alan [1] ve bu şekilde, Turkcell’de yönetimi ele geçirmeyi planladıklarını açıklayan TeliaSonera ve Altimo 3 seneden beri hem Rusya’da hem Türkiye’de bir noktaya gelememiş durumdalar.
İsveçli TeliaSonera ile Rus Altimo firmaları, uzun yıllardan beri çeşitli telekom firmalarında büyük hissedar olarak yer alan firmalar. Bu iki firma, 2009 yılı Kasım ayında hem Turkcell hem de Megafon’daki hisselerini ortak bir teşebbüste bir araya getirmek üzere bir anlaşma imzalamışlardı [1]. Ancak MegaFon’un diğer büyük hissedarı konumundaki Rus milyarder Alisher Usmanov, bu anlaşmayı reddettiğini ve iki firma ortak teşebbüsten vazgeçene dek yönetimdeki hiçbir yükümlülüğünü yerine getirmeyeceğini açıkladı [2]. Şimdi bu konuyla ilgili pazarlıklar yeniden başladı.
Benzer bir durum Turkcell’de de söz konusuydu ve her iki firma ile de davalık durumda olan Çukurova Grubu, iki yabancı ortağın Turkcell’deki hisselerini birleştirme kararına tepki gösterdi. Sonuç olarak, TeliaSonera ile Altimo arasındaki ortak teşebbüs anlaşması, hem Rusya’daki MegaFon’da hem de Turkcell’de yalnızca iplerin daha da gerilmesine yol açtı. Bu konudaki gelişmeleri geçtiğimiz sene TeliaSonera’nın Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Grup İletişim Direktörü Cecilia Edstrom’le yaptığımız bir röportajda kendisine sormuş [3] ve son durum hakkında bilgi almıştık.
Ancak son 1 sene içerisinde, TeliaSonera ve Altimo grubu ne MegaFon’da ne de Turkcell’de istedikleri yönde gelişmeler kaydedemediler. Her iki cephede karşılıklı olarak (Turkcell için Çukurova’nın, MegaFon için Usmanov’un) açtığı davalar henüz tam olarak neticeye ulaşmamış durumda. İşte bu ortamda TeliaSonera CEO’su Lars Nyberg bir açıklama yaparak kendisi CEO olduğu sürece, TeliaSonera’nın mevcut anlaşmazlıklar çözümlenmeden yeni pazarlara yelken açmayacağını duyurdu.
TeliaSonera’nın son dönemdeki stratejisi, küçük hissedar olduğu/çekirdek iş olarak görmediği pazarlardan çıkmak (%18,6 hisse sahibi olduğu Kamboçyalı Smart Mobile örneği) ve büyük hissedar olduğu/çekirdek iş olarak gördüğü pazarlardaki gücünü arttırmak (%60,4 hisse sahibi olduğu Nepal’delki Ncell örneği) yönünde oldu.
TeliaSonera ve Altimo, Turkcell’de hissedarsavaşı yapıyor durumundalar. Ancak biraz da MegaFon’daki çekişmeye değinmek gerekirse, orada sürdürülen savaşın da Turkcell’dekinden aşağı kalır bir yanı olmadığını belirtmek lazım. MegaFon, Rusya’nın 2. büyük mobil operatörü durumunda ve 3 büyük hissedar mevcut. Bu 3 hissedar, Mart 2011 tarihi itibarıyla TeliaSonera (%35,6 direkt hisse ve Telecominvest yatırım ortaklığından gelen %8,2 endirekt hisse), Altimo (%25,1 direkt hisse) ve Alisher Usmanov’un sahibi olduğu AF Telecom (%8 direkt hisse ve Telecominvest yatırım ortaklığından gelen %23,1 endirekt hisse) şeklinde sıralanıyordu.
Telecominvest firmasının ise büyük hissedarının Jeffrey Galmond adında bir avukat olduğu biliniyor. Ancak Galmon’un aslında bir maşa olduğu ve asıl büyük hissedarın Rusya eski Telekom Bakanı Leonid Reiman olduğu ileri sürülmekteydi. Bu iddia kanıtlanamamış bir iddia olarak hala spekülasyonlara sebep olmakta.
Sonuçta görebileceğiniz üzere, MegaFon’da da son derece karmaşık bir hissedar yapısı hakim ve üstelik bu firma borsaya açık değil, dolayısıyla gelişmeleri izlemek çok daha zor hale geliyor. Şimdi 3 büyük ortak, MegaFon’un gidişatıyla ilgili toplantılara başladıklarını duyurmaktalar. Kapalı kapılar arkasında ne tür pazarlıkların döndüğünü ve bu pazarlıkların bir şekilde Turkcell’deki durumu etkileyip etkilemeyeceği ise henüz bir muamma.
İddialara göre önümüzdeki dönemde Rusya’da ve Türkiye’deki gelişmeler, TeliaSonera ve Altimo arasındaki ortaklığın da gidişatını belirleyecek. İki firmanın da MegaFon ve Turkcell’de beklediklerinden çok daha fazla sorunla karşılaştıkları ve bu nedenle yurt dışı operasyonlarını ve yeni pazarlara girişlerini çok daha temkinli yapacakları konuşulmakta. Ancak bu saatten sonra iki firmanın MegaFon’da ve Turkcell’deki niyetlerini değiştirmelerine ve hisse satışı yapmalarına imkansız gözüyle bakılmakta.
Telia Sonera ve Altimo geçen yıl farklı bir yöntem denemiş ve genel kurulu kilitlemişlerdi. Bu nedenle Turkcell’de geçen yıl kar dağıtımı yapılamadı. TeliaSonera geçen yıl yaptığı açıklamada yıl sonuna kadar sorunu çözebilecekleri mesajları da vermişlerdi. Altimo tarafında ise süre giden bir temyiz mahkemesi var. Bu dava sonucuna göre, Çukurova’nın Turkcell’deki hisse durumu kesinleşecek. Altimo, zaman zaman bazı ataklar yaparak, durumu yokluyor. Örneğin şubat ayı içinde, temyiz mahkemesi öncesindeki bir karar öne sürülerek Çukurova’nın 1,4 milyar $ ödeme yapması gerektiği açıklamaları yapılmış ve temyiz mahkemesinden gelen açıklama ile böyle olmadığı ortaya çıkmıştı. Bu 2 hareket, Türkiye’deki ilgili çevrelerde, Altimo ve TeliaSonera’nın, Çukurova Grubunu parasal anlamda zora sokma ve bu yolla hisseleri elde etme teşebbüsleri olarak olarak değerlendiriliyor.
[1]-Turkcell ve Megafon Birleşiyor
[2]-Megafon Ortağı Usmanov, TeliaSonera-Altimo Birleşmesine Karşı Çıkıyor