Axios haber sitesinde geçen cuma yayınlanan bir habere [1] göre Trump 17 temmuzda yürürlüğe girecek olan “Uluslararası Girişimci (IER)” kuralı olarak adlandırılan ve Obama’nın başkanlığının son günlerinde onayladığı kuralı değiştirmeyi ya da tamamen iptal etmeyi planlıyor. Eski başkan Obama zamanında oluşturulan bu kural, göçmen (yabancı) girişimcilerin ABD’de şirket kurmalarını kolaylaştırmaya yönelikti.
Axios’a konuşan kaynaklara göre, ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri (USCIS), geçen yıl konulan kuralın 17 temmuzda başlayacak olan uygulama tarihini ertelemek ya da kaldırmak için usül yönünde bazı adımlar atacak. İlaveten, kurumun bu kuralı ortadan kaldırmak için resmi süreç başlatması bekleniyor. Bir USCIS sözcüsü, kuralın “inceleme aşamasında” olduğunu söyledi.
17 Temmuz’da yürürlüğe girmesi beklenen kuralın yürürlük tarihini Anavatan Güvenliği Departmanı Mart 2018’e kadar ertelemeyi planlıyor. Bu ertelemenin, idareye kuralı resmen geri çekmeye yetecek zamanı vereceği kaydediliyor. ABD’ye giren yabancı işçi sayısını azaltmak isteyen bazı Trump idaresi yetkilileri, bir önceki idare tarafından konulan kuralın “aşırı erişime açık” olduğunu düşünüyor. Yani güvenlik sorunu ileri sürülüyor.
Kural henüz yürürlüğe girmediğinden, ortadan kaldırılması ya da geciktirilmesi halen kimsenin vize statüsünü değiştirmiyor. Ancak bu kural ileriye yönelik olarak, teknoloji ve girişim sermayesi şirketleri için bir engel anlamı taşıyor.
Trump Yüksek Vasıflı bile Olsa Göçmenlere Karşı
Trump’ın göçmenlere karşı oluşu artık çok açık bir şekilde önümüzde duruyor. Her nekadar çeşitli kuralları ya da kanunları mahkemelerden dönse de, vazgeçmiyor. Bu son haber de, Trump’ın “yüksek vasıflı” göçmenleri bile istemediğini gösteriyor.
Üstelik Trump, bir yandan Silikon Vadisi yani teknoloji liderleri ile temasta [2], onları kendileriyle çalışmaya ikna etmek istiyor. Bu yolda, “isteyen istediğiyle çalışır” ifadesiyle H-1B olarak bilinen yüksek vasıflı göçmen vizelerine yönelik bir şey yapmayacağı algısı yaratıyor ama yine de arkasından tekrar kısıtlayıcı kurallar getirmeye devam ediyor. Gerçi 17 temmuzda yürürlüğe girmesi gereken bu kuralın değiştirilmesi konusunun henüz kesinleşmediği de belirtiliyor.
Erteleme-iptal etme kararına karşı, Amerikan teknoloji-girişimci camiası şimdiden ayağa kalkmış durumda. Çünkü ABD zaten göçmenler tarafından kurulan bir ülke ve bugün pek çok firmanın geçmişinde göçmen kurucular yer alıyor. Risk sermayesi firması Kleiner Perkins Caufield & Byers tarafından hazırlanan bir raporda, ilk 25 teknoloji şirketinin sadece % 25’inin birinci veya ikinci nesil Amerikalılar tarafından kurulduğu tespiti yer alıyor. Fortune 500 şirketlerine bakıldığında ise % 40’nın ya göçmenler ya da göçmenlerin çocukları tarafından kurulduğu belirtiliyor.
ABD Ticaret Odası’nın desteklediği bir web sitesi olan Free Enterprise, ABD dışında doğan insanlar tarafından kurulmuş firmaların hangileri olduğunu yayınladı. Bunların ilk 14’ünü yandaki resimde görüyorsunuz.
Uluslararası Girişimci Kuralı (International Entrepreneur Rule, IER)
IER, aşağıdaki şartları yerine getiren yabancı girişimcilere özel istisna sağlıyor;
- ABD’deki işini son beş yıl içinde kurmuş olmak
- İşletmedeki önemli sahiplik ve / veya operasyonel katılımı olmak
- İşletme için ABD’li yatırımcılardan (veya buna denk gelen hibeler) en az 250.000 dolarlık girişim sermayesi sağlamak
Bu tür göçmenlik sözleşmeleri 2.5 yıl süreli oluyor ve girişimci iş yarattığı, gelir artışı ve ek yatırım gibi gelişmeler sağladığı takdirde uzatılabiliyor. Anavatan Güvenliği Departmanı, bu sözleşmeleri istediği zaman iptal edebiliyor. Kural Obama’nın son günlerinde onaylanmış ve temmuz ayında yürürlüğe girmesi planlanmıştı.
Trump başkanlığı aldığı ocak ayının ilk günlerinde bu vizeleri ve kuralı iptal edeceğini söylemişti. Ancak sonradan bu bekletilmişti [3].
[1] Trump plans to halt entrepreneur visas next week
[2] Trump Teknoloji Yöneticilerini Topladı, Ya Ankara?