İnternet camiası bir süredir Phorm isimli uygulamayı konuşuyor. Bu uygulamanın kişisel gizlilik açısından sorun teşkil edip etmediği tartışılıyor.
turk-internet.com olarak kullanıcıları endişeleri nedeniyle temas kurduğumuz TTNET firması, sunulan hizmetten gayet emin ve mahremiyet endişelerini temelsiz buluyor. TTNET ve Phorm işbirliğinde sunulan Gezinti adlı platformun tamamıyla güvenilir olduğunu ve hiçbir kullanıcı verisi kaydetmediğini açıklayan TTNET yetkilileri, bu platformun tüm abonelerin kullanımına sunulmadan önce çeşitli demografik özelliklere sahip gruplar tarafından test edildiğini söylemekteler.
Türkiye’yi kendisine pazar olarak konumlayan Phorm adlı reklamcılık uygulaması tartışma yaratıyor. Deep Packet Inspection (DPI) teknolojisini kullanarak kullanıcı profili çıkartan ve kullanıcıya özel hedefli reklamcılık sunumu yapmaya yaradığı söylenen bu yazılım, fişleme yapıldığı iddialarını gündeme getirmekte. 2008 yılında İngiltere’de ciddi mahremiyet endişelerine konu olan [1], [2] bu yazılımla ilgili geçtiğimiz haftalarda önce Alternatif Bilişim Derneği’nin bir açıklamasına yer vermiş [3], ardından ise Phorm ile ilgili tartışmaları bir yazımızda özetlemiştik [4].
Ancak elbette, gazeteciliğin bir gereği olarak, sadece Phorm ile ilgili ortaya atılan iddialara ve mahremiyet endişelerine yer vermekle yetinmiyoruz. Konuyla ilgili olarak Phorm ile bir iş ortaklığı anlaşması yapan ve kullanıcılarına bu servisi vermeye başlayan TTNET firması ile temas kurduk. TTNET firmasına yönelttiğimiz soruları ve aldığımız yanıtları yazımızın devamında bulabilirsiniz.
turk-internet.com: TTNET olarak Phorm ile bir anlaşma yaptığınız söylenmekte. Bu anlaşmanın kapsamı ve sunulan hizmet konusunda bilgi verebilir misiniz?
TTNET: Türkiye’nin iletişim ve eğlence şirketi TTNET, İngiltere merkezli Phorm ile kurduğu işbirliği sonucu ‘Gezinti’ adlı platformu hayata geçirdi. Gezinti, kullanıcılara internette beğendikleri haber, makale, video vb. içerikten daha fazlasını otomatik olarak tavsiye eden yenilikçi çevrimiçi bir hizmet. Bu portal, diğer haber portallarından farklı olarak kullanıcının internette beğendiği ve ilgilendiği haber, makale, video vb. içeriği seçerek kullanıcıya sunuyor. Internet kullanıcıları, internet üzerinde o dönemdeki güncel ilgi alanlarıyla ilintili bilgilere Gezinti portalı aracılığıyla daha kolay ve daha kısa sürede ulaşabiliyor.
Gezinti’nin bir diğer önemli özelliği, kullanıcıların internette gezerken karşılaştıkları reklamların bile ilgi duyabilecekleri konular çerçevesinde özel olarak gösterilmesinin sağlanması. Internet kullanıcıları, güncel ilgi alanlarına yönelik reklamları görüntüledikleri için, o dönemde gerçekten ilgi duyacakları kampanyaları inceleme olanağına sahip oluyor ve bu sayede kullanıcılar için değer yaratılıyor. Gezinti, kullanıcıya sunduğu kolaylıklar nedeniyle de “hizmet” kapsamında değerlendiriliyor.
turk-internet.com: Phorm hakkında mahremiyetle ilgili çeşitli iddialar gündemde. Örneğin bu firma ve sağladığı yazılım yüzünden İngiltere’deki ISP’lerin (başta British Telecom olmak üzere) ciddi mahremiyet endişeleri ve protestolar ile karşılaştığı biliniyor. Bu konuda neler söyleyebilirsiniz?
TTNET: Phorm, Londra Borsası’na kote ve dünyanın çeşitli ülkelerinde kurduğu ortaklıklarla faaliyet gösteren uluslararası bir şirket. Phorm ile ilgili iddiaların asıl muhatabı firmanın kendisidir ama bu noktada bazı doğruları da aktarmak gerekir tabii ki.
Phorm’un sunduğu hizmetin geçmişini incelediğimizde, ilk denemeye çıktığından bu yana yazılımın çok önemli gelişmeler kaydettiğini görebiliyoruz. Ayrıca Birleşik Krallık’taki sorun yazılımla ilgili değildi ve tamamen kullanıcılara denemenin başlayacağına ilişkin bilgilendirme sürecinin yönetilmemesiyle ilgiliydi. TTNET, Türkiye’de bu süreci opt in çalışarak; yani kullanıcıdan önceden izin alarak işletiyor.
Phorm’un British Telecom ağı üzerindeki çözümü aslında soyut bir fikrin çalışan bir minik modele dönüştüğü ilk denemeydi. Ne yazık ki, Phorm’un Birleşik Krallık’taki o zamanki iş ortağı, böyle bir deneme öncesinde, ürünün kamuya açılmadan önce ön bilgilendirmenin gereksiz olduğuna karar vermiş ve bu talimata Phorm uymak zorunda kalmıştır. Sonuç olarak İngiltere’de halkla ilişkilerin yönetimi sürecinde sorunlar ortaya çıkmıştır ancak bunların hiçbiri gizlilik ilkesinin ihlaline ilişkin sorunlar değildir.
Özellikle Phorm yazılımı hiçbir şekilde Birleşik Krallık nezdindeki yasaları ihlal etmemiştir. Bilakis İngiltere hükümeti hem British Telecom’u hem de Phorm’u destekleyici açıklamalarda bulunmuştur. Phorm’un çözümü, bir konseptin çalışır hale dönüştüğü bir minik modelin çok ötesine geçmiş, son derece gelişmiş bir teknolojiye evrilmiştir. Sadece ve sadece, kullanıcıdan önceden bir izin aldıktan sonra sistem çalışmaya başlar. Anonimliği yani kullanıcının gerçek kimliğiyle eşleşme yapmamayı; kullanıcıya ait verinin üçüncü partilere satılmayacağını garanti eden bir sistemdir. Phorm hizmeti gizlilik iddialarına istinaden denetime girmiştir. Phorm Londra Borsası’na açık bir şirket olup Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık yasalarına tam bağlı ve uyumludur.
turk-internet.com: Phorm ile oluşturulan proje nasıl çalışmakta, kullanıcılar hakkında sadece anonim bilgilerin oluşturulduğu söyleniyor ancak eğer böyleyse, kullanıcıya özel reklam (hedefli reklamcılık) nasıl sağlanıyor?
TTNET: Kullanıcı, herhangi tarayıcı üzerinden sayfa açmaya çalıştığında TTNET tarafından gönderilen davetiye sayfasına yönlendirilir; www.gezinti.com/davet sayfasında kullanıcı “HEMEN ETKİNLEŞTİR” veya “İLGİLENMİYORUM” şeklinde iki seçim butonu ve detaylı açıklama ile karşılaşır.
Kullanıcı, “HEMEN ETKİNLEŞTİR” butonuna tıklarsa hizmete “opt-in” olur; bir başka söylemle, ücretsiz Gezinti hizmetinden faydalanmaya onay vermiş olur. Eğer kullanıcı “iLGiLENMİYORUM”u tıklarsa; hizmetten faydalanmaya onay vermeyerek bu hizmetten faydalanmayı tercih etmediğini beyan eder.
Kullanıcı tarafından opt-in olunması ile kullanıcıların internete bağlandığı Kullanıcı Profiline çerezler atanır. Gezinti Hizmeti bu çerezler haricinde kullanıcının bilgisayarına hiçbir yazılım yerleştirmez. Bu yüzden de kullanıcıların bilgisayarlarındaki performansı veya internet kullanımını etkilemez.
Gezinti, onayın alındığı desteklenen tarayıcı ve bu tarayıcıya ilave olarak kullanıcı profili dahilindeki diğer desteklenen tarayıcılardan da kişiye özel internet deneyiminin kullanılabilmesi için aynı numara üzerinden “flash çerez” ataması yapar. Tarayıcı çerezindeki numara tamamen rasgele oluşturulmuştur. Hiçbir şekilde kişi olarak sizinle ilişkilendirilemez, kimliğiniz asla bilinmez, saklanmaz ya da kimseye açıklanmaz.
Gezinti, ziyaret ettiğiniz internet sitelerini kaydetmez veya internet sitesinin fiili içeriğini saklamaz. Yalnızca önceden tanımlanmış ilgi alanı kategorilerinden eşleşen kategorilerin isimlerini saklar.
“Sayfa geçici özeti” de dahil olmak üzere diğer tüm veriler saklanmaz.
Kullanıcı, Gezinti Hizmeti ile anonimleştirilmiş (isimsizleştirilmiş) şekilde kaydedilir. Gezintilerine göre kullanıcıya kişiselleştirilmiş reklam hizmeti sağlanır. Hizmet, en yüksek gizlilik, güvenlik ve performans standartlarını sağlamak üzerine kuruludur.
Gezinti, kullanıcıya gezindiği konularla ilgili içerikler ve reklamlar gösterir. Gezinti, yalnızca genel olarak internet sitelerinde gezindiğiniz içeriklere göre kategorilendirme yapar ve içerikleri saklamaz. Gezindiğiniz internet siteleri kimliğinizi ve bu hizmetteki rastgele numaranızı bilmezler.
Gezinti, kimliğinizi, size tayin edilen rastgele numarayı ve ziyaret ettiğiniz diğer web sitelerini, reklam veren web siteleriyle paylaşmaz. E-posta yazışmalarınız veya benzer iletişim bilgileriniz profilleme adı altında kaydedilmez ve arşivlenmez. e-posta (SMTP), sohbet veya dosya paylaşımı gibi diğer internet trafiği türlerini hiçbir şekilde işleme almaz.
Güvenlik kontrolüyle girilen şifreli internet sitelerini (https) işleme almaz. İsimler, e-posta adresleri, doldurulan form, anket verileri veya şifre, telefon numarası gibi üç haneden uzun herhangi bir numarayı dikkate almaz.
turk-internet.com: Phorm ile yapılan anlaşmanın süresi nedir, bu konuda ne gibi test çalışmaları yürütülmüştür?
TTNET: Gezinti, tüm abonelerin kullanımına sunulmadan önce çeşitli demografik özelliklere sahip gruplar tarafından test edildi. Bu testlerin ardından hizmete sunuldu.
[1]-Phorm’un İş Modeli Şimdiden Tartışılmaya Başlandı!
[2]-BT’den Davranışsal Takip Yapmaktan Vazgeçti
[3]-Alternatif Bilişim Derneği, Phorm Konusunda Tepki Kampanyası Açtı
[4]-Türkiye’de Kendisine Pazar Arayan Reklamcılık Platformu Phorm Tartışma Yaratıyor