Tüketici Operatörün Karı Dahil 34 TL’lik Konuşma için 100 TL Ödüyor – 1

Geçen hafta Ankara’da bir toplantıda “cep telefonu sektöründeki vergiler” tartışıldı. Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım ve Telekomünikasyon Kurumu yetkililerinin de katıldığı toplantı, aynı konudaki çok sayıdaki panel ve toplantılardan birisiydi ve sektör yine kendi çalıp, kendi oynadı. Değişen bir şey yok. Bakan vergilerin 2009’dan önce değişmeyeceğini söyledi.

Tüketici yani sorunun tek mağduru olan halk, konuyu farkında değil ya da aldırmıyor. Onlar böyle davranınca da, % 66’ya varan vergiyi ödemeye devam ediyorlar. Bazılarının ödediği paranın 34 YTL’si cep operatörünün kar’ı dahil konuşma gideri ama devlete ödenen vergilerle faturası 100 YTL haline geliveriyor.

Hani bir hikaye anlatılır,

Ülkenin birinde, bir padişah varmış. Ülkenin paraya ihtiyacı olduğunda vergi koydurur sonra sorarmış; “halkım ne yapıyor?” Veziri, “Halk çok üzgün, ahu vah ediyor. Paraları olmadığını söylüyor” dedikçe de, yeni vergi koydururmuş. Ta ki, bir gün veziri “Halkınız şakır şukur oynuyor” diyene kadar. O gün “artık halk delirdi, bundan sonra vergi yok” demiş.

Bizimki de buna dönecek galiba. Aslında delirmeden önce gülmek hem de kahkahalarla gülmek mümkün, çünkü Aziz Nesin’lik bir olayı nerdeyse 7-8 yıldır yaşıyoruz. Elime Ankara’daki toplantı sırasında yapılan sunumlar geçti, daha detaylı incelediğimde, bunu sizlerle de paylaşmayı istedim. Olayı traji-komikliğini daha iyi ortaya koymak ve bilmeyenlerin daha iyi anlamasını sağlamak için, cep telefonu konuşmalarımızdaki vergileri ve nedenlerini tek tek inceleyelim;

Cep Telefonu Vergileri Nelerdir?

Tüketicinin yani bugün artık sayısı 50-55 milyona vardığı için Türkiye’nin hemen hemen % 80’inin istisnasız ödediği cep telefonu vergileri şu şekilde;

Az Konuşan Daha Yüksek Oranda Vergi Ödüyor

Vergileri tek tek incelemeden önce, vatandaşlık haklarımız açısından önemli iki hususa dikkati çekeceğim;

Haberleşme, anayasaya girmiş ve devletin vatandaşlarına sağlaması gereken bir hizmet. Önce bunu hatırlayalım;

Arkasından haberleşme konusunda herkesin eşit olması gerekir ama yukarıda gördüğünüz vergi ve yükümlülüklerden 3 tanesi TL (26 YTL, 10 YTL ve 10 YTL/yıl) olduğu için az konuşan bir kişinin telefon giderlerinde daha yüksek bir yüzde alırken, daha çok konuşanların giderlerinde daha düşük yüzde alıyor.

Böylece verginin adaletli dağılımı da ihmal edilmiş oluyor.

Başlığımızda verdiğimiz 34 ve 100 YTL’lik rakamlar aslında ortalamaya göre verdiğimiz rakamlar. Bunu ve neden vergi adaletli dağılmıyor dediğimizi şöyle örnekleyelim; Ayda 10 dakika konuşan bir insanın konuşma bedeli ortalama 12 YTL (tarifelere göre değişebilir ama rakam aşağı yukarı böyle). 12 YTL, 50 YTL, 100 YTL ve 500 YTL’lik cep telefonu hizmeti alan kişilerin ne ödediğine bakalım;

Bu tablodan gördüğümüz durum, ayda 10 dakika konuşan, kısıtlı bütçeye sahip bir kullanıcı, 1.yılın sonunda konuştuğu 144 YTL’ye karşılık 273,61 YTL ödüyor yani % 90 vergi ödüyor. Ayda 50 YTL yılda 600 YTL’lik telefon konuşması yapan bir kişi, yılın sonunda 994,38 YTL ödüyor yani % 65,7 vergi ödemiş oluyor. Bu rakam ayda 500, yılda 6 milyar YTL’lik konuşma yapan bir kişide % 61,9 oluyor. 2.yıl ve sonrasında sabit ödemelerdeki 26 + 10 YTL’lik tesis ücretleri düştüğü için toplam ödeme miktarı da biraz düşüyor.

Yukarıdaki sıraladığımız vergileri tek tek yarın Pizza’ya Hazine Katkı Payı – 2 başlığı altında bakacağız.