Serbestleşme yılı 2004’ün ilk 6 ayı Türk Telekom’a uğurlu gelmedi. Henüz yeni telekom operatörleri servis vermeye başlamamasına karşın, Türk Telekom ilk 6 ayın sonunda 204 Trilyon TL zarar açıkladı.
Türk Telekom ilk 6 ay satış gelirlerini 4.4 Katrilyon TL olarak açıkladı. Geçen yılın aynı döneminde yani 2003’ün ilk 6 ayında, satış cirosu 2 Milyar $ ve kar’ı 1 Milyar $ olarak açıklanmıştı. (Bkz : Türk Telekom Kar’ı rekora Koşuyor).
Özelleştirme için çalışmaların bu ay içinde tamamlanması beklenilen Türk Telekom’un % 51’i blok halde satışması planlanırken, 204 trilyon TL’lik zarar, şirkette yapılması gerekenlerin işareti gibi. Zaten biz de geçen yılın 1.5 katrilyon’luk kar açıklamasını şüpheyle karşılamış ve düşüncelerimizi 2 ayrı yazıda aktarmıştık (Bkiz : 2 Milyar $ Ciro ile 1 Milyar $ Nasıl Kar Edilir? ve w Milyar $’lık TT Kar’ına Bir de Burdan Bakın)
Türk Telekom açıklanan zarar rakamı ile ilgili olarak yılbaşından itibaren uygulanmaya başlanılan enflasyon muhasebesi sistemi ve bu nedenle muhasebe hesaplarında amortismanların daha yüksek gösterilmesini neden olarak gösterdi. Amortismanlar, 2003’ün ilk 6 ayında eski muhasebe sistemiyle 390 Trilyon TL olurken, enflasyon muhasebesi uygulanan bu yılın aynı döneminde 1.250 Katrilyon TL olarak oluştu.
Türk Telekom tarafından yapılan açıklamada amortisman hariç, ilk 6 ay için gayrisafi satış hasılatı 4.4 Katrilyon TL, giderler 2.2 Katrilyon TL ve dönem kar’ı 1.3 Katrilyon TL olarak verildi.
Türk Telekom gelirleri ile ilgili olarak yeri gelmişken, kısaca bir kaç rakam verelim.. “OECD Communications Outlook – 2003″e baktığınızda, 2001 verileriyle
- Sabit ve mobil hatlı telefon hattı başına gelir (yani abone başına gelir) Türkiye için 157 $ olarak gözüküyor. Türkiye bu rakamla en düşük abone başı geliri olan ülke durumunda.
Türkiye’den sonra en alttaki sıralarda hangi ülke var diye baktığınızda 250 $’larda 3 ülke yani Slovakya (247 $/abone), Çekoslavakya (231 $) ve Polonya (243 $/abone) yer alıyor.
Sonraki tüm rakamlar 300 $’ın üstünde. Zirvede ABD (1074 $/abone) ve Japonya (951 $) var.
- OECD raporundaki başka bir değerlendirme şirketlerin çalışan eleman başına gelirleri. Türk Telekom 1 eleman başına 84.000 $ kazanırken, en düşüğü 64.000 $ düzeyindeki Slovakya ile birlikte Avrupa ortalaması 237.000 $.
OECD ortalaması 1 eleman başına 282.000 $ civarında. Listenin zirvesinde 1 eleman başına 732.000 $ ile gelir ile Japonya yer alıyor. ABD ortalaması 298.000 $.
- Data hatları ya da başka bir deyişle Leased Line yani kiralık telekom hattı gelirlerine bakıldığında, Türkiye 132 milyon $ ile sondan 4.cü.
Daha aşağıda Matav (Macaristan, 63 milyon $), Sonera (Finlandiya 50 milyon $), Çek Telekom (63 milyon) bulunuyor.
Listenin üstünde ise, 4.3 milyar $ ile NTT (Japonya), 1.5 milyar $ ile ABD, 1.3 milyar $ ile Telecom Italia, 1.2 milyar $ (%2.6) ile Almanya geliyor.
Zaten bizim işaret etmek istediğimiz hususlardan birisi de bu. Türk Telekom’un data hatları satışları (nedenlerini başka bir yazıda anlatacağım) bir hayli düşük. Bu rakam bazı ülkelerde telekom gelirlerinin % 30’larına kadar varıyor. Türk Telekom’un gelirlerinin ancak % 5’i veri hatlarından geliyor.
Bu noktaları hatırlattıktan sonra, ilk 6 ayın rakamlarını bir başka yazıda analiz edeceğimizi de belirtelim.