Bu yazının önceki bölümlerini
- Türk Telekomünikasyon Sektöründe Rekabet – 1
- Türk Telekomünikasyon Sektöründe Rekabet – 2
- Türk Telekomünikasyon Sektöründe Rekabet – 3
- Türk Telekomünikasyon Sektöründe Rekabet – 4
- Türk Telekomünikasyon Sektöründe Rekabet – 5
- Türk Telekomünikasyon Sektöründe Rekabet – 6
- Türk Telekomünikasyon Sektöründe Rekabet – 7
- Türk Telekomünikasyon Sektöründe Rekabet – 8
başlıkları altında okuyabilirsiniz.
7-Türkiye Uygulamaları
Türkiye, Rio Zirvesi’nden beri bilgi üretimi ve iletişim açısından belirli bir yol almıştır. Özel radyo ve televizyon kanalları, Internet, bilgisayar kullanımı gibi alanlarda önemli gelişmeler kaydetmiştir. Dolayısıyla, bilgi ve iletişim önemli bir sektör durumuna gelmiş ve bu alana yatırım yapan kuruluşların sayısı artmıştır. Türkiye’de telekomünikasyon hizmetleri 1 Temmuz 1994 tarihine kadar, T.C. Posta, Telgraf ve Telefon İşletmesi Genel Müdürlüğü (PTT) tarafından monopol olarak yürütülmüştür.
Telekomünikasyon Sektörü
Sektör’ün Pazar Büyüklüğü : 7.4 milyar USD.
Telekom Donanımı Gelirleri : 1.5 milyar USD.
Taşıyıcı Hizmetler Gelirleri : 5.8 milyar USD.
Cep Telefonu Kullanıcı Sayısı : 25 Milyon 265 bin kişi.
Sabit Hat Sayısı : 19 Milyon kişi
Kaynak: Nur Saygı “Telekomünikasyon ve Bilgi Teknolojileri Pazarı, Mevcut Durum ve On Yıllık Bir Perspektif Çalışması”, Uzmanlık Tezi, Türk Telekomünikasyon Kurumu, Mart 2002, Ankara.
Dünyada gelecek yıllarda en çok gelişmeye aday olan “telekom ve bilişim” sektörünün pazar büyüklüğü 7.4 milyar USD ile ulusal boyutlardaki telekom büyüklüğünün rekabet açısından yetersizliğini göstermektedir. Türkiye’de bilgi işlem teknolojilerinin dağılımını veren bir tablo aşağıda verilmektedir.
Türkiye BIT Sektörünün Dağılımı
Telekom Hizmetleri %58
Telekom Donanımı %15
BT Hizmetleri %8
Yazılım %4
BT Donanım %15
Kaynak: Nur Saygı “Telekomünikasyon ve Bilgi Teknolojileri Pazarı,Mevcut Durum ve On Yıllık Bir Perspektif Çalışması”, Uzmanlık Tezi, Türk Telekomünikasyon Kurumu, Mart 2002, Ankara
Türkiye’nin bilgi iletişim teknolojileri içinde en fazla yoğunluğun %58 ile telekomünikasyon hizmetlerinde olduğu görülmektedir. Bu oranı % 15’lik paylarla telekom donanımı ve bilgisayar donanımı teknolojileri izlemektedir.
Teknolojik gelişmeye bağlı olarak telekom hizmetlerinin kendi içnde de büyük bir değişim ve gelişim yaşamaktadır. Örneğin son on yılda sözel iletişim araçlarında sabit telefon kullanımından cep telefonu kullanımına doğru önemli bir değişim yaşanmaktadır. BTYKA-2000 Kamusal Değerlendirme Raporu’nda 1997 yılı temel alınarak yapılan değerlendirmede, Türkiye’de üç yılda sabit telefon kullanımı % 81,8’den % 86,9’a, cep telefonu kullanım oranı da % 10,1’den % 50,2’ye yükselmiştir. (Sürdürülebilir Kalkınma Dünya Zirvesi Türkiye Ulusal Raporu (Taslak)134
Türkiye’de Telekom Hizmet Gelirlerinin Dağılımı
Milyar ABD doları | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
Sabit telefon Gelirleri | 3.82 | 3.65 | 4.63 | 3.29 |
Mobil hizmet gelirleri | 1.25 | 2.35 | 3.84 | 2.9 |
Top.Telekomünikasyon | 5.07 | 6.00 | 8.47 | 6.19 |
Kaynak: Nur Saygı ‘’Telekomünikasyon ve Bilgi Teknolojileri Pazarı,Mevcut Durum ve On Yıllık Bir Perspektif Çalışması’’, Uzmanlık Tezi, Türk Telekomünikasyon Kurumu, Mart 2002, Ankara.
Sabit telefon gelirleri 1998-2000 yılları arasında 3.82 milyar dolardan 4.63 milyar dolara yükselirken, mobil hizmet gelirleri üç katı aşan bir gelişmeyle 1.25 milyar dolardan 3.84 milyar dolara yükselmiştir. 2001 yılında ise ekonomik kriz ile bağlantılı olarak her iki hizmet gelirlerinde de gerileme gözlenmiştir.
Sabit hat hizmetlerinin konumunu dünyadaki durum ile karşılaştırmalı göstergeleri aşağıda verilmektedir.
Dünya Telekominikasyon Sektörü | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 |
Sabit Hat Sayısı (Bin) | 606,000 | 645,000 | 692,000 | 740,000 | 794,000 | 848,000 | 906,000 |
Sabit Hat Geliri(milyon $) | 410,000 | 444,000 | 497,000 | 508,000 | 500,000 | 500,000 | 480,000 |
Sabit Hat Başına Gelir ($) | 676.57 | 688.37 | 718.21 | 686.49 | 629.72 | 589.62 | 529.80 |
Türk Telekom | |||||||
Sabit Hat Sayısı (Bin) | 10,893 | 12,195 | 13,216 | 14,286 | 15,744 | 16,960 | 18,054 |
Sabit Hat Geliri (milyon $) | 2,575 | 2,163 | 1,635 | 2,294 | 2,927 | 3,464 | 3,400 |
Sabit Hat Başına Gelir($) | 236.35 | 177.39 | 123.72 | 160.58 | 185.91 | 204.26 | 188.33 |
Araştırma,Türk Telekom Nisan 2001,
1999 yılında dünyadaki sabit hat telekom operatörleri arasında onikinci sırada bulunan Türk Telekom, sabit hat başına düşen gelirlerde ise sektörün alt sıralarında yer almaktadır. 1999 yılında toplam 906 milyon sabit hat bulunan dünya telekomünikasyon sektöründe Türk Telekom’un payı %2 civarında olup, Türk Telekom’un sektörün toplam sabit hat gelirlerinden aldığı pay ise %0.7 olarak gerçekleşmiştir.
GSM hizmetlerinin sektör içindeki payı hızla yükselmektedir. Türkiye’de bölgesel ve yerel olmak üzere abone sayısı 18 milyon yaklaşan dört adet mobil telefon işletmecisi bulunmaktadır. Sabit şebekede, 19 milyon abone sayısı ile işletmecilik yapan Türkcell, 5.7 milyon abone ile işletmecilik yapan telsim ve bunların yanında devreye yeni giren Aria ve Aycell firmaları bulunmaktadır.
Bu yazının “Sonuç” bölümünü Türk Telekomünikasyon Sektöründe Rekabet – 10 başlığı altında okuyabilirsiniz.