Etik açıdan sorunlu bir ortamda yaşamaya başladık. Çoğu zaman yapılan açıklamalar “olan” değil, “olması istenen” şekile dönüştü. Bunun son örneğini Turkcell’in bugün duyurduğu arama motoru “Yaani” ile yaşıyoruz.
Yaani isimli arama motoru Turkcell’in basın toplantısında, CEO Kaan Terzioğlu tarafından “yerli” olarak sunuldu. Belki API’si yani arayüzü yerlidir ama Yandex tarafından yapıldığı duyumları var. Anlayacağınız Yaani, pek de yerli olmayabilir.
Zaten, Mehmet Ali Yalçındağ’lı Yandex daha önce Türk Telekom ile aynı konuda anlaşmaya çalışmış. Ama Türk Telekom bu çalışmaya girmemiş.
Kaan Terzioğlu, Twitter üzerinden attığı mesajlarda da şöyle diyor;
Artık Türkiye, kendi arama motoruna sahip ülkelerden biri. Yaani, Turkcell’in değil Türkiye’nin. Yaani hepimizin… 🇹🇷 https://t.co/HV9Sazv78y pic.twitter.com/tH2i34gj0m
— Kaan Terzioğlu (@Kaan_Terzioglu) October 25, 2017
Bizim duyumlarımız farklı olduğu için kendisine şu soruları sorsak;
- Yerli derken, neyi kastediyoruz?
- Kaç kişilik bir yazılım, program geliştirici (yerli) ekibi çalışmış?
- Buna özel ve yerli vurgusunu hak eden yetenekler neler?
- Yeni bir algoritma mı üretilmiş? Ürettiyse, bu algoritmaya ait bilgiler nelerdir?
- Katma değeri nerede ve nedir?
bu sorulara verilen cevapları gördükten sonra yerliliğine ikna olacağız diyelim. Ama bir yandan da bu yılın başlarında Rus gazetesi Izvestia’da yayınlanan habere bakalım [1]. 20 Şubat 2017 tarihli bu haber, Yandex ile Turkcell’in Yaani isimli bir arama motoru üzerinde çalışmaya başladığını bildiriyor.
Oradaki habere bakılırsa, “Yaani” alan adının geçtiğimiz ocak ayında çoktan yayına alındığı belirtiliyor. Daha önce Yaani.ru adresi test edilmiş ama sonra kapatılmış. Sitenin tasarımında geleneksel kırmızı, sarı ve siyah Yandex çizgileri yerine Turkcell’in renklerine daha yakın olan lacivert ve mavi renkleri seçildiği belirtiliyor. Arama motorunda, hava durumu, fotoğraf, video, harita ve döviz kurları gibi hizmetler sunulmuyor, bu tür aramalarda kullanıcılar Yandex ve Turkcell’in sitelerine yönlendiriliyor.
Farklı kaynaklar ise, dünyada hala pek de popüler olamayan Yandex’in[2], Türkiye’deki % 2-3’lerde olan pazar payını yükseltmeye yönelik bir atılıma geçtiği yorumu yapıyorlar. Kiril alfabesi kullanmayan bir ülke olarak Türkiye’de, bir GSM operatörü kullanıcılarına ulaşılması durumunda, bu hedefinde bir merhale atlayacağını düşünülmüş.
Peki, Yaani “yerli” diye duyurulduğunda, kime ne yararı olacak? Yani Yandex (ya da NTENT), Turkcell, Kullanıcılar üçgeni arasında bakarsak;
- % 2’lik kullanım payı olan Yandex, YAANİ’den memnundur, en azından Turkcell desteği ile rakibi Google’a karşı biraz daha puan kazanabilir
- Turkcell memnundur, Yandex ile muhtemelen bir gelir anlaşması yapmıştır.
- Kullanıcı; bu üründen ne yarar sağlayacak? Ben bir kullanıcı olarak bilemiyorum. Gerçekten “yerli” olsaydı, belki kullanıcı nezdinde prestiji daha anlamlı olabilirdi. Ama şimdi yerli olmadan yerli diye sunulması, şahsen bende bile bir “enayi yerine konulmuşluk” ve “kandırılmışlık” duygusu yarattı. Yerli olduğu ispatlanmadığı sürece kullanmayacağımı şimdiden beyan ediyorum.
Turkcell’den YAANİ konusunda açıklama bekliyoruz. Eğer Yerliliği konusunda bizi ikna ederse, belki kullanırız.
Bakalım ne diyecekler.. Hep birlikte bekliyoruz…
Güncelleme : Bazı kişiler İspanyol NTent kullanıldığını kaydediyor. Dolayısıyla Turkcell’in bu konuya açıklık getirmesi lazım.