TÜRKÇİMENTO öncülüğünde bir araya gelen Türkiye’nin önde gelen 22 sivil toplum kuruluşu ile birlikte hayata geçirilmesi hedeflenen Türkiye Deprem Hazırlık Yol Haritası Raporu kamuoyu ile paylaşıldı. İzmir Depremi’nin ardından TÜRKÇİMENTO öncülüğünde buluşan lider sivil toplum örgütleri, “Türkiye Deprem Hazırlık Yol Haritası” hazırlanması konusunda güç birliği yapmıştı.
Hazırlanan Deprem Yol Haritası Raporu’nda 8 ana tema belirlenerek her alana özel çözümler önerildi. Çalışma kapsamındaki 8 ana alan “Finansman / Teşvikler, Halkın Bilinçlendirilmesi, Yapı Sağlamlık Testleri, Yapı Güçlendirme Çalışmaları, Yapı Denetim, Mevzuat, Yapı Sahibi Etkileşimi, Yeni Teknolojilerin Kullanımı” olarak belirlendi. Bu temalar üzerinde Türkiye ve Marmara Bölgesi’nde yürütülen çalışmalar, bu çalışmaların yeterliliği, katılımcı STK’larla yapılan anket ve birebir görüşmelerle ortaya konuldu.
Rapora 24 STK destek verdi:
TÜRKÇİMENTO’nun, kolaylaştırıcı ve bir araya getirici rol üstlendiği bu çalışmada bir araya gelen TÜSİAD, ÇEİS, TÜRKONFED, İMSAD, GYODER, İMİB, Türkiye Hazır Beton Birliği, Türkiye Müteahhitler Birliği, Türkiye Sigorta Birliği, AGÜB, KÜB, TOBB, Türkiye Prefabrik Birliği, İnder, TİM, İNTES, Türk Müşavir Mühendisler ve Mimarlar Birliği, OAİB, TMMOB, KİSAD, Yapı Denetim Kuruluşları Birliği, YÜF, Maden Mühendisleri Odası çalışmaya katkı sağladı.
Deprem risk profili bakımından Türkiye’ye benzer olan, bu alanda çalışmalar sürdüren ülkelerin çalışmaları ayrıca incelenerek, ülkemizde uygulanabilecek başarılı örnekler tespit edildi. Bu çalışmalar sonunda İstanbul’da yapılacak dönüşüm için gerekli finansman hesabı ile bölgede kısa/orta/uzun vadede uygulanabilecek potansiyel çözüm önerileri ortaya konuldu.
Rapora göre ilk aşamada atılması önerilen adımlar şöyle:
- En kısa sürede riskli bölgelerde her bir binanın risk seviyesi net olarak ortaya konulmalı ve bu kamunun kolay erişimine açık hale getirilmelidir.
- Sonrasında risk seviyesine göre dönüşümün teşvik edilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. Bu tedbirlerin içerisinde yüksek risk seviyelerine sahip yapılarda ek vergiler, ek yükümlülükler getirilmesi düşünülebilir.
- Buna ek olarak bölge bölge dönüşüm planlanması yapılmalı ve en hızlı şekilde hayata geçirilmelidir.
- Yeni yapı inşaatlarında müteahhitlerin bir sertifikasyon sürecinden geçmesi faydalı olacaktır. Ayrıca dönüşüm süresindeki inşaatlarda tüm riskler sigortalarının yaygınlaştırılması da faydalı olacaktır.
- Deprem konusuna özelleşmiş, denetimden finansmana bütün aşamalarda düzenleme ve koordinasyon görevi alacak bir ajans kurulmalıdır. Kurulacak ajans yapı inşaat sürecinde riski üstlenip ilgili finansmanı aşamalı olarak müteahhide aktarabilir, inşaatın tamamlanmasıyla riski ilgili bankalara devredebilir.
- Dönüşüm için gerekli finansman miktarı bazı vergisel avantajlar ile azaltılabilir. Bu düzenlemeler içerisinde inşaat malzemelerinde vergiler, müteahhitlere uygulanan vergiler, yapı satış vergileri vb. düşünülebilir.
DEPREME HAZIRLIK DÖNÜŞÜM PLATFORMU İLE DEVAM EDECEK
Türkiye Deprem Yol Haritası Raporu ile ilgili atılan adımın kurulacak dönüşüm platformu devam edeceğini belirten TÜRKÇİMENTO Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Tamer Saka, şu değerlendirmede bulundu:
“Türkiye Deprem Yol Haritası Raporu’nda yer alan önerilerin hayata geçirilmesine en kısa sürede başlanması toplum güvenliği için çok büyük önem arz etmektedir. Ayrıca bütün bu süreç içerisinde halkın ve bütün paydaşların süreçteki gelişmelerle ilgili düzenli olarak bilgilendirilmesi son derece önemlidir. Biz TÜRKÇİMENTO olarak başlatmış olduğumuz sivil inisiyatifin sonuca ulaşması için gereken tüm çabayı vermeye devam edeceğiz. Bir sonraki aşamada çalışmaların takibinin yapılması ve devamlılığının sağlanabilmesi için geniş katılımlı ve kapsayıcı bir dönüşüm platformunun kurulmasını hedefliyoruz. Bu platform ile iletişim tıkanıklıklarının önüne geçileceğine, tüm paydaşların sisteme dahil edilerek, ortak akılla daha efektif çözümlerin belirleneceğine, belirlenen çözümlerin daha fazla sahiplenileceğine inanıyoruz. Dönüşüm platformu çatısı altında kurulacak Yönetmelik/mevzuat, İnşaat malzemeleri ve Teknoloji, Denetim, Finansman ve Teşvik, Farkındalık alanındaki 5 çalışma grubu ile ilgili STK’ların çalışmalarını düzenli olarak sürdürmesini de planlıyoruz.”
