2010 yılından bu yana Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Aydın koordinasyonunda akademik bir ekip tarafından yürütülen ve 10 yıldır Türkiye’nin nabzını tutan “Türkiye Eğilimleri” araştırmasının 2020 yılı sonuçları açıklandı.
Türkiye temsiliyetine sahip 26 il kent merkezlerinde yaşayan 18 yaş üzeri 1000 kişiyle yapılan görüşmelere dayanan çalışmaya göre Türkiye’de halk, koronavirüs salgınından sonraki en önemli sorunu geçen yıl olduğu gibi hayat pahalılığı ve işsizlik olarak görüyor. Tüm dünyayı sarsan Covid-19 salgınının sağlık kadar ekonomiyi de etkilemesi işsizlik oranınında artışa neden olurken, toplumun %51.8’i ekonomik durumunun kötüye gittiğini belirtiyor.
Kadir Has Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Grubu ile Global Akademi ortaklığında gerçekleştirilen “Türkiye Eğilimleri Araştırması”nın 2020 yılı saha çalışmaları 11 Kasım – 4 Aralık 2020 tarihleri arasında “Akademetre Araştırma” tarafından gerçekleştirildi.
Araştırma sonuçlarına göre; koronavirüs salgını nedeni ile sektörlerde daralma yaşanması Türkiye’deki işsizlik sorununu büyük ölçüde tetiklerken, kur dalgalanmaları ile yükselen hayat pahalılığı geçim sıkıntısı yaşayan kişi sayısında artış görülmesine sebep oldu.
“Türkiye Eğilimleri 2020” araştırmasının sonuçları 07 Ocak 2021 Perşembe günü Prof. Dr. Mustafa Aydın, Prof. Dr. Osman Zaim, Prof. Dr. Mithat Çelikpala, Prof. Dr. Banu Baybars Hawks, Prof. Dr. Murat Güvenç, Prof Dr. Erinç Yeldan, Prof. Dr. Ebru Canan Sokullu, Doç. Dr. Özgehan Şenyuva, Doç. Dr. Onurcan Yılmaz ve Sabri Deniz Tığlı’dan oluşan araştırma ekibinin düzenlediği toplantıda kamuoyuyla paylaşıldı.
“Halkın sesi olan bir araştırmaya destek vermekten mutluluk duyuyoruz”
11 yıldır Türk halkının düşünce, görüş ve tespitlerine ışık tutan Türkiye Eğilimleri araştırmasının, Türkiye’yi anlamak için çok değerli bilgi ve veriler sunduğunu ifade eden Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi ve “Global Akademi” Koordinatörü Prof. Dr. Mustafa Aydın, şöyle söyledi;
“Bu çalışma ile Türkiye’nin sosyal, ekonomik, siyasi, kültürel ve yaşam alışkanlıkları objektif bir şekilde ölçülüyor. Kadir Has Üniversitesi ve Global Akademi olarak böyle bir araştırmayı gerçekleştirmekten büyük mutluluk duyuyoruz”
Türkiye’nin en önemli sorunları: Koronavirüs salgını ve işsizlik
“Türkiye Eğilimleri” araştırmasının bu yılki sonuçlarına göre Türkiye’nin en önemli sorunu %23.5’lik oran ile ‘koronavirüs salgını’ oldu. İkinci sorun ise bu yıl da değişmeyerek %20.7’lik oranla ‘hayat pahalılığı ve işsizlik’ olarak karşımıza çıkarken; üçüncü sırada %12.3’le ‘ekonomide yaşanan sorunlar’ yer aldı. Listeyi ‘hak ve özgürlüklerin sınırlanması’ %12.3, ‘terörle mücadele’ %8 ve ‘mülteciler’ %6’lık oran ile takip etti.
“Türk halkı ekonomik açıdan daha kötü durumda”
Araştırma sonuçlarına göre, “Son bir yılda yaşanan ekonomik gelişmeler sizi nasıl etkiledi?” sorusu karşısında toplumun %51.8’i ekonomik olarak daha kötüye gittiğini belirtirken, %51.1 ‘kendimi/ailemi geçindiremiyorum’ şeklinde yanıtladı. ‘Borçlarımın seviyesinden endişe duyuyorum’ diyenlerin oranı %48.9 oranında gerçekleşirken; katılımcıların %33.4’ü ‘gelirim aylık tüketim harcamalarımı karşılamaya yeterli’, %30.5’i ‘ekonomik olarak daha iyi durumdayım’, %29.3’ü ‘mevcut finansal durumumdan memnunum, %28.6’sı ise ‘emekliliğim için yaptığım tasarruf ve yatırım miktarından memnunum’ yanıtını verdi.
Covid-19 süreci nasıl yönetildi?
Koronavirüs sürecine yönelik değerlendirmeler kapsamında katılımcıların 59.2’si “Covid-19 nedeniyle açıklanan destek paketlerini başarılı bulduğunu bildirdi. ‘Belediyelerin aldıkları önlemleri başarılı buluyorum’ diyenlerin oranı %57.7 olurken; katılımcıların %57.7’si ‘hükûmetin politikalarını genel olarak başarılı buluyorum’, %55’i ‘Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı verilere güveniyorum’ şeklinde cevap verdi. Sürece yönelik başarı değerlendirmelerinde en son sırada ise %52.7 ile ‘Milli Eğitim Bakanlığı’nın eğitim planlamaları’ yer aldı.
Türkiye’nin aşı tercihi “Milli Aşı” oldu
Çeşitli ülkelerin “Covid-19 Aşısı Üretmesi Durumunda Aşı Olma İsteği” sorusuna Türk halkının %70.2’si üretilmesi halinde Türkiye menşeli aşıyı tercih edeceklerini belirtti. %46.7 ile Almanya ikinci sıraya yerleşirken; listeyi Rusya %43.2, Çin %41.3, ‘ABD’ %41.1, ve İngiltere %40.6 ile takip etti.
En güvenilen kurum bu yıl da değişmedi
Araştırma sonuçlarına göre, Türk halkının en güvendiği kurumlar sıralamasında ilk üç sırada yine Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Jandarma ve Polis yer alırken; bu yıl ilk kez ölçülen Türk Tabibleri Birliği ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği de üst sıralardan en güvenilen kurumlar listesine girdi. Öte yandan, listenin sonunda yer alan kuruluşlar ise RTÜK, TUİK, ÖSYM ve Medya Kuruluşları oldu. En az güvenilen kurum, bu sene de değişmeyerek %31,9’luk oran ile medya kuruluşları oldu.
Siyasi kutuplaşma artıyor
Araştırmaya göre Türkiye’de siyasal kutuplaşma olduğunu düşünenlerin oranı %55,9 ile son 4 yılın en yüksek rakamına ulaşmış durumda. Kutuplaşmanın ekseni olarak ise %42,9 oranı ile laik-dindar ve %28,6 ile sağ-sol ayrımı öne çıkıyor. Öte yandan, hükümet politikalarına bakış, ülkenin tercih edilen siyasi sistemi ve demokrasiye destek gibi konulardaki ayrımlar da siyasi kutuplaşmaya işaret ediyor.
NATO ve AB ile işbirliği yapılması isteği artıyor, ABD’den tehdit algısı düşüyor
Dış politikada Türkiye’nin işbriliği yapması gerektiği ülkeler sıralamasında halen Türki Cumhuriyetler %19,5 ile (2019’da %24,6) ilk sırada ve Müslüman Ülkeler %18,4 ile ikinci sırada yer alırken, NATO ülkeleri ve AB ülkeleri ile işbirliği yapılmasını isteyenler bir önceki yıla göre artış kaydetti; Yalnız Hareket Etmesi gerektiğini düşünenler ise geçen yıla göre 5,7 puan düşüşle %10,2 olarak gerçekleşti.
Öte yandan, Türk halkının tehdit algıladığı ülkeler sıralamasında ABD halen %60,5 ile en üst sırada yer almakla birlikte, 2018’deki %81,9’dan bu noktaya gerilemiş durumda. Bu yıl tehdit algısında gerileme yaşanan ABD dışındaki tek ülke Suriye (%43,2) oldu. Bu ülkeden algılanan tehdidin de en yüksek noktasına ulaştığı 2018’deki %54,6’dan ABD’den algılanan tehdide paralel şekilde düşmesi, Türk halkının ABD’den algıladığı tehdidin büyük ölçüde Suriye’deki varlığıyla bağlantılı olduğuna işaret ediyor.
Türkiye toplumu muhafazakar, milliyetçi ve dindar
Milliyetçilik, dindarlık ve sağ-sol cetveli üzerinden yapılan değerlendirmelerde, Türk halkının büyük kısmının kendisini orta veya ileri düzeyde milliyetçi, muhafazakar, ve dindar olarak tanımladığı görülüyor. Buna karşılık araştırmada 18-20 yaş grubunda olanlar için tüm bu düzlemlerde diğer yaş gruplarına göre daha düşük düzeylerde ölçümler tespit edildi.
