Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını, pulmoner rehabilitasyon tedavisi gören hastaların programlarının değişmesine de neden oldu. TÜSAD Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) Solunum Rehabilitasyon Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Gazi Gülbaş, pandemi sürecinde pulmoner rehabilitasyon ünitelerinin geçici süreyle kapatıldığını belirtirken, hastalar için ev programları düzenlendiğini açıkladı. Gülbaş, kronik solunum yetmezliği olan hastalara bu süreçte yaşam kalitelerini artıracak beslenme ve egzersiz tavsiyelerinde bulunurken bireysel olarak belirlenen egzersiz programı, eğitim ve davranış değişikliği gibi yaklaşımları içeren bu tedavi yöntemi ile kronik solunum yetersizliği yaşayan hastaların yaşam kalitesinin iyileştirilmesinin mümkün olduğunu belirtti.
BU DÖNEMDE İLK AMAÇ COVID-19’A YAKALANMAYI ÖNLEMEK
Son birkaç ay içerisinde dünya ve ülkemizdeki koronavirüs salgın tehdidinde önceliğin hastalığa yakalanmamak olduğunu vurgulayan Gazi Gülbaş, şu bilgileri verdi:
“Bu salgının kontrol altına alınabilmesi için devletimizin diğer kurumlarıyla birlikte sağlık kuruluşlarımız özverili bir şekilde çalışıyor. Olağanüstü koşulların yaşandığı son günlerde asıl amacımız insanlarımızın hastalığa yakalanmasını önlemek. Solunum Rehabilitasyon Çalışma Grubumuzun hasta kitlesinin büyük bir çoğunluğunu 60 yaş üzeri, kronik solunum yetersizliği olan bireylerden oluşturuyor. Bu hastalarımıza koronavirüs bulaşması halinde hastalığın seyri daha kötü olabiliyor. Pulmoner rehabilitasyon ünitelerimizde ayaktan tedavi alan hastalarımız gerek hastanede gerekse nakilleri esnasında virüsle enfekte olma riski taşıyor. Hastalarımıza ev programları düzenleyerek, pulmoner rehabilitasyon ünitelerimizi geçici süreyle kapattık. Hastalarımızla telefon yoluyla irtibatımıza devam edip, içinde bulunduğumuz olağanüstü süreçte ihtiyaç duydukları durumda yardımcı olmaya çalışıyoruz.”
TEŞHİS KONULAN HASTALARDA ÖNCELİK COVID-19 TEDAVİSİ
Gülbaş, ayrıcakoronavirüs teşhisi konmuş zatürre veya ani solunum sıkıntısı sendromu gelişen hastalarda yüksek bulaş riski ve faydasının gösterilememiş olması nedeniyle pulmoner rehabilitasyon uygulamasının önerilmediğinin de altını çizdi. TÜSAD olarak bu süreç içerisinde kronik solunum yetmezliği tedavisi gören hastalara genel, beslenme ve egzersiz olmak üzere yaşam kalitelerini artıracak tavsiyelerde bulunduklarını belirten Gülbaş, bunları şöyle sıraladı:
GENEL TAVSİYELER:
- Zorunlu olmadıkça evinizde kalınız. Dışarıya çıkmanız gerekirse maske takınız, sosyal mesafeyi koruyunuz ve kalabalık ortamlara girmeyin,
- Dışarıda giyindiğiniz kıyafetlerinizi havalandırmak için ayrı bir oda veya balkonda tutun,
- El hijyenine çok dikkat ediniz ve sabun ile en az 20 saniye süreyle ovalayarak yıkayınız. Havlu, tarak, çarşaf, bardak, kaşık, çatal, tabak gibi kişisel eşyalarınızı paylaşmayın,
- Dışarıya çıkmak zorunda olan aile bireyleriyle sosyal mesafenizi koruyun,
- Sizde veya aynı evi paylaşan aile bireylerinde öksürük, ateş ve nefes darlığı şikayetlerinden herhangi biri varsa maske takarak doktorunuzla görüşünüz veya bir sağlık kuruluşuna başvurun,
- Ev içerisinde dahi olsa mümkün olduğunca aktif yaşam sürünüz. Hastalığınız için önerilen tedavinizi düzenli kullanınız ve tedaviniz ile ilgili bir sorun yaşamanız halinde doktorunuzla görüşün.
BESLENME TAVSİYELERİ
- Yoğurt, süt, peynir gibi proteinden zengin beslenin, zeytinyağı, ceviz gibi sağlıklı yağlardan zengin beslenin,
- Beyaz ekmek, tatlı gibi karbonhidrat içeren besinlerden fakir beslenmeyi tercih edin,
- Beslenmede aşırıya kaçmadan uygun öğün aralıkları ile yemek yiyin,
- Egzersiz sonrası solunum ve deri yoluyla kaybettiğiniz sıvıyı karşılamak için su için.
EGZERSİZ TAVSİYELERİ
- Olası bulaşma riskini azaltmak için yapacağınız egzersiz mümkünse ayrı bir odada yapınız egzersiz öncesi ve sonrası odayı havalandırın. Oksijen tedavisi kullanıyorsanız egzersizi mutlaka oksijen eşliğinde yapın.
- Size önerilen egzersiz programını gün içerisinde aralıklı olarak istediğiniz zaman diliminde yapabilirsiniz,
- Nefes egzersizleri, öksürme, kol ve bacak egzersizlerini 5-10 kez tekrarlayarak ihtiyaç duyduğunuz süre dinlenerek tekrarlayın,
- Ev içinde dahi olsa önce 10 dakikalık kısa süre ve mesafe ile başlayarak 30 dakikaya kadar artırarak tempolu yürüyün.
