Twitter, talep edilen 36 tane linkin hepsini Türkiye’den erişime blokladığını bildirdi. Şirketin erişim engellemenin başladığı öğlen saatlerinden sonra “Policy” isimli hesaptan (üst sağ köşede resmi var) açıklama yapmıştı. Bu açıklamada “kesintiden haberdarız, kullanıcılarımıza elimizden geldiğince çabuk geri gelmek için çalışıyoruz” mesajı vermişlerdi.
Arkasından Erişim Sağlayıcılar Birliği’ne mahkeme tarafından talep edilen linklerin erişiminin engellendiğini teyit eden bir mesaj geldi. Bu mesajla birlikte Twitter’ın açılması bekleniyor.
Ancak bu durum “ifade özgürlüğü taraftarı” olan kullanıcılarda pek memnuniyetle karşılanmadı. Bugün erişim sağlayıcılarına tebliğ edilen kararın hukukçular tarafından bazı açılardan “hukuka uygunsuz” olarak değerlendirildiğini başka bir yazımızda yayınlamıştık(1).
Ama ilaveten, Prof.Dr.Yaman Akdeniz ve Yard.Doç.Dr.Kerem Altıparmak bir süre önce Twitter’a ifade özgürlüğü konulu bir ihtarname çekmişlerdi (Bkz : Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak, Twitter’a İhtar Çekti).
Konuyla ilgili olarak düşüncelerini sorduğumuz Prof.Dr.Yaman Akdeniz şunları söyledi :
Twitter’ın Anayasa Mahkemesinin kararından bu yana Türkiye ile ilgili politikası başından sonuna kadar yanlış. İçerik temizlemenin ya da gelen talepleri uygulamanın yöntemi bu olmamalı. Göreceksiniz talepler seçimlere kadar daha da artacak.
Twitter tabi ki engelli kalmasını istemiyoruz ama bunu bu şekilde yapması, Türkiye’nin ifade özgürlüğü sorunu açısından da uygun olmayan bir yaklaşım. Hiçbir tartışma yapılmadan, çarşaf listeler halinde talep edilen içerikler ve sadece tweet değil, hesaplar da dahil kaldırılıyor.
Twitter kullanıcılarının kendilerini ifade edecekleri bir ortam sunmakla övünüyor. Ama bu ne kadar güvenilir? Ya da bu ne kadar özgür?. Bu soruları sormak lazım. Bunu çok sorunlu buluyorum. Facebook da yapıyor, muhtemelen Youtube’de yapacak.
Bu sosyal medya firmalarının amacı kullanıcılarını mutlu etmek olmalıdır. Ama bu mutluluk “hükümetin müsade ettiği kadar” gibi değil ya da “erişime engelli olmayayım da ne olursa olsun” olmamalıdır.
Akdeniz’in belirttiği konu, çok uzun yıllardan beri tartışılıyor. İlk olarak Google’un Çin ile ilgili bu yöndeki çekişmesi söz konusu olmuştu. Çin’in talebi, Google’un Tiananmen Meydanı Protestoları ile ilgili içeriği arama sonuçlarında göstermemesiydi. Çünkü bu protestolar sırasında korkunç olaylar olmuş ve hatta 200-300 kişi askerin açtığı ateşle öldürülmüştü (Bkz : Tiananmen Square Protests)
Google önce Çin ile anlaşmaya varır gibi oldu ama arkasından kendi ülkesindeki (ABD) kullanıcıların tepki ve protestolarına uğradı. O zamanda bu yana sosyal medya firmalarının attıkları adımlarda dikkatli oldukları biliniyor ama bir yandan da ticari kuruluşlar olmaları nedeniyle, “reklam kaybı”, “kullanıcı kaybı”, “olası rakiplerin yükselmesi” gibi düşünceler nedeniyle de uygun davranabiliyorlar.
Ancak sosyal medya kuruluşlarının esas sermayesi “kullanıcıları”. Bu nedenle de, bu kullanıcılarına ters gelen bir şeyler, aynı zamanda popülerliklerinin de sonu olabiliyor. Yani “ifade özgürlüğü” isteyen ve “bir şeyleri ifade etmek için mücadele eden insanlar, bu özgürlüğün gitmesini hoş karşılamıyorlar. Aynı konuyu ihtar çeken diğer taraf olan Yard.Doç.Dr.Kerem Altıparmak’a sorduğumuzda şöyle cevapladı;
- Tamamen Kapalı Kalmak
- Hükümetin hoşuna gideni tutup, gitmeyen içeriği kaldırmak yoluyla açık kalmak
- Kapalı kalmak ama mücadele etmek
Elimizdeki olasılıklar 3 tane
Twitter bunların içinde en kötü olanı seçiyor ve hiçbir direnç göstermiyor. Bu durumda da “ifade özgürlüğüne aldırmıyor” ve “işbirlikçi durumuna düşüyor”.
Bu konuda Avrupa İnsan Hakları Beyannamesi bir çıpa olarak gösteriliyor ve mahkeme kararlarının bu çıpa ile değerlendirilmesinin uygun olacağı belirtiliyor.
Bu arada Twitter’In daha önceki bloklamalarda öne sürdüğü neden “biz kullanıcılarımızın ifade özgürlüğü açısından açık kalmak zorundayız” şeklindeydi. Ama yukarıda bahsedilen durum, sadece “açık kalmak” ama “ifade özgürlüğüne aldırmamak” haline geliyor. Burada Twitter için olumlu tek konu, şu ana kadar IP adreslerini vermemek olarak değerlendirilebilir. Ama onun dışında önümüzdeki günlerde Twitter Türk kullanıcılarını kaybederse buna da şaşmayın!!!
[1] YouTube, Facebook, Twitter Neye Göre Kapatıldı?