Şubat ayından bu yana Amazon, Polonya ve Avrupa’nın diğer bölgelerindeki savaştan zarar görmüş ulus ve mülteciler için battaniyeler, hijyen kitleri, çocuk bezleri, yiyecek ve oyuncaklar da dahil olmak üzere uçaklar dolusu mal teslim ederek Ukraynalılara yardımcı oluyor.
Ancak uzun vadede, Ukraynalılar için gelen hediyelerden daha önemli olan şeyin, dışarıya çıkarılması gereken veriler olduğu kaydediliyor. Yani; Rus işgalcilerin eline geçerse yıkıma ve suiistimale açık olan büyük miktardaki hükümet, vergi, bankacılık ve mülk verileri.
Kritik Veriler Ukrayna Dışına Taşındı
Ukrayna’nın 31 yaşındaki başbakan yardımcısı ve dijital dönüşüm bakanı Mykhailo Fedorov, Amazon Web Services’ın yardımıyla Ukrayna hükümetini ve ekonomisini kurtaran bir karar aldı. O zamanlar Ukrayna yasaları, hükümet verilerinin çoğunluğunun ve bazı özel verilerin Ukrayna’daki sunucularda barındırılmasını gerektiriyordu. Şubat ayında parlamento bilgi aktarımına izin verecek şekilde bu yasayı değiştirdi.
Amazon, Ukraynalıları AWS sisteminin nasıl çalıştığı konusunda eğitti. Bu ücretsiz eğitim, Polonya’daki ve Avrupa’nın diğer yerlerindeki mültecileri kapsayacak şekilde genişletildi.
Rusya’nın işgalini başlattığı 24 Şubat’tan bu yana Amazon, Ukrayna hükümetinin temel verilerini indirmek ve “Snowball Edge” adlı bavul boyutunda katı hal bilgisayar depolama birimlerinde ülke dışına taşımak ve ardından verileri Amazon’un bulut bilişim sistemine yüklemek konusunda çalışıyor.
Snowball birimleri darbeye dayanıklı gri konteynırlarında Dublin’den Polonya’nın Krakow kentine uçtu. Daha sonra Ukraynalılar, sınırdan bu cihazları Ukrayna’ya soktular.
Verilerin indirilmesinden sonra, bilgilerin çoğu güvenli ağlar üzerinden buluta gönderiliyor ve her biri 80 terabayta kadar şifrelenmiş veriyle yüklenen Snowball’lar Amazon’a geri gönderiliyor. Görev hız, organizasyon ve teknik beceri gerektiriyordu. Programın mülteciler için de bir fırsat yarattığı ve AWS açısından da yetenek tabanını genişletme olanağı anlamına geldiği kaydediliyor.
Operasyonu yöneten AWS’nin Kamu Dönüşümü Yöneticisi Liam Maxwell bu işlemlerin nerede yapıldığını söylemiyor ama olayı “İşte kelimenin tam anlamıyla bir kutuda hükümet ve bir kere buluta yüklendikten sonra artık bunu bir füze ile yok edemezsiniz” şeklinde özetliyor.
Amazon’un Snowball projesinde Rusya ile olan ilişkisi konusunda endişelenmesine gerek yoktu. Maxwell, “Orada kapatacak hiçbir şeyimiz yoktu. Biz oraya hiç yatırım yapmadık. Bu bir prensip meselesi” dedi.
Fedorov : Paha Biçilmez Bir İşlem
“Paha biçilmez” olarak adlandırdığı, bu indirme-taşıma-yükleme işlemini Fedorov şöyle tanımlıyor;
“Bu, insanlık tarihindeki teknolojik olarak en gelişmiş savaş.
Bunlar Ukrayna’nın “kritik bilgi altyapısını” temsil ediyor. Bu, ekonominin, vergi sisteminin, bankaların ve genel olarak hükümetin işleyişi için temeldir.
Şimdiye kadar bu şekilde indirilip, taşınan ve buluta yüklenen veriler 10 milyon gigabayt’ı bulduğu kaydediliyor. Bu şekilde Ukrayna dışına çıkarılan veriler, Ukrayna evlerinin, işyerlerinin ve arazilerinin çalınmasını önlemeye yardımcı olabilecek mülk kayıtlarını da içeriyor.
Odessa Journal gazetesi haziran ayında, Rus işgali altındaki Mariupol şehrinde evleri yıkılan sakinlerin bölgeden kaçan vatandaşların evlerine taşındığını ve ayrılanları bulmaya ve işbirliği yapmaları için baskı yapmaya zorlandıklarını bildirdi.
Bu konu hayli ilginç. Bir ülkenin kendi verilerini bir başka ülkeye teslim etmesi anlamına da geliyor. Oysa, uzun zamandır özellikle Avrupa, verilerin sınırların dışına çıkarılmaması gerektiği düşüncesinde. Acaba Ukrayna bir taraftan kaçarken, başka bir taraftan darbe yer mi? Bu olayın nasıl sonuçlanacağını yıllar içinde görüyor olabiliriz.
