Geçtiğimiz hafta içinde, Almanya’da yaşayan 14 yaşındaki Furkan Şen’in intiharına neden olduğu [1] iddia edilen “Mavi Balina Yarışması” oyunu, dikkatleri bu yöne çekti. Balinaların zaman zaman intihar etmeye yönelik olarak sahillere vurmasından esinlendiği için “Mavi Balina” adını taşıdığı belirtilen digital oyunda, oyunculara 50 günlük bir sürede tamamlaması için bazı görevler veriliyor. Son görev ise “intihar etmek” oluyor.
12-19 yaş grubunu hedeflediği kaydedilen oyun bilgisayara ya da mobil telefona indirilemiyor. İnternet üzerinden ya da sosyal medyadaki kişiler arasında birbirine davetiye gönderilmesi ile oynanabiliyor. Oyun tüm dünyaya yayılmış olduğu için çeşitli yerlerden bu oyunla ilişkilendirilmiş intihar vakaları duyuluyor. Bunlar arasında Rusya ve Hindistan var. Son olarak da Almanya’daki Türk çocuğu duyuldu.
Yaratıcısının Rusya’da 3 yıl ceza aldığı oyunun içinde verilen görevlerin resimlerinin çekilmesi ve geri yüklenmesi bekleniyor. Verilen görevler arasında, elinize bir jilet ile “f57” kazımak, kolundaki bir damar boyunca yine jiletle kesmek, bacağına bir yes kazımak, 4.20’de uyanıp çatıya çıkmak, dudaklarını kesmek, gönderilen korku videolarını seyretmek, köprüye çıkıp, korkulukların üzerinde durmak, eline iğne batırmak, 1 gün boyunca kimseyle konuşmamak, hergün vücudunda bir yerini kesmek, yüksek bir binadan atlamak gibi çeşitli talimatlar yer alıyor.
Oyunun tehlikeli olduğu farkedildikten sonra, çeşitli hükümetler sosyal medya firmalarından oyunu yasaklamalarını istedi ama 2 kişi arasında gidip geldiği için tespit edilemeyen durumlar mevcut. Ayrıca oyun da, “Sessiz Ev”, “Balina Denizi” ya da “Beni Sabah 4.20’de Uyandır” gibi adlarla da dağılıyor.
Dünya çapında gençler arasında intihar vakalarıyla ilişkilendirilmesinin ardından, Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), velilere yönelik olarak, çocukların Mavi Balina oyunundan nasıl korunacağına yönelik tavsiyeler yayımladı [1].
UNICEF’in ebeveynlerin çocuklarını Mavi Balina intihar oyunundan nasıl koruyabileceğine ilişkin 11 tavsiyesi şöyle:
- Konu hakkında doğru bilgi sahibi olmak çok önemli. Basında çıkan haberlerde bu oyunun son zamanlardaki intihar vakalarıyla ilişkili olup olmadığı kanıtlarıyla açıkça belirtilmiyor. Çocuğunuz muhtemelen Mavi Balina oyununu basının bu konuyu yoğun bir şekilde işlemesi nedeniyle biliyordur. Yine de, bu konu hakkındaki belirsizlik nedeniyle, çocukları bilgilendirmek ve herhangi bir talihsiz olaydan kaçınmak için onlarla etkileşimde kalmak gerek.
- Çocuğunuzun internet yaşına uygun sitelere girdiğinden ve etik olmayan davranışları ya da şiddeti özendiren sitelere erişmediğinden emin olun.
- Çocuğunuzun internete erişiminin aileyle paylaşılan ortak alandaki bir bilgisayar üzerinden olmasını sağlayın.
- Çocuğunuzla daha sık konuşun. İnternet dünyasını birlikte keşfedin ve internet üzerinden uygun davranışların sergilendiği aktivitelerde birlikte yer alın.
- Çocuğunuzun kullandığı bütün elektronik aletlerde ebeveyn koruma sisteminin açık olduğundan emin olun. Ekrana bakarak geçirdiği zamanı ve faaliyetlerini gözlemleyin.
- Çocuğunuza rol modeli olun. Kendiniz de internet aracılığıyla yaptığınız aktivitelerin farkında olun.
- Diğer ebeveynlerle konuşun, endişeleriniz varsa paylaşın ve çocuklarınıza yardımcı olabilmek için en iyi yöntemi birlikte bulmaya çalışın.
- İnternette yayılan yeni akımlar hakkında bilgi sahibi olun.
- Çocuğunuz davranışlarını yakından gözlemleyin. Ruh halinde değişiklik, iletişimde azalma, çalışma isteksizliği ve notlarda düşüş gibi beklenmedik değişimler konusunda tetikte olun. Eğer bu tür değişimler farkederseniz, internet üzerindeki faaliyetlerini yakından izleyin, okul yetkilileriyle konuşun ya da bir psikoloğa danışın.
- Eğer çocuğunuzun Mavi Balina oyununu oynadığını fark ederseniz, hemen bütün elektronik aletlerden internete erişimini kesin.
- Yaşadığınız yerdeki polis yetkililerine haber verin ve bir sonraki önlemleri almak için onların tavsiyelerine başvurun.
Son olarak ‘Mavi Balina’ adlı oyunda yönetici konumunda olan kişilerin, kişisel bilgilerini ele geçirdikleri kurbanlarına şantaj da yaptığı ve bu şekilde oyunda kalmaya zorladıkları bilgisini hatırlatalım.
BTK da geçen hafta yayınladığı bir bülten ile aileleri uyarmıştı [2].
[1] FAQs / Blue Whale Challenge: What Parents Need to Know
[2] BTK Uyardı; Çocuğunuzun İnternette Oynadığı Oyunlardan Mutlaka Haberdar Olun