Tayvan’ın yonga üreticileri, bu sene kuraklık ve elektrik kesintileri nedeniyle zorlanıyorlar. Ama çok daha büyük bir sorun gözüküyor. Çünkü virüsü neredeyse yok etmekle övünülen bir durumdan son 2 haftada yeni mutasyonlarla alevlenen bir duruma gelindi. Ve bu durum, yonga üreticileri için diğer zorlukların üstüne eklenen bir sıkıntı haline geldi.
Bu da iPhone’lardan yeni çıkmış elektrikli araçlara kadar her şeye güç veren, dünyanın önde gelen son teknoloji yarı iletken tedariki için önemli bir tehdit. Yakın gelecekte yonga sıkıntısının beklenenin üstünde artacağı anlaşılıyor.
Tayvanlı gazetelere göre, yonga üreticisi firmalarda hastalanan mühendisler var. Dünyanın en büyük yonga üreticisi olan TMSC bugün, 1 hasta mühendisinin hastaneye kaldırıldığını, yaklaşık bir düzine yakın çalışanın izole edildiğini ve ofislerinin dezenfekte edildiğini söyledi. Ancak TSMC’nin tesisini kapatmasının söz konusu olabileceği kaydediliyor. Böyle bir kapanmanın ise, TSMC ve onun birçok tedarikçisi ve alıcısı için mali açıdan yıkıcı olabileceği kaydediliyor. Şirket, geciken teslimatlar için tazminat ödemek zorunda kalırsa, durum daha da kötüye gider diye düşünülüyor.
TSMC sadece 1 mühendisin hasta olmasının, üretimi engellemeyeceğini ve Hsinchu, Tainan ve Taichung dahil olmak üzere Tayvan şehirlerindeki üsleri arasında üretimi kaydırmak ve dengelemek için uzun süredir acil durum planları olduğunu söyledi. Yine de, normal üretimi sürdüremezse, çipten yoksun küresel ekonomi daha fazla kesinti ve uzun süreli gecikmeler görecek.
Elektrik Sıkıntısı TSMC’yi Etkiliyor
Bu arada, 24 milyon nüfuslu Tayvan’daki sürekli elektrik kesintisinin de TSMC’nin üretimini etkilediği kaydediliyor. Geçen hafta beş gün içinde iki büyük elektrik kesintisi meydana geldiği raporlanıyor. Tayvan medyası, Ekonomi Bakanlığı’nın TSMC’nin çok fazla enerji tüketen yonga tesislerini durdurma talebi yapabileceği görüşünde. Ancak bir önlem olarak, TSMC elektrik kullanımının yoğun olduğu saatlerde, yedek güç kullanması istendi.
Adanın elektrik firması Taipower tarafından Yasama Temsilcisi Yuan’a sunulan bir belge, TSMC’nin enerji tüketiminin 2010 ve 2019 yılları arasında iki kattan fazla artarak adanın en büyük konut dışı elektrik kullanıcısı haline geldiğini ortaya koymuş durumda.
TSMC’nin Tainan’da önümüzdeki yıl faaliyete geçmesi planlanan son teknoloji 3 nanometrelik yonga fabrikası o kadar enerji yoğun olacak ki, güç kullanımının adanın toplamının % 3’ü olacağı tahmin ediliyor. Mevcut 5 nanometrelik çip fabrikası geçen yıl 6,3 milyar kilovat-saat kullandı.
Kuraklık Diğer Önemli Sorun
Elektrik sıkıntısı, Tayvan’ın 50 yıldan bu yana süren kuraklık nedeniyle de etkileniyor. Hidroelektrik santrallerin kapasitesinin çok altında çalıştığı kaydediliyor.
Bu aynı zamanda başka bir sıkıntı. 1 yonga fabrikasının 8-16 milyon litre su kullandığı biliniyor. Tayvan’ın Silikon Vadisi olarak adlandırılan ve TSMC’nin merkez kampüsünün olduğu Hsinchu şehrinde önümüzdeki ay suyun karneyle verileceği bildiriliyor.
Yonga Tedariki 4 Ay’a Uzayacak
TSMC, küresel pazarın yüzde 50’sinden fazlasıyla dünyanın önde gelen yarı iletken dökümhanesi. Apple, Qualcomm, HiSilicon ve Nvidia gibi müşteriler için çip üretmesiyle tanınıyor.
Tayvan’ın yarı resmi Merkezi Haber Ajansı’na göre, müşteriler ve son kullanıcılar yonga tedariki için artık 17 haftadan daha uzun süre beklemek zorunda kalacaklar. Bu bir siparişin TSMC’ye verilmesi ile sevkiyat arasındaki ortalama süre.
TSMC’nin, otomobillere takılan mikro kontrol ünitelerinin üretimini yıl sonuna kadar % 60 artırma dahil olmak üzere önceki taahhütlerinin teslim edilip edemeyeceği belirsizliğe düşmüş durumda.
Üretimin, Amerika’nın Arizona eyaletinde kurulması planan yeni fabrikasına daha fazla kaydırılması düşünülüyor.
Kısacası, salgın ve diğer koşullar hem Tayvan’ı, hem TSMC’yi hem de tüm dünyayı sıkıntıya sokacak gibi gözüküyor.
Başka Tayvanlı Üretici Şirketler de Salgından Etkilendi
TMSC yanısıra, DRAM yonga üreticisi Nanya Technology Corp, iPhone toplayıcısı Wistron Corp., elektronik üreticisi Pegatron ve Systex bilgi teknolojisi hizmet sağlayıcıları şirketlerinde de salgından etkilenen çalışanlar olduğu raporlandı. İlk olarak İngiltere’de tanımlanan çok bulaşıcı bir COVID-19 varyantı şu anda Tayvan’da dolaşıyor ve bu da sekizinci günde yerel vakalarda üç haneli bir artışa yol açıyor.
Son zamanlardaki yerel vakalar dalgasına yanıt olarak, mobil yonga üreticisi MediaTek de dahil olmak üzere birçok Tayvan teknoloji şirketi, 15 Mayıs’tan itibaren evde çalışmayı başlattı. Tayvan Merkezi Salgın Komuta Merkezi (UDN) tavsiyesi ile esnek çalışma saatleri ve farklı zamanlarda ofise giren çalışanlar şeklinde bir iş düzenlemesi planlandı.
UDN’nin bildirdiğine göre, teknoloji şirketlerine ek olarak, Tayvan’da yedi yerel finans kurumu, Cathay Financial Holdings, Fubon Financial Holdings, Taiwan Corporative Holdings, Entie Bank, Bank SinoPac, China Life ve Capital Securities, 21 Mayıs itibariyle çalışanlar arasında enfeksiyonlar olduğunu bildirdi.