Veriyi toplamaktan işlemeye, bu verilerle ürün ve hizmet üretmeye kadar olan tüm süreçler cinsiyet eşitliği perspektifinden nasıl yeniden ele alınabilir. Bu noktada üzerimize düşen sorumluluklar neler olabilir. 27. PERYÖN İnsan Yönetimi Kongresi’ne katılan ve bir konuşma yapan WPP Türkiye Ülke Müdürü Demet İkiler, bu konularda önemli tespitlerde bulundu.
“Veri Nasıl Cinsiyet Eşitliğine Hizmet Eder” başlıklı konuşmasında Demet İkiler, dünyanın veriyi şimdiye kadar ağırlıklı olarak erkek verisi olarak algıladığını söylerken, datalar konusunda kadın gözlüğünü takmadığımız sürece sonuçların bizi hep erkek dünyasından bakacağını ve bu dünyaya doğru götürüp yanlış ve eksik analizlere ulaştıracağını ifade etti.
Erkek dünyasından bakılan datanın kadını birçok alanda ve noktada dezavantajlı duruma düşürdüğünü söyleyen İkiler, şunları söyledi.
“Diijtal transformasyon şu anda gündemimizin birçok açısından temel konusu. Daha çok çevrim içiyiz. Cihazlar birbiriyle konuşuyor. Her yerde ciddi bir lokal ve global ayak izi bırakıyoruz. Dataları anlamlı veriye algoritmalarla çeviriyoruz. Yapay zeka sayesinde doğru öngörü ve çıkarımlarda bulunuyoruz. Fakat şunu unutmamak gerekir, dünyanın nüfusunun yarısı kadın. Üretilen her şey herkes içinken, kadın ve erkekler doğduğu andan itibaren eşit koşullarda mı peki, hayır. Cinsiyet rolleri ve kültürel kodlarla bazı yönlendirmeler oluyor. Müziğe sanata birçok alana baktığımızda, cinsiyet bağımsız bir dataya baktığımızı zannederken baktığımız data esasında erkek oluyor. Dünya veriyi şimdiye kadar hep erkek verisi olarak algıladı”
Şimdiye kadar üretim, tasarım ve verinin genelde erkek açısından oluşturulduğunu anlatan İkiler, şu çarpıcı örnekleri verdi:
- ABD’de üretilen animasyon filmlerinde kadın kahraman oranı 2007’de % 13’lerdeyken, bu oran daha son yıllarda ancak % 35’e çıkabildi.
- Piyanolar üretilirken kadın değil sadece erkek vücudu baz alınmış. Bu yüzden kadınlar zaman zaman sanatsal üretimlerinde sorun yaşamış
- Dünyada en çok konuşulan dil artık emoji dili. Yakın zamana kadar ise emojiler hep erkekti. Örneğin bir yüzücü emojisinde hep erkek emojiler vardı, bu durum ancak son yıllarda değişti
Datada kadın gözlüğünü de takmadığımız sürece çıkan sonuçların bize hep erkek dünyasından bakacağını vurgulayan İkiler, kadın erkek eşittir derken, kadınların koşullarının her daim daha dezavantajlı olduğunu unutmamak gerektiğini söyledi. İkiler, kadının günlük ve iş hayatındaki zorlukların, ona yönelik beklentilerin çok daha çeşitli olduğunu hatırlatırken, şunları söyledi;
“Tüm bu nedenler yüzünden data mutlaka cinsiyet eşitliği gözlüğünü takan bir data olmalı. Datayı ayrıştırmazsak datanın oluştuğu ortamdaki kadına ve erkeğe dair avantajla dezavantajları doğru yorumlamazsak datanın çıktısı hep bizi erkek lehine bir duruma götürür.“
