Windows 2000 — Microsoft’un Web sunucusu ile birlikte gelen yüksek uçlu işletim sistemi
Windows 2000’in bu noktaya gelebilmesi yıllar aldı. Hem temelde hem de görünümünde yapılan değişiklikler Windows 2000 Server’ın hızlanmasını, daha güvenli bir hale gelmesini, daha ağır işlerin altından kalkabilmesini ve kullanımının kolaylaşmasını sağladı.
Windows 2000 Server geçiş açısından bakıldığında ne kolay ne de mükemmel değil. Bununla birlikte genelde yapılan geliştirmeler ürünün kurumsal alanda UNIX ve türevleri ile mücadele edebilmesini sağlıyor.
Görünüm ve Kullanım Kolaylığı
Bir sunucu işletim sisteminin görünümü ve kullanım kolaylığından genelde bahsedilmez. Fakat iyi bir kullanıcı arayüzü sadece yöneticilerin rahatlamasını sağlamakla kalmaz aynı zamanda işleri daha hızlı bir şekilde yapabilmelerini sağlar. Windows 2000’in tasarımı sadece değiştirilmekle kalmadı menüler ve diğer bölümler yeniden organize edildi. Örneğin bazı menüler Windows NT’de bulunduğu yerlerde bulunmuyor. Ama biraz karıştırıldıktan sonra mantık anlaşılabiliyor. Önceki sürümlerde olduğu gibi yönetsel servislerin çoğuna Windows 2000’in masaüstü sürümü (Professional) üzerinden erişiliyor. NT 4.0 Server kullanıcıları önemli sunucu işlevlerinin merkezileştirilmesini gördüklerinde çok memnun olacaklardır. Bununla birlikte yönetsel işlevlere çeşitli yollardan ulaşılabiliyor: Control Panel, Computer Management ve Configure Your Server. Windows 2000’in yardım ve destek bilgileri acemi yöneticilerin işlerini kolaylaştırıyor. Çoğu MMC’nin (Microsoft Management Console) parçası olan yönetim bileşenleri çoğu parçayı bir araya getirerek seçeneklere erişimi kolaylaştırıyor. Ne yazık ki TCP/IP ve diğer İnternet özellikleri hala dağınık.
Önemli Yeni ya da Geliştirilmiş Özellikler
Microsoft Windows 2000’le birlikte TAPI 3.0, Kerberos Protocol gibi çeşitli yenilikler eklemiş durumda. Bu yeniliklerin tamamını bu yazı içerisinde incelemek çok zor olduğundan dolayı biz sadece önemli olan yenilik ve geliştirmelere göz attık.
Active Directory: Yenilik listesinin en üst sırasında Active Directory yer alıyor. Aslında Active Directory Windows 2000 açısından hem iyi hem de kötü bir haber. Bir işletim sistemi dizin servisi ağ üzerindeki kaynakların (kullanıcılar, bilgisayarlar ve çevrebirimleri) kaydı ve organizasyonu, güvenliklerinin kontrolü ve operasyonlarının izlenmesi anlamına geliyor. İyi haber bu bilgilerin Active Directory üzerinden artık daha kolay bir şekilde erişilebilir ve kullanılabilir hale gelmesi. Aslında böyle bir özellik Kerberos yetkilendirilmesi için bir gereklilik. Kötü haber ise Active Directory’nin çok daha fazla planlama ve bakım gerektirmesi.Bu yüzden Active Directory’den en iyi bu iş için uygun çalışanlara sahip organizasyonlar yararlanabiliyor.
Windows 2000 Server Active Directory olmadan da çalışabiliyor. Bu Windows 2000’in sınırlı sayıda çalışana sahip ve sınırlı sayıda servise ihtiyacı olan şirketlerin de kullanabilmesini sağlıyor. Novell Directory Services’den sistemlerin taşınmasını sağlayan bir Active Directory Migration Wizard bulunuyor. Bununla birlikte Active Directory NDS’le rekabet için oldukça yeni bir sistem.
IIS 5.0: Önceden olduğu gibi Windows 2000 Server’la birlikte Internet Information Server Web sunucu paketi geliyor. Fakat bu sürümdeki farklılık IIS 5.0 Windows 2000’le çok daha sıkı bir şekilde entegre olabiliyor. IIS 5.0 eskiye nazaran çok daha hızlı, daha güçlü ve daha iyi destek özellikleriyle dikkat çekiyor. IIS 5.0’ın bir diğer önemli özelliği VPN’lerin (Virtual Private Network) yaratılmasını ve sürdürülmesini sağlayabilmesi. IIS 5.0 ayrıca Windows Multimedia Services, windows Quality of Service (medya akışlarının gerekli bantgenişliğini elde edebilmelerini sağlıyor), Resource Reservation Protocol ve eşzamansız aktarım kipi desteğine sahip. Genel anlamda baktığımızda bu İnternet özellikleri kurumsal seviye uygulamalar için çok kullanışlılar.
IntelliMirrorIntelliMirror kullanıcıların sunucu üzerindeki yazılım yapılandırmalarını ve tercihlerini koruyabilmelerini ve bunları ağ üzerindeki herhangi bir makine üzerinden kullanabilmelerini sağlayan bir program seti olarak karşımıza çıkıyor. IntelliMirror aynı zamanda uygulamaların kayıp ya da bozuk dosyalarının değiştirilebilmesini de sağlıyor. IntelliMirror çalışıyor, fakat ayarlanması çok zor.
IntelliMirror uygulamaların yönetimi ve geliştirilmesini destekleyen birçok servisten sadece birisi. Yeni ya da geliştirilmiş işlem servisleri, mesaj kuyruklama, TAPI 3.0, Terminal Services ve bileşen servisleri Windows 2000’i gelişmiş bir uygulama sunucusu haline getiriyor. Bu özellikler aynı zamanda Java geliştiricileri haricinde uygulama geliştiricilere geliştirilmiş bir ortam sağlıyor.
Ölçeklenebilirlik
Genelde Windows NT’nin kullanımının diğer işletim sistemlerine göre daha kolay olduğunu ama ölçeklenemediğini söylerdik. Fakat Windows 2000 ölçeklenebiliyor, ya da en azından ailenin en son üyesi Windows 2000 Datacenter Server ölçeklenebiliyor.
Microsoft AppCenter ve servisleri Windows 2000’e dört uygulama sunucusuna kadar dengelenebilme yeteneği sunuyor. Microsoft Windows 2000’le yüksek seviyeli ortamlarda çalışanlarla aynı özellikleri çok daha ucuza sunabilen bir işletim sistemi sunuyor.
Performans
Windows 2000 Server genelde daha iyi ölçeklenebilen işlemcilerle ilişkili olarak daha çok performans genişlemesini de beraberinde getiriyor. Microsoft aynı zamanda kodların optimizasyonu üzerinde de çalışmış. Bu çalışmalar sonucunda birçok testte (bizimki de dahil) performansın NT’ye nazaran yüzde 10 ile yüzde 20 arasında artığı ortaya çıkmış. Bu Windows 2000’i bir hız canavarı yapmasa da gerçek performans avantajları çok işlemcili Advanced Server ve Datacenter’da görülecek.
Güvenilirlik ve Güvenlik
Daha yeni piyasaya sunulmuş bir işletim sisteminin güvenilirliği hakkında konuşmak aslında çok şey ifade etmez, çünkü çok fazla bir veri ortada yoktur. Uzun süren beta testi ve birçok kuruluma rağmen bir süre daha yoğun bir gözlem altında kalması gerekiyor. Bununla birlikte Microsoft Windows 2000’in güvenilir bir işletim sistemi olması için oldukça dikkat gösterdi. Örneğin biz sistem üzerinde kurulu bir ağ kartının sürücüsün kasten kaldırıp sistemi yeniden başlattığımızda Windows 2000 kaldırılan sürücüyü bulup otomatik olarak yeniden kurdu ve olay kaydına bu sorunun kaydını yaptı.
Pazara çıkması gerkçekten çok uzun bir süre alan Windows 2000 hakkında birçok söylenti ortaya atıldı. Bu söylentilerden birisi Windows 2000’in 63.000 hataya (bug) sahip olduğuydu. Peki bu doğru mu? Tek kelimeyle hayır. Peki Windows 2000 gerçekten mükemmel bir kararlılığa sahip mi? Hayır. Beta testlerinin birçoğunda ya çok az ya da genel problemler rapor edildi. Aynı zamanda özel donanımlar ve bazı yazılımlarla ilgili sorunlar neredeyse hiç ortaya çıkmadı. Elbette Active Directory gibi yeni teknolojilerle entegrasyon bazı zayıflıklara neden olacaktır. Bununla birlikte şu anki deneyimlerimiz Windows 2000’in eski sürümü Windows NT’ye nazaran çok daha güvenilir olduğunu gösteriyor.
Windows 2000 aynı zamanda Active Directory sayesinde Windows NT’ye nazaran çok daha güvenli. Windows 2000’deki en önemli değişikliklerden birisi Kerberos güvenliğinin kullanılması. Kerberos birden fazla sunucuya kullanıcılarının bir defada giriş yapabilmelerini sağlıyor. İnternet açısından baktığımızda ise Windows 2000’in IPSec, SSL ve TSL gibi protokolleri desteklediğini görüyoruz. EFS (Encrypted File Service) özel dosyaların şifrelenmek üzere belirlenmesini ve kullanıcılar bu dosyalara erişmeye çalıştıklarında bir anahtarın istenmesini sağlayacak şekilde ayarlanabilmelerini sağlıyor. Windows 2000 güvenlik seçenekleri oldukça yoğunlar ve yöneticilerin bunları öğrenmesi için belirli bir sürenin geçmesi gerekiyor.
Kurulum ve Geçiş
Windows 2000 Server kurulumu otomatik olarak gerçekleşiyor. Eğer her şey düzgün bir şekilde yürürse basit kurulum 30 dakika içerisinde bitiyor ve diğer Windows sistemlerine göre biraz daha fazla uzmanlık istiyor. Bununla birlikte oldukça geniş birbirine bağlanmış özellikler arasında –özellikle Active Directory içerisinde- sorun giderme bir başka hikaye.
Windows 2000’in temel kurulumu için en az 850 MB disk alanı gerektirirken düzgün çalışabilmesi için en az 128 MB RAM gerekiyor. Birçok şirketin Windows 2000’i oldukça yavaş benimseyeceği söyleniyordu. Windows 2000’in maliyeti, karmaşıklığı ve kapsamı bunu doğruluyor. Kurumsal kullanım açısından uzun bir test ve karşılaştırma dönemi gerekiyor. Orta büyüklükteki işletmelerin ve departman kullanımları açısından baktığımızda ise Active Directory’nin karmaşıklığı bir engel oluşturabilir.
Özet
Windows 2000 Server sadece Windows 4.0’ın geliştirilmiş hali değil aynı zamanda genel yönetim maliyeti ve ölçeklenebilirlik açısından rekabet edebilecek bir ürünler sistemi olarak karşımıza çıkıyor. Windows 2000 güvenilirlik ve diğer açılardan Linux ve UNIX’in yerini alabilecek mi? Bu mümkün. Önümüzdeki yıl ya da sonraki yıllarda bunu başarabilecek güce sahip. Şu anki kurulumlara baktığımızda Windows 2000’e geçmeye değeceğini görüyoruz. Geçiş biraz sancılı olsa da ürün çok iyi. Özellikle her şeyin bir çatı altında olması her zaman taraftara sahip olmuştur, özellikle kurumlar açısından.
Artıları: Active Directory ve yeni servisler, gelişmiş performans, güvenilirlik ve güvenlik, daha iyi yönetsel özellikler, geliştirilmiş kullanıcı arayüzü.
Eksileri: Özellikle Active Directory’i kullanması gereken orta büyüklükteki işletmeler için planlama ve implementasyon maliyetleri, daha büyüğün her zaman daha iyi olmaması.
İncelenen Sürüm: Win2000
İnceleyen: Nelson King
İlk İnceleme: 01/03/00
Son Güncelleme: 01/03/00