İnternet servis sağlayıcılığı işine ilk soyunan şirketlerden biri Alemdar Holding’di. Alnet ismiyle piyasaya çıkan ve varlığını uzunca bir zaman sürdüren servis sağlayıcıdan ne zamandır ses soluk çıkmıyordu.
Bu sessizliğin altında yatan neden, Alnet’in Türk Telekom’la sürmekte olan bir davasıydı. Alemdar Holding, servis sağlama operasyonunu geçici bir süre için durdursa da İnternet sektöründen elini ayağı çekmiş değil. Aksine iddiasını bir başka alana taşıdı. Alemdar Holding bu kez portal yarışının içinde. Holding, servis sağlayıcıların ve tematik portalların kıran kırana rekabet ettiği pazara Intervizyon isimli portal ile tabir yerindeyse ‘balıklama atladı.”
Intervizyon’u ‘multimedia portal’ olarak konumlandıran holding, bu yeni projede bir hayli iddialı. şirketin genel müdürlüğünü yürüten Füsun Sarp Nebil, bu portal aracılığıyla Kuzey Amerika’da yaşayan Türkler’e, Güllüoğlu baklava, kaset, gazete, tarhana çorbası ve çamlıca gazoz gibi yerel ürünler sattıklarını söylüyor.
İntervizyon’un altında ayrıca www.KadinVizyon.com www.Turkfm.com, www. turkmusic.com, www.erkeksengel.com ve www.turkshop.com, www.evyemegi.com gibi farklı kesimlere seslenen başarılı siteler de mevcut. Daha önce Alnet’in genel müdürlüğünü yürüten Nebil’e göre Türkiye’de portal kurmanın da ‘suyu çıkmış’ durumda. Intervizyon’un geleceği için risk sermayedarları ile görüşme halinde olduklarını söyleyen Nebil, tercihlerinin stratejik ortaklıktan yana olduğunu söylüyor.
Füsun Sarp Nebil, İnternet servis sağlayıcılardan portal savaşlarına, Türkiye’de İnternet’in değişen yüzünü Connect Online’a değerlendirdi. Connect Online’ın Kasım sayısında yer alan röportajın tam metnini sunuyoruz.
Öncelikle Alnet’te son durum ne? Tamamen kapatıp bu işten çekildiniz mi yoksa durdurdunuz mu?
Nebil: Alnet’i kapatmadık. Halen açık. Sadece servis sağlayıcı operasyonunu durdurduk. çünkü Türk Telekom ile sürmekte olan bir davası var. Telekom müşterilerimizin bize ulaşacağı telefon hatlarını haksız bir şekilde kesmişti. Kendileri ile başka bir konuda, yani İnternet hattının faturalandırılmasından doğan bir anlaşmazlığımız vardı.
Gelelim lntervizyon isimli yeni portalınıza. lntervizyon fikri ne zaman ve nasıl doğdu?
Nebil: İntervizyon isimli portal, Alnet’in bir projesiydi. Daha ortada portal fikri yokken, Alnet kendi Web sitesi dışında bir site oluşturma ve birtakım bilgileri üzerinde toplama fikrini ortaya atmıştı.
Fikir, ortağım Erkan Alemdar’dan çıktı. Alemdar, Amerika’daki eğitimi sırasında, Türkiye’den gelen haberlere ulaşamıyormuş. Türk televizyonlarını izleyememek, maçlar, haberler… Düşünün bir, oradaki vatandaşlarımız bunlara ancak 7-8 saat sonra ulaşabiliyor. Bu konuda o kadar güzel izlenimler aldık ki… İnsanlar, Güney Afrika’dan, Bosna’dan ya da Japonya’dan teşekkür ve minnet duygularını gönderiyorlar bize dört yıldır.
Biz İnternet’i böyle hizmetler verilebilecek bir ortam olarak düşündük ve siteyi öncelikle yurtdışında yaşayan Türkler’e yönelik hizmet vermesi için açtık.
l999 sonbaharına kadar da Intervizyon portalı yurtdışına hizmet verdi. Bugün müşteri portföyümüzün bir kısmı, Kuzey Amerika, Avrupa, Japonya ve Avustralya’daki Türk topluluklarıdır.
Kuzey Amerika’da yaşayan Türkler’e yaklaşık iki yıldan beri Güllüoğlu baklava, kaset, günlük gazete, tarhana çorbası ve çamlıca gazoz da satmaktayız Intervizyon‘un içeriğinden bahseder misiniz?
Nebil: Intervizyon l999 sonbaharından beri Türkiye’ye yönelik içerik üretmeye başladı. Hemen her konuda sitemiz var. Türkiye’nin ilk kadın portalı www.KadınVizyon.com (Superønline içerik ortağıdır), müzik siteleri www.Turkfm.com, www. turkmusic.com, erkek sitesi www.erkeksengei.com bunlardan sadece birkaçı.
Geçen aydan itibaren Türkiye ve Avrupa’ya servis vermeye başlayan, alışveriş sitesi www.turkshop.com portalın eticaret sitesi. Benzerlerinden önemli bir farklılığı var. Kendi dükkanınızı açma imkanı veriyor size. Ancak diğer alışveriş sitelerindeki ‘kendi dükkanını aç mantığından çok daha farklı bir düzeyde.
Bu sistemde, eğer trafiği iyi bir siteniz varsa, TurkShop’un sattığı ürünleri satan bir dükkanı kendi siteniz içine ve kendi istediğiniz ad ile ilave edebilirsiniz. Bu sistemde satılan malın stoklanması ya da sevkiyat ile ilgili konularda probleminiz olmamakta sadece satılan mal üzerinden ‘yüzde’ almaktasınız. Iyi trafiği olan siteler için eticarete girişi çok kolay bir sistem. Bu konuda bilgi almak isterseniz http://205.244.66. l 27/mp/ affprogexp.asp adresine uğrayabilirsiniz. Ayrıca Intervizyon sitelerini www.intervizyon.com adresinden de görebilirsiniz.
Türkiye’deki güçlü portalların çoğu internet servis sağlayıcılara ait. Bir de tematik portal var. lntervizyon kendini nasıl konumlandırıyor? Ve mevcut portallar arasında nasıl fark yaratmayı planlıyorsunuz?
Nebil: Intervizyon’un ilk baştan beri teması görüntülü yayın oldu. Intervizyon bir ‘multimedia portalı’dır. Farklılık burada. Intervizyon üzerinde her sitede ve her konuda görüntü bulabilirsiniz. Türkiye’nin altyapısı yetersiz olduğu halde, yayınımız pek çok yerden rahatlıkla izlenebiliyor. çünkü bu işi teknik olarak çok iyi biliyoruz. Ayrıca içerik ortaklığı şeklinde ve bazı hizmetleri ücretsiz sunan bir yapımız var. Türkçe ücretsiz mail adresi veriyoruz. Web hosting servisimiz var. Bunlar farklı olan taraflarımız.
Peki intervizyon’un size maliyeti ne oldu?
Nebil: Portaldan portala değişir. Ana maliyetlere bakarsak, sunucu, yazılım, eleman ve içerik maliyetleri önemli. Özellikle eleman maliyetlerinin yüksek olduğunu söylemeliyim.
Orta ve uzun vadede bu portala ilişkin yatırım stratejiniz ne? Intervizyon’u mevcut portallarla ‘evlendirmek’ ya da risk sermayedarlanndan fon bulmak gibi bir düşünceniz ve gírişiminiz var mı?
Nebil: Portal işinin de artık yavaş yavaş suyu çıkmaya başladı. Herkes portal yapma peşine düştü. Biz bağımsız bir grubuz. Hedefimiz sadece kendi sesimizi değil, okuyucuların seslerini de duyurmak ve ses çeşitliliği yaratmak. Internet’in interaktifliğini kullanmayı seviyoruz. Internet’in Türk insanına çok şeyler vereceğine inanıyoruz
Burada vurgulamamız gereken önemli bir husus var. Biz bu işe idealist kavramlarla yaklaşıyoruz.
Mesela kadın portalımızda kadınlara yönelik organizasyonlar yapıyoruz. www.Kadınsirketleri.com, Türkiye’deki kadın şirketlerini ücretsiz yayınlayan bir site. Sitede yeni açtığımız mail listesi aracılığıyla kadınlar birbirleri ile yardımlaşmaya yönelik haberleşebiliyorlar.
www.Evyemegi.com sitemizde ise evde yemek yapıp satan kadınlara yönelik ücretsiz bir listemiz var. Bu listenin de evde oturan kadınlara kendilerine ufak da olsa bir harçlık sağlama yönünde yararlı olduğunu umuyoruz. Özetle biz İnternet’i, organizasyonlar ile günlük hayatta kullanılan hale getirmeye çalışıyoruz.
Risk sermayesi ñrmaları ile görüşmeler yaptık. Bu konudaki yaklaşımımız risk sermayesine yönelmek değil. Stratejik ortaklarla çalışmanın bize daha uygun olduğunu düşünüyoruz. Bu tür üç ortaklık yapmış durumdayız. Örneğin, dünyanın en büyük İnternet endüstri portalı ve Amerikan şirketi www.internet.com ile kurduğumuz Turk-Internet.com LLC şirketi ve https://turk-internet.com.
Türkiye’deki portallara baktığınız zaman en çok hangi eksiklikleri görüyorsunuz? Sizce bunların nedenleri neler?
Nebil: Portallarda gördüğüm eksikler bence çok taklit yapılması. Özgün portal ya da site bulmak bir hayli zor.
Dünyada portallar aççısından değerlendirdiğinizde nasıl bir trend gözlemliyorsunuz?
Nebil: Sade, fazla resim olmayan tasarımlar moda. Yahoo gibi. İçerikte yoğunlaşılıyor. Örneğin NBCi tüm sitelerini NBCi.com altında topladı bu ay. (www.snap.com, www.zoom.com, v.s.)
Gelecekte sizce portal pazarında ne gibi gelişmeler söz konusu olacak?
Nebil: Portallar yerini daha konsantre olmuş sitelere bırak kacaklar, sadece 2-3 portal hayatta kalacak. Bu yalnızca benim görüşüm değil.
Son olarak eklemek istedikleriniz neler?
Nebil: 2-3 sene içinde tüm dünyadaki ve Türkiye’deki İnternet şirketlerinin yüzde 75’inin kapanacağı tahmin ediliyor. İnternet sektörünün para bulması artık eskisi kadar kolay değil. Kar edebileceğini ispatlayan ve bu işi gerçekten hakkı ile yapanlar ayakta kalacak.
Tarihte kısa bir gezintiye çıkalım. Alnet’i kurma fikri ne zaman ve nasıl ortaya çıkh?
Nebil: Servis sağlayıcı kurmaya l996’nın yaz aylarında karar verdik. O günlerde İnternet sektörü hem Türkiye’de hem de dünyada emekliyordu henüz.
İlk yıllarda kurumsal pazar yani şirketler, İnternet’e uzak duruyordu. Bağlananlar da “Önce bir dialup hat alalım ve ne oluyormuş bakalım hele” şeklinde yaklaşıyorlardı. Bu nedenle, hedefimiz kurumsal pazar olduğu halde, daha çok bireysel pazara hizmet ediyorduk.
Piyasaya Mayıs l997’de Ad.net dergisi ekinde bedava 20 saatlik erişim için 30 bin CD dağıtarak girdik. O gün için çok büyük bir sayıydı bu. Bu kampanya ile de kısa zamanda servis sağlayıcılar arasında abone sayısı bazında ikinciliğe oturduk.
O yıllarda, bölgesel ayrıma gidilmediğinden, kullanıcı sayıları da şimdiki gibi l00 binlerle değil, binlerle ifade ediliyordu.
Şehir bazında bir yatırım yapmak gerekmiyordu. Ancak yerel İnternet servis sağlayıcıların birkaçı ile ortaklık yapmıştık. Bunlardan bir tanesi de KKTC idi. Girne Amerikan Üniversitesi ile ortak bir projemiz söz konusuydu.
Alnet’in kuruluş maliyeti neydi?
Nebil: O günlerde Internet Servis Sağlayıcı kurmanın maliyeti çok yüksek değildi. Ben o günlerde 486 işlemcili server’larla kurulan İnternet servis sağlayıcıların varlığını biliyorum.
Bizim yatırımımız nispeten büyüktü. Alnet’e 600 bin dolar yatırmıştık. Bugün için yeni bir İnternet servis sağlayıcı kurma maliyeti birkaç milyon dolarla ifade ediliyor.