Firmaların değişen iş gücünün sağlık, varlık ve kariyer alanlarındaki ihtiyaçlarını yönetmeleri için çözümler sunan ve danışmanlık veren Mercer ile PERYÖN – Türkiye İnsan Yönetimi Derneği, ‘Aralık 2021 Asgari Ücret ve Ücret Artış Trendleri’ ara anketinin sonuçlarını gerçekleştirdikleri ‘Gelecek #İnsankonuşunca Başlar webinarı-1’de açıkladı. 344’ü yabancı, 329’u yerli olmak üzere toplam 673 firmanın katıldığı araştırmanın sonuçlarına göre; 2022 yılı için ücret artış beklentisi ortalama %32 olarak planlanıyor. Artış bütçesi en yüksek olan sektörler ise %35 ile kimya, enerji, lojistik ve perakende sektörleri olarak dikkat çekiyor. Firmaların %20’si ücret artış dönemini erkene aldığını söylerken, artış dönemini erkene alan firmaların %79’u artışları Ocak ayında gerçekleştireceğini belirtiyor. Ankete katılan firmaların %39’u asgari ücret artışı nedeniyle ek artış bütçesi alındığını söylüyor.
Asgari ücret zammı nedeniyle ek ücret artışı yapacak firmaların oranı %38,6
Türkiye’den hızlı tüketim ürünleri, otomotiv, perakende, bankacılık, dayanıklı ürünler, enerji, teknoloji, ilaç ve sağlık, üretim, lojistik, sigorta gibi farklı sektörlerden firmaların katılımıyla gerçekleşen ‘Aralık 2021 Asgari Ücret ve Ücret Artış Trendleri ara anketinin sonuçlarına göre; katılan firmaların %38,6’sı asgari ücret artışı nedeniyle ek artış bütçesi aldı. Bu oran yabancı sermayeli firmalarda %45 iken, yerli firmalarda %32 olarak görülüyor. Firmaların gerçekleştirmeyi düşündükleri ek bütçe oranı %16,82. Ek bütçe artışı alan firmalarda arasında %58 ile üretim dışı, %52 ile perakende ve %50 ile otomotiv ana sanayi sektörleri ön plana çıkıyor. Firmaların %50’si asgari ücret artış etkisini tüm ücret bantlarına yansıtmayı planlarken, %25’i ise 72.000 – 86.000 bandına yansıtmayı planlıyor.
Ücret artış dönemleri Ocak ayına kayıyor
Asgari ücretli çalışan oranı en yüksek olan sektörler sırasıyla perakende, hizmet ve lojistik öne çıkarken, ankete katılan firmaların %78,6’sı asgari ücret, enflasyon ve performans artışlarını aynı dönemde gerçekleştireceklerini belirtiyor. Artış dönemi için de Ocak ayını planladıklarını söylüyor. Firmaların %14’ü ise asgari ücret ve enflasyon artışını aynı anda, performans değerlendirme artışını farklı ayda gerçekleştireceğini belirtiyor. Firmaların %7,4’ü enflasyon, asgari ücret ve performans artışlarını farklı aylarda gerçekleştireceğini söylüyor.
Firmaların %10’u 2021 yılında ek artış gerçekleştirdi
‘Aralık 2021 Asgari Ücret ve Ücret Artış Trendleri ara anketinin sonuçlarına göre; 2021 yılında firmaların %32’si ortalama %10 oranında ek artış gerçekleştirdi. Firmaların %55’i bu artışı 2021 bütçesine ek olarak gerçekleştirirken, %15’i 2022 bütçesinin bir kısmını 2021’e aktardı, %12’si ise tek seferlik ödeme olarak gerçekleştirdi. Ek artış uygulaması trendlerine göre, Ağustos ayında ek artış gerçekleştirdiğini söyleyen firmaların oranı %15 iken, bu oran Kasım ayında %27’ye, Aralık ayında ise %32’ye yükseliyor.
Firmaların %20’si ücret artış tarihini erkene alırken, bu firmaların %79’u artış dönemini Ocak ayı olarak belirledi. Ücret artışlarını belirlerken, enflasyonun dışında, firmaların %40’ı ücret araştırmalarını, %18’i döviz kurunu, %18’i TÜFE + gıda enflasyonunu ve %16’sı gıda enflasyonunu dikkate alıyor.
2021 yılında yan haklar kesintiye uğramadı
2021 yılında uzaktan çalışmada uygulanan yan haklar ve ek ödenekler (internet desteği, ergonomi paketi, ilave yemek çeki ödemeleri gibi) korunur ve yaygınlaşırken, mevcut sunulan yan hakları koruma politikası ve yol yardımı, şirket aracı gibi yan hak uygulamalarında da kesinti yapılmadı. Sektör bazlı farklılaşmakla birlikte firmalarda uzaktan çalışma uygulamaları belirli bir netlik kazanmışken, üretim sektöründe de uzaktan çalışma uygulamalarının yaygınlaştığı gözlemlendi.
Dinçer Güleyin: “Yüksek enflasyon ve asgari ücret zammı ücret artışı beklentilerini yükseltti”
Ücret artışı ile ilgili araştırmaların, firmalar için piyasada konumlarını kontrol edebilme, bu doğrultuda ücretlendirme ve yan haklar politikalarını gözden geçirme, personel maliyetlerini etkin yönetme, sektörel bazda karşılaştırmalar yapabilme adına objektif veriler sağlayan ve karar alma süreçlerini destekleyen önemli bir araç olduğuna dikkat çeken Mercer Türkiye CEO’su Dinçer Güleyin, şu ifadeleri kullandı;
“Son dönemde ücret artışı ile ilgili araştırmalara firmalar hem katılım anlamında hem de bu araştırmalardan faydalanma adına büyük ilgi gösteriyor. Piyasanın bu ilgisinin birçok açıdan oluşan belirsizliklere karşı bilgiye artarak duyulan ihtiyacı gösterdiğini söyleyebiliriz. Türkiye’de 2018 yılında başlayan ve özellikle salgın sonrasında yaşanan ekonomik belirsizliklerle birlikte bu yıl daha fazla gördüğümüz kur dalgalanmaları, asgari ücret zammı ve yüksek enflasyon, çalışan tarafında ücret artış beklentilerini de yükseltti. 2022 yılında şirketlerin çalışanlarına yapması beklenen ücret oranı da Kasım ayında göre %25’ten %32’lere yükseldi. En dikkat çeken noktalardan biri, asgari ücret zammı nedeniyle firmaların ek artış için bütçe alması ve gerçekleştirilen ücret artışlarının ağırlıklı olarak Ocak ayına çekilmesi oldu. 2021 yılında ücret ve yan haklar uygulamaları ise hayatımıza giren yeni çalışma modelleriyle kendine özgü yeni dinamikler kazandı. Yeni çalışma modelleriyle birlikte artan enflasyon, kurdaki dalgalanmalar ve dijital rollerin genel uygulamadan ayrışan dinamikleri piyasaya yeni uygulamalar kazandırdı. Aynı zamanda değişimi verilerle yakından takip etmenin önemini artırdı”
Buket Çelebiöven: “Gelinen ortamda firmalar daha fazla referans bilgi arayışı içerisinde”
Peryön Türkiye İnsan Yönetimi Derneği olarak insan kaynakları yönetimine dair konuların araştırılması ve bilgi üretilmesinin önem verdikleri bir konu olduğuna dikkat çeken PERYÖN Yönetim Kurulu Başkanı Buket Çelebiöven, şöyle konuştu;
“Sektörde bilgi derinliğinin artırılması ve referans bilgi oluşturulmasının mesleki gelişim ve dayanışma açısından kritik olduğunu düşünüyoruz. Bu sene de Mercer Türkiye ile birlikte 2022 Ücret Artış Beklentilerine ve Uygulamalarına yönelik araştırmayı gerçekleştirdik. Salgın sonrasında yaşanan ekonomik belirsizliklerle birlikte bu yıl yaşadığımız kur dalgalanmaları, asgari ücret zammı ve yüksek enflasyon, firmaların ücret bütçelerini sürekli revize etmelerine ve çalışan tarafında ücret artış beklentilerini yükseltmesine sebep oldu. Böyle bir ortamda firmaların daha fazla referans bilgi arayışı içerisinde olduğunu gördük. Açıklanan asgari ücret zammı, kur dalgalanmaları ve artan enflasyon beklentisiyle birlikte firmaların ücret artış oranlarını yükselteceğini ve ücret artış dönemlerini öne çekeceğini tahmin ediyorduk. Nitekim araştırma sonuçları da bunu bize gösterdi. 2022 yılında firmaların çalışanlarına yapması beklenen ücret oranı da Kasım ayına göre %25’ten %32’lere yükseldi”
