Türk Telekom’un özelleştirilmesine, özelleştirmenin üzerinden geçen 6 yıldan bu yana en büyük eleştiri ‘yabancılara satılma’dır. İşte bu eleştiriye, şirketin Yönetim Kurulu üyesi Abdullah Tivnikli’den cevap geldi. Tivnikli Oger firmasına şirketin değil, 21 yıllığına işletme hakkının satıldığını ve geriye kalan 15 yılın sonunda da tüm yatırımlar ve gayrimenkullerle birlikte devlete devredileceğini söyledi.
Zaman gazetesinde yer alan habere göre[1], Türk Telekom’un özelleştirme sürecinde kilit rol oynadığı belirtilen Türk Telekom Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi üyesi Abdullah Tivnikli, bazı gazetecilerle gerçekleştirdiği sohbet toplantısında, Özelleştirme İdaresi’nin 2005’teki ihaleye Petkim ve Tüpraş’ta olduğu gibi ‘varlık satışı’ olarak çıktığının doğru olduğunu ama Danıştay’dan ’21 yıllığına işletme hakkı devri’ önerisi geldiğini belirtti.
Tivnikli, sonuç olarak Türk Telekom satılmadığını, 21 yıllığına işletme hakkı devri ile kiralandığını ve geri kalan 15 yıl sonunda tüm yatırımlar ve gayrimenkulleri ile birlikte devlete devredileceğini söyledi.
Oger Ortak Girişim Grubunda 2 Ana Sermayedar Oger ve Kuveyt grubu
Tivnikli’nin özelleştirmeden 6 yıl sonra yaptığı önemli bir açıklama ise, Oger Ortak Girişim Grubu’nun, biri Oger, diğeri Kuveyt grubu olmak üzere iki ana sermayedarı bulunduğu şeklinde.
Özelleştirmeden 6 ay kadar sonra, Tivnikli’nin katıldığı çeşitli ortamlarda Türk Telekom’un % 10 ortağı olduğu şeklindeki açıklamaları şaşkınlık yaratmıştı. Çünkü ihaleyi alan firma Oger olarak görülüyordu. Şimdi Abdullah Tivnikli ilk defa bu konuda bir açıklama yapıyor.
Tivnikli, “Oger, ihaleye varlık satışı olarak çıkıldığı için ileride Tahkim’e giderek açılacak davayı kazanacaklarını düşündü. Bu düşünce doğrultusunda imtiyazı kabul etti. Ama Kuveyt grubu, durumu kabullenmedi. Devreye girdik, büyük çaba sarf ettik ve sonunda ikna ettik. Daha ilk özelleştirmede yabancı sermayenin güvensizlikten dolayı kaçması da söz konusuydu. Biz onlara Türkiye’de hakkınızı savunuruz ve alırız, dedik. Güven verdik, onlar da ‘şerh’ koyarak imzayı attılar.” şeklinde konuştu. Tivnikli, artık durumu tarafların kabullendiğini belirtiyor.
İmtiyaz Sözleşmesi nedir?
Bu konudaki detaylı açıklamayı, BTK başkanı Tayfun Acarer’in dipnottaki konuşmasında[2] görebilirsiniz. Ama özetle şunu söyleyelim, iletişim işi stratejik bir iş olduğu için devlet bu konuda çalışacak firmalara yetki veriyor. Karşılığında devlete gelir de sağlayan bu durum, ilgili firmalara belirli bir süre için bu sistemleri kurmak ve bundan para kazanmak olanağı (imtiyazı) sağlıyor. Turkcell, Vodafone, Türk Telekom ve Avea için bu süre toplam 25 yıldır. Süre sonunda aynı şirketlerin yeniden imtiyaz sözleşmesi almaları mümkün olabileceği gibi, Kablo şebekesinde olduğu gibi devlete geri alınabileceği gibi, başka firmalara da verilebilir.
Ancak Tivnikli’nin açıklamalarında bahsedilmesi gereken 2 konu daha var. Bunların ilki devletin, 2007 yılında üzerinde çalışılan eski elektronik haberleşme yasa tasarısında [3], özelleştirmede Danıştay’dan dönen ve eski Türk Telekom’culara bakılırsa 300 milyar TL’yi bulabilecek düzeydeki (ağırlıklı bakır kablolar) altyapıyı az daha kanuna ekleyerek satılmış hale getirecek olmasıydı. Neyse ki, alt komisyonda gösterilen tepkiler sonucunda, 2009 da kabul edilen kanunda böyle olmadı.
İkinci konu ise, Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu’nun BTK Denetleme Raporu’na bakılırsa Oger’in koyduğu şerh sonrasında imtiyaz sözleşmesinin yenilenmesi gerekirken bu olmadı. Şimdi yenilendi mi, onu da bilemiyoruz.
Şirketin Değeri Yükseldi
Abdullah Tivnikli’nin işaret ettiği diğer bir konu, özelleşmeden sonra Türk Telekom’un değerinin arttığı şeklinde. Bunu 4,6 TL’den borsaya arz edilen hisselerin bugün değerinin 2 katı artmış olduğunu göstererek ifade etti. Yılda ortalama 2 milyar dolarlık yatırım yaptıklarını ifade eden Tivnikli, katma değerli hizmetlere ağırlık verdiklerini ve hizmet kalitesini artırdıklarını belirtti.
Ev telefonları yasa dışı dinlenemez
Tivnikli’nin belirttiği diğer ilginç bir husus, sabit hatların dinlenemeyeceği, Türk Telekom’un ve Türkiye’nin güvenlik yapısının buna müsaade etmedi şeklinde. Mahkeme kararı dışında sabit hat üzerinden kontrolsüz dinleme yapılmasının teknik olarak mümkün olmadığını söyleyen Tivnikli, başka birinin dinleme yapması durumunda da kendilerinin tespit yapabildiğini belirtti.
Sattığımızdan çok gayrimenkul aldık
Abdullah Tivnikli, Türk Telekom’un gayrimenkullerinin satıldığı eleştirilerine de cevap verdi ve atıl arazilerin elden çıkarıldığını, buna karşılık daha değerli arazilerin alındığını söyledi. Tivnikli, şirketin son 5-6 yılda yeni bina ve arsa alımlarının, mevcutların bakım ve modernizasyonu ve diğer inşaatlarla ilgili toplam yatırım tutarının 850 milyon liradan daha fazla olduğunu ve satışı yapılan gayrimenkullerin değerinin ise bu rakamın 10’da birinden daha az olduğuna not etti.
Cep’ler evde sabit hatta dönüşecek
Abdullah Tivnikli, konuşması sırasında, Türk Telekom ve Avea’nın üzerinde çalıştığı bir projeyi de anlattı. Buna göre cep telefonu ev dışına çıktığında mobil, evde otomatikman sabit hat olacak. Cepten eve girdiğinizde sabit fiyattan, dışarı çıktığınızda mobil fiyattan konuşulacak.
[1] ‘Telekom 15 yıl sonra bütün varlıkları ile devlete devredilecek’