Avrupa Birliği (AB) üye ülkeleri, Gig ekonomisi konusunda hazırlanan geçici anlaşmayı reddetti. Geçici anlaşma, Uber ve Deliveroo gibi araç çağırma ve yiyecek dağıtım platformlarının şu anda serbest meslek sahibi olarak sınıflandırılan yaklaşık 5,5 milyon işçiye tam istihdam statüsü vermesini gerektirecekti.
Bizim ülkemizde de benzer bir durum var. Yemeksepeti, Trendyol gibi firmaların kuryeleri 2021 yılında getirilen düzenleme ile, artık ya bordrolu ya da kontratlı (yani şirket haline gelmiş) kuryelerle çalışabiliyor. AB’nin düzenlemesi tüm kuryelerin bordrolu hale geçmesini zorunlu kılıyordu.
Geçen yıldan beri tartışılan konu hakkında, AB’nin dönem başkanlığını yürüten İspanya’dan yetkililer, mevcut anlaşmanın yeterli desteğe sahip olmadığına karar verdikten sonra konuyu Avrupa Parlamentosu ile daha ileri müzakereler için geri gönderdiler.
Anlaşmanın potansiyel ekonomik etkisine (yani şirketlere maliyeti ve işten çıkarmalar) ilişkin endişelerin, AB üye ülkelerinin, esnek ekonomi endüstrisine yıllık milyarlarca avroya mal olabileceği tahmin edilerek anlaşmayı reddetmelerine yol açtığı belirtildi.
Avrupa Sendikalar Konfederasyonu önümüzdeki altı ay içinde yeni bir anlaşma yapılması yönünde çağrıda bulundu. Esnek ekonominin (ya da diğer adıyla Gig Ekonomisi) bir tartışma ve inceleme konusu olduğu ve bu sektördeki işçilerin istihdam durumu ve haklarına ilişkin endişelerin dile getirildiği belirtiliyor. Avrupa Komisyonu, bu kuralları 2021’de esnek çalışanlara iş sözleşmeleriyle ilgili daha güçlü korumalar sağlamak için önerdi.
Avrupa Komisyonu, rapora göre, esnek ekonomi endüstrisinin o dönemde uygun işçi sayısına bağlı olarak yılda toplam 4,5 milyar Euro (5 milyar $) tutarında ek maliyete maruz kalacağını tahmin etti.
Rapora göre , bu haftanın başlarında, anlaşma reddedilmeden önce Uber, Bolt ve Freenow, Fransa’da sürücülere ödedikleri asgari ücreti artıracaklarını açıklamıştı.
Sorunun merkezinde, platform çalışanlarının serbest meslek sahibi olup olmadığı veya çalışan olarak kabul edilip edilmeyeceği ve bu nedenle işverenlerinden belirli yasal koruma ve avantajlara hak kazanıp yararlanmadıkları yer alıyor. Eylül ayında Uber, teklif edilen Avrupa esnek işçi yasasının fiyat artışlarını, hizmet kesintilerini ve müşteriler için “önemli ölçüde daha uzun bekleme sürelerini” tetikleyebileceğini söyledi.