Bu dizinin önceki bölümlerine aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz :
- Birinci Bölüm : Başarısız BT Projeleri
İkinci Bölüm : Başarısız BT Projeleri – 2 / Okuyucu Görüşleri / Başarısızlığın Nedenleri
Üçüncü Bölüm : Başarısız BT Projeleri – 3 / Vakıfbank / IBM Örneği
Beşinci Bölüm : Başarısız BT Projeleri – 5 / İş Bankası MOD Projesi / IBM III
Ülkemizde, son 10-15 yılda ülkemizde başlayan ve gittikçe artan ERP [4] yatırımları, bir yandan “verimlilik” adına çok sevindirici ama diğer yandan bazı soruların ortaya çıkmasına neden oluyor. Örneğin çoğu karar verici, nedense olaya “moda” tarafından bakıyor gibi. Pek çok firmanın gerekli ya da gereksiz yüzbinli ve hatta milyon dolarlı yatırımlar yaptığını görüyoruz. Çünkü bazılarına göre “pahalıysa kalitelidir”.
Ama acaba gerçekten öyle mi?
Yazı dizimize başladığımız andan itibaren, gerek mail yoluyla, gerekse dostlarımızdan “SAP’yi ne zaman yazacaksınız” mesajları alıyoruz. Çünkü bu alanda ilk akla gelen ve tabiri caiz ise “moda” firma. Ama bir yandan da ağzı yandığını belirten insanlar var. Proje bitirilse de, bazen planlanan proje zamanının ve/veya proje maliyetinin 2-3 kat olması sonucunu getirebiliyor. Ama asıl konumuz ders alınması açısından “başarısızlık”. Çünkü “alt tarafı bir yazılım” diye düşünmeyin, gördüğümüz analizlere göre, bazen projedeki hatalardan dolayı ticari zarar oluşması ve hatta firmanın iflasına sebep olunmasından bile bahsediliyor. Zaten bu tür kullanıcıların oluşturduğu “Anti-SAP” hareketini Google’da ararsanız, hem yerel[1][2], hem de yabancı kaynaklar[3] bulabilirsiniz.
Ülkemizde ERP projelerinin en büyükleri genellikle SAP oldu. Çünkü SAP daha önce belirttiğimiz gibi “moda” olmayı başardı. Önemli bir holdingimizin bilgi işlem direktörü de, bunu “yıllardır tıkır tıkır işleyen “tailor-made” sistem varken, patron bir gün, pat diye odaya düştü, “herkes SAP alıyor, biz neden almıyoruz” dedi, ben de o gün istifayı bastım. Benden sonra SAP’ye 3 milyon dolar ödediler.” diye anlatmıştı.
Bugün çoğu kurum, verimliliğini artırmak, bilgileri bütünleştirmek, hızlı kararlar almak, müşterilerine daha iyi hizmet vermek, maliyetleri kontrol etmek gibi bir çok sebeple iş süreçlerini iyileştirme gereksinimlerini kurumsal süreç uygulamaları (ERP) ile gerçekleştirmeye çalışmaktadır.
38.000’den fazla işletme ve 120’den fazla ülkede kullanıldığı açıklanan SAP, ilk akla gelen ERP tedarikçi firmalarından birisidir. SAP’, sunum ve pazarlama aktivitelerinde, teknoloji, sağlık, perakende, finans, enerji, petrol,turizm, kamu gibi 25’den fazla sektörün ERP ihtiyacını karşıladığını vurgulamaktadır. Aslında standart olan bir paket yazılımın sektör ihtiyaçları için yeniden yapılandırılmasından başka bir şey olmayan bu durum, uzun dönemde avantajdan daha çok dezavantaj oluştururken; arka planda çok konuşulan başarısız SAP projelerinin önemli bir nedeni de olabilir mi ?
Yapılan araştırmalar, ERP projelerinin % 80 oranında başarısız olduğunu göstermektedir. Böyle bir araştırmayı ve ERP’deki genel başarısızlık nedenlerini bir sonraki bölümde anlatacağım. Konumuz SAP ve bu başarısızlık rakamın içinde SAP’nin aldığı pay da hep konuşulur. ODTÜ Mezunlar Derneği sayfalarında yer alan [1][2] analizlerin dışında, ülkemizde bir çikolata, bir plastik, bir demir-çelik firması gibi ve benzeri örneklemeler konuşuluyor. Bunları dizimizin ilerleyen bölümlerinde, röportajlar halinde okuyor olacaksınız. Ama biz önce dünyada bu konuda neler yazılmış bakalım dedik.
BAŞARISIZ SAP UYGULAMA ÖRNEKLERİ
Aşağıdaki örnekler Standish group CHAOS (www.standishgroup.com) veritabanından alınan yüzlerce projeden bu yazı için seçtiğimiz ve başarısız olduğu resmi olarak duyurulmuş SAP projeleri :
- FoxMeyer İlaç – Bu ilaç firmasının, SAP uygulamasının başarısızlığı sonrasında battığı düşünülüyor. (The FoxMeyer Drugs’ Bankruptcy: Was it a Failure of ERP?)
Hershey Ünlü çikolata ve içecek firması. SAP R/3 yazılım uygulamasının başarısızlığı ile ortaya çıkan lojistik (dağıtımla ilgili) problemler sonrasında firma pazar değerinin %35’ini kaybettiği iddia ediliyor. (Analyzing ERP failures in Hershey ve Erp Failure In Hershey’s
HP Bir tarafta dünyanın dev ERP yazılım tedarikçisi, diğer tarafta ise dünyanın dev hizmet şirketi. Ancak, kendi söküklerini dikmeyi beceremeyen bu iki terzi, HP SAP sürüm yükseltme projesinin HP’nin kendisine 160 Milyon Dolar’lık ticari zarar oluşturmasına sebebiyet verdi. (What went wrong with HP’s SAP migration?)
Levi Strauss (Levis) (2008) – Hatalı implementasyon sonucunda Levis’ın bir çeyrek içerisindeki gelirinde %98 azalma yaşandığı, Lewis tarafından Amerikan iflas masasına yapılan açıklamadan sonra ortaya çıktı. (Levi Strauss: SAP rollout ‘substantially’ hurt quarter)
ABD Vergi Sistemi Projesi – 10 yılın üzerinde sürme başarısı(!) gösteren proje için fazladan 97 Milyon Dolar harcandı.
NİKE – 2000’lerde SAP sisteminin yenilenme projesinin başarısızlığı ile 100 Milyon Dolar satış kaybı, hisse senetlerinde düşüş yaşandığı, pek çok dava açıldığı raporlanıyor. (10 Famous ERP Disasters Dustups and Disappointments)
ABD – California Eyaleti (2009) – 25 Milyon Dolar harcanan projeden elde kalan bir hiç olarak yorumlanıyor. (Another High-Profile SAP Failure: State Of California)
Norfolk Southern Corp – Rail Corp ile gerçekleşen şirket birleşmesi ile başlayan ve IBM tarafından yürütülen ERP entegrasyon projesinin başarısızlığı ile 113 Milyon Dolar’lık gelir kaybı oluştu. (Top 10 Corporate Information Technology Failures)
AMR Corp, Budget Rent A Car, Hiltons Corporation, Marriott – IBM tarafından yürütülen bu entegrasyon projesinin maliyeti planlanandan 125 Milyon daha fazla, ve planlanan zamanın iki misli uzun sürede bitirilebildi. (Top 10 Corporate Information Technology Failures)
US Federal Agency – 70 Milyon Dolar harcandıktan sonra proje iptal edildi. (Project Pitfalls)
Oregon Eyaleti Trafik Şubesi – Proje 8 yıl sürdü, planlanan bütçe %146 arttı ve daha sonra da proje iptal edildi. (Oregon SAP Project Wracked by Leadership Woes)
Yarın “ERP projeleri neden başarısız oluyor” konusuna genel olarak bir bakış atacağız.
[1] Anti-SAP
[2] Anti-SAP Üzerine
[4] Bu yazıyı okuyanlar ERP nedir bilirler ama yine de açıklayalım. “Enterprise Resource Planning” yani “Kurumsal Kaynak Planlama” kelimelerinin başharflerinden alınan bu kısaltma, firmaların tüm ihtiyacını karşılayan, bir anlamda “duvardan duvara halı” benzetmesi yapabileceğimiz yazılımları tanımlamaktadır.
