Çin’in teknoloji borsası olan STAR Market’te 25 şirketin hisse senetleri dün saat 9.30 itibarıyla resmen işlem görmeye başladı. Tüm hisselerin prim yapması gözlerden kaçmadı. Yurt dışındaki örneklere bakıldığında, bilim ve teknoloji alanında faaliyet gösteren şirketlerin hisseleri, halka arz döneminin ilk aşamalarında genelde dalgalı bir görünüm sergiliyor. 2019’un ilk yarısında Nasdaq’ta ilk halka arzlarda en yüksek yüzde 316,5 değer artışı, en düşük ise yüzde 52’lik değer kaybı yaşandı. STAR Market’in açılışında da bazı şirketlerin hisseleri istikrarlı olarak yükselirken, bazılarının yükseliş hızı ise ilerleyen saatlerde gerileme gösterdi.
Çin Menkul Kıymetler Düzenleme Komisyonu Başkan Yardımcısı Li Chao, açılış töreninde yaptığı konuşmada, STAR Market’in kurulması ve pilot olarak uygulanan tescil tabanlı ilk halka arz (IPO) sisteminin Çin’in yenilik odaklı ekonomik gelişmesine katlı sağlayacağını söyledi. Açılış için bir tebrik notu gönderen Nasdaq Asia Pacific Başkanı Bob McCooey da STAR Market’in küresel finans endüstrisini ön saflarında yer alacağını vurguladı.
Uzmanlar, STAR Market’in pek çok açıdan önemli avantajları olduğuna dikkat çekiyor. Bunlardan biri, borsanın inovatif işlem mekanizmasının piyasanın kapsamlı işleyişine destek verecek olması. Bir diğeri de işlem gören birçok şirket henüz başlangıç aşamasında bulunması. Bir başka deyişle STAR Market’e kote olan şirketlerin önemli bir bölümü henüz istikrarlı bir kâr artışına ulaşmamış yapılar. Bu nedenle STAR Market’in yatırım değeri değerlendirilirken, sadece işletmelerin fiyat-kazanç oranına bakılması yetersiz kalır. Gelir ölçeği, gelir büyüme oranı, Ar-Ge yatırımları ve büyüme potansiyeli gibi ölçütler de yatırımcılar açısından cazip olacak.
Şirketler gelirlerinin yüzde 10’unu Ar-Ge’ye yatırıyor
İlk aşamada yer alan 25 şirket, ağırlıklı olarak biyotıp, yarı iletkenler ve yeni enerji gibi yeni yükselen sektörlerde faaliyet gösteriyor. Söz konusu şirketler, 2018 yılında Ar-GE çalışmalarına toplam 3 milyar 98 milyon yuan ayırdı. Bu miktar, söz konusu şirketlerin ortalama gelirlerinin de yüzde 10’una tekabül ediyor. Piyasanın, potansiyel ve vizyonlarıyla umut vadeden bu şirketlere karşı sabırlı olmaması için hiçbir neden yok.
Sermaye piyasasının temel gelişme yönü, reel ekonomiye yaptığı katkı ile de belirlenir. Şu an Çin ekonomisinin istikrarlı ve hızlı büyüme eğrisini korumasına karşın, dış ortamdaki belirsizlikler git gide artıyor. STAR Market’in sermaye piyasasına dönük bir dizi reform arayışı, şirketlerin inovasyon konusundaki becerilerini ve rekabetçiliğini canlandırdığı gibi, endüstriyel yapının iyileşmesini ve ekonomik kalkınmanın dönüşümünü ilerletecek.
Diğer borsaların aksine, Nasdaq tarzı yeni borsada kırtasiyecilik azaltılacak, daha fazla piyasa fiyatlandırmasına izin verilecek, bilginin açıklanmasına öncelik verilerek ve pek çok gelişmiş borsada kullanılan tescil tabanlı ilk halka arz sistemi uygulanacak.