Amerika Birleşik Devletleri’nin Florida eyaletinde Aile Hekimliği yapan Dr. Hatice Yalçın Foell, tecavüz ve cinsel şiddet kurbanı kadınlara yönelik olarak 4 yıl boyunca “Engin Akyürek terapisi” yürüttü. Gönüllü olarak çalıştığı yerel bir dernekte mağdur kadınlara “Fatmagül’ün Suçu Ne?” dizisini seyrettirdi. Akyürek’in canlandırdığı “Kerim Ilgaz” karakteri üzerinden geliştirdiği grup terapi yöntemini 2010-2014 yılları arasında uyguladı. 2012 yılında Türk magazin medyasında da yer bulan terapinin başlangıç öyküsünü, uygulama ve sonuçlarını, grup üyelerinde gelişen Engin Akyürek hayranlığını ve Türkiye üzerine kanaat değişikliklerini Dr. Yalçın Foell ile görüştüm.
turk-internet.com : Dr. Hatice Yalçın Foell Kimdir?
Hatice Yalçın Foell : Hacettepe Üniversitesi’nden 1984 yılında mezun oldu. 1988 yılında ABD’ye gitti. 2000 yılında University of Florida’dan mezun oldu. Asıl uzmanlık alanı Kardiyoloji hastaları. Uzun mesafe koşucusu ve sıkı bir Beşiktaş hayranı.
turk-internet.com : Böyle bir terapi programı fikri nereden çıktı, nasıl gelişti?
Tecavüz ve cinsel şiddet konusuna kişisel olarak bir eğilimim vardı zaten. Çünkü benim en yakın arkadaşımın kızının başına gelen böyle bir olay oldu. Ayrıntıya girmek istemiyorum. Bu beni her zaman üzen bir durum olmuştur. Olaydan sonra tecavüz ve cinsel şiddet kurbanı insanlara yardım etmem gerektiğine karar vermiştim. O yüzden Florida’da bir yerel derneğe başvurdum. Başvurum kabul edildi ve orada gönüllü olarak çalışmaya başladım.
Dernekteki ilk günlerim çok başarılı değildi. Çünkü böyle bir konuda ilk defa gönüllü olarak çalışmaya başlamıştım. Benim hemşirelik ve aile hekimliği alanım kardiyoloji. Gruba ilk başladığımda sekiz veya dokuz kadın vardı. Önceleri İletişim kurmakta oldukça zorlandım. Zor ve acı bir durum elbette. Benim Türk olmam onlara ilginç geldi herhalde ki kendileri hakkında konuşmak yerine benimle ilgili sorular soruyorlardı. Ama bu aramızda bir iletişim yolu açtı .
Böyle bir terapi programı fikri bende dizinin ilk bölümünü izledikten sonra gelişti. 2010’da, Eylül gibi Türkiye’ye gittim. Fatmagül’ün dizisi o zamanlar başlamıştı. İlk bölümü orada izledim ve çok ilgimi çekti. Aslında Türk dizisi izleyen veya bir dizi izleyen bir insan değilimdir. Annemin de tavsiyesiyle dönüş yolculuğunda acaba “bu diziyi terapi grubumda nasıl kullanabilirim?” diye düşünmeye başladım.
turk-internet.com : Gönüllü olduğunuz grup nasıl bir gruptu?
Grubun adı Victim to Survivor idi. Grubumdaki üyeler lise ve üniversite mezunu düzeyindeydi. Tecavüz veya cinsel şiddetle kimisi 3-4 yıl önce, kimisi 2-3 ay önce karşılaşmıştı. Bir tanesi de hatırladığım kadarıyla bir ay önce. O bir ay önce olan en genç kadındı.
turk-internet.com : Grup üyelerinin terapi yönteminize itirazları oldu mu? Yöntemi uygularken ne gibi sıkıntılarla karşılaştınız?
Diziyi seyretmeyi teklif ettiğimde ilgilenen çok kimse olmadı, fakat ben bu konuda çok kararlı davrandım. Tabii ki dernek yönetiminden de izin almak zorundaydım. Yönetim teklifimle ilgili önce ilgisiz kaldı ve başarılı olacağını da düşünmediler. Eğer başarılı olmazsa durdurma sözünü vermek zorunda kaldım.
Dizinin ilk bölümünden başladık, fakat tecavüz sahnesini izlettirmedim. Çünkü nasıl bir tepki göreceğimi bilmiyordum. İlk bölümlerini izlerken çok zorlandık. Çünkü grup üyeleri arasında bir kızgınlık yarattı. Hepsi kendi başına gelenleri hatırlayıp erkeklerin bu tip şeylerden çok fazla sorgulanmadığını gördüler. Ve dünyanın hangi ülkesinde olursa olsun hep “kadınların suçu” olarak görüldüğünü, tecavüzün hep kadınları daha çok etkilediğini ifade ettiler. Dizinin ilk bölümlerinde Kerim’i anlamakta zorluk çektik.
turk-internet.com : Terapinin grup üyeleri üzerinde tekil olarak aklınızda kalan etkilerini anlatabilir misiniz?
Tedavi yöntemi olarak bölümü seyredip, bölümle ilgili fikir değerlendirmesi yaptık. Öncelikle dizideki kişileri tanımaya karar verdik. Diziyi biz genellikle Cumartesi izlerdik, o gün toplanma günümüz olduğu için. Gruptaki kadınlara ödev verdim. Bir kişiyi seçip o kişi hakkında yazıp getirmelerini istedim. Ne düşünüyorlar, o kişinin bu olaya katkısı ne olabilir, iyi veya kötü bir insan mı?
Bu arada gruptaki kişilerden kendi isimleri yerine çiçek ismi seçmelerini istedim. Her çiçeğin ayrı bir güzelliği olduğunu, yeni bir mevsimde tüm çiçeklerin yenilendiğini, yeni bir hayata başladıklarını anlattım. Çiçek isimlerinin geleceğe daha olumlu bakmalarını sağlayacağını düşünerek bunu tavsiye etmiştim. İlginçtir, gruptaki kadınlar bundan çok hoşlandılar. Sanki ikinci bir kişi yarattık ve o kişinin onlardan ayrı, yeni bir insan olduğunu düşünmeleri yolunda ilk adımı attık.
Her bölümden sonra grup üyelerindeki duygu değişimlerini gözlemledim. Kimi ağlamak istiyordu, kimi ise çok mutluydu ve sürekli konuşmak istiyordu bu konuda. Aslında benim de görmek istediğim tepkiler bunlardı. Kendilerine ait duygularını yavaş yavaş benimle paylaşmaya başladıklarını görmek beni umutlandırdı. Etraflarına çevirdikleri duvarlar yıkılır gibi olmuştu.
turk-internet.com : Grup üyelerinde Engin Akyürek hayranlığına varan dönüşümü nasıl değerlendiriyorsunuz? Dizinin diğer başrol oyuncusu Fatmagül (Beren Saat) için neler hissediyorlardı?
Dizi ilerledikçe Kerim karakteri çok popüler hale geldi. Engin Akyürek’in oyunculuğu gruptakileri ona hayranlık ve sevgi duymaya itti. Fatmagül karakterini ise sevmekte biraz zorlandılar. Tabii ki Beren’in oyunculuk gücünü unutmamak gerekir. Rolünün hakkını veriyordu. Engin Akyürek unutuldu, Kerim kişiliği ortaya çıktı. Bu da geleceğe dair bir umut oldu üyeler için.
turk-internet.com : Grup üyelerinin Türkiye’ye ve Türk kültürüne karşı terapi öncesi ve sonrası kanaatleri arasında değişiklikler gözlemlediniz mi?
Dizi grupta Türklerin ne kadar duygusal ve arabesk insanlar olduğu, aileyi çok önemli gördükleri ve erkek evlatların daha ayrıcalıklı büyütüldüğü tartışmalarını açtı. Aslında büyük ölçüde doğru gözlemlerdi bunlar. Bu konularda bayağı yoğun tartışmalar yaptık diyebilirim. Türk yemekleri, beslenme alışkanlıkları ve Türk mutfağının zenginliğini konuşmak ortamı yumuşattı. Türk günleri yapıp Türk mutfağından bir takım özel yemekler yaptık. Grup üyelerini buradaki Türk lokantasına götürdüm. Türkiye’nin Ortadoğu’ya göre çok daha gelişmiş olduğunu gördüler.
turk-internet.com : Uyguladığınız terapiden elde ettiğiniz en olumlu ve en olumsuz sonuçlar nelerdi?
Terapi programı gerçekten çok başarılı oldu. Olumsuzluk değil de zorlukları aşmak zorunda kaldım diyelim. Dizinin Türkçe oluşu ayrı bir zorluk yarattı benim için. Dizi repliklerini tercüme edince sanki aynı duyguyu vermeyen durumlar oldu.
Dernek Engin Akyürek için plaket yaptırdı. Plaketin üzerinde “The women of the Victim to Survivor Group proudly present the best candidate for Hope award to ENGIN AKYUREK: Kerim Ilgaz“ yazıyordu. (Türkçesi: Victim to Survivor Grubu kadınları Umut Ödülü için en iyi adayları Engin Akyürek’e gururla takdim eder).
2012 yılının Ağustos ayında İstanbul’da Engin Akyürek’e bu plaketi sundum. Fatmagül dizisindeki “Gül Mutfağı”nı ve çekim mekanlarını ziyaret edip fotoğraflar çektim .
turk-internet.com : Grup üyeleri ile ilişkileriniz sürüyor mu?
Grup üyeleri ile ilişkilerim devam etti. Gruptaki en genç olan “Yaprak“ evlendi. Şu an iki çocuk annesi. Ne zaman görüşsek, Engin ile birlikte onun hayatını kurtardığımızı söyler. Bence programın en büyük başarısı da bu.
