“Doğru Çalışan Adayı” Ne Sorar?

“Doğru Çalışan” nasıl seçilebilir? Günümüzde “İnsan Kaynakları” bir bilim halinde. Seçiminden, şirket içi kariyerine kadar kayıtlı ve karşılaştırılabilir kaynaklar mevcut. Ancak az sayıda elemanla çalışan KOBİ firmalar açısından iş bu kadar kolay değil. Çoğunlukla şirketi sahibi, bazen müdürü görüşmeleri arada profesyonel bir insan kaynaklarcı olmadan, daha mütevazi koşullarda gerçekleştirir.

Ama bu iş zordur. Bunu KOBİ türü firma yöneticileri, “kavun değil ki, koklayarak seçelim” diyerek ifade eder. İlk kez göreceğiniz bir kaç kişiden bir tanesini, tek bir konuşmada –bazen 2 konuşmada– seçmek, doğru adayı bulmak nasıl mümkün olabilir?

Bu kişinin zaten sınırlı olan KOBİ kadrosunda gerçekleştireceği iş, çok kritik olmasa bile, şirketin toplam ilerlemesinde, çok çalışanı olan firmalardakinden daha önemli bir yüzdeye sahip olabilir. Dolayısıyla yanlış KOBİ’ye 3-5 ay zaman kaybettirir.

Üstelik kaybettirdiği zamanın “şirketin gerekli ilerlemeyi sağlayamama, gereken parayı kazanamama” durumunun dışında, aldığı maaş ve çeşitli maliyetlerin yanında başarılı olmasa da “tazminat alma” gibi maliyetleri vardır. Yani doğru olmayan çalışanı seçmenin maliyeti zaman ve para olarak yüksektir.

O zaman ne yapacaksınız? Nasıl seçeceksiniz?

Şirkette boş bir pozisyon için eleman görüşmeleri yaparken, seçimi yapanlar genellikle kendileri soru sorarak adayı tanımaya çalışırlar. Bu soruları tekrarlamaya gerek yok. Google benzeri şirketlerin yaptığı gibi, çok yaratıcı suallerin peşinde değilseniz, zaten 3 aşağı, 5 yukarı sorulacak sorular bellidir.

Bu noktada bir ufak bir fikir verelim. İnsanları tanımak için, verdikleri cevaplar kadar, sordukları sorular da önemlidir. Kişiliklerini ve de niyetlerini ortaya koyabilir. Başka deyişle, tersinden giderek de bilgi edinebilirsiniz.

Bir adaya “Bana sormak istediğiniz soru var mıdır?” diye sorduğunuzda kendi odaklandığı konuları soracaktır. Bu sorular “maaş”, “pozisyon”, “diğer olanaklar” olabilir. Bunu herkes zaten sorar. Ya da size, nasıl cevaplayacağınızı umursamadan sadece soru sormuş olmak için bir şeyler sorabilir.

Ama işi ve kendi başarısını önemseyen adaylar farklı sorular sorar. Bunlar az sayıdadır. Soruları da bilinçlidir. Size sorduğu sualler, şirketin başarısını ileriye yürütmekle ilgilidir. Şirket içinde bir yer kapmak ve 3-5 ay maaş almaktan çok, “çalışılacak iş, benim açımdan bir fırsattır, şirket büyür, ben de büyürüm” diye bakarlar. İşte bu yazımızda bu tür çalışanların muhtemel suallerine bakacağız.

Gerçekten işe almak istediğiniz insanlar aşağıdakine benzer sorular soracaktır.

1. İlk 3 ayda ne yapmamı bekliyorsunuz?

Bu aday hedef odaklı. Haftalarca veya aylarca “organizasyonu tanımak”la geçirmek istemiyor.  Bir fark yaratmak istiyor – ve bu farkı “şu anda” yaratmak istiyor.

Ona sunacağınız olanaklar kadar, başarısının da olasılığını ve garantisini görmek istiyor.

2. Sıralamak mümkünse, şirketinizde en yüksek performans gösterenlerin ortak olan ilk üç özellikleri nedir?”

Doğru çalışan adayları, aynı zamanda mükemmel çalışan olmak istiyor. Her kuruluşun farklı olduğunu biliyorlar – ve bu kuruluşlardaki en iyi performans gösterenlerin ana özelliklerini bu nedenle öğrenmeye çalışıyorlar.

Şirketinizde en iyi performans gösterenler belki daha uzun saatler çalışıyor. Belki yaratıcılık metodolojiden daha önemlidir. Belki de sürekli yeni müşterilere yeni pazarlara inmek, uzun vadeli müşteri ilişkileri kurmaktan daha önemlidir. Belki de kilit nokta, giriş seviyesi bir müşteriyi eğitmek için üst düzey ekipman isteyen bir meraklıya yardım etmekle aynı miktarda zaman harcama isteğidir.

Doğru adaylar bilmek ister, çünkü

1. İstenen performans kriterlerine uyup uymayacaklarını bilmek isterler
2. Eğer uyuyorlarsa, en iyi performansı nasıl gösterebileceklerini bilmek isterler.

3. Bu işte sonuçları neler etkiliyor?

Çalışanlar yatırımdır ve her çalışanın ödenen maaşına karşı, olumlu bir getiri elde etmesini beklersiniz.  Her işte, bazı faaliyetler diğerlerinden daha büyük bir fark yaratır. Doğru adayları bulmak zor iştir. Çünkü şirkette geçireceğiz zaman kısalır, daha düşük eğitim maliyetleri gerektirir ve daha iyi toplam verimlilik ile sonuçlanır.

Örneğin; İşe yarar onarımlar yapmak için servis teknisyenlerine ihtiyacınız var, ancak asıl istediğiniz şey, bu teknisyenlerin sorunları çözmenin ve diğer yararları sağlamanın  yanında, müşteri ilişkileri kurmaları ve hatta ek satışlar yapmaları.

Büyük adaylar gerçekten neyin fark yarattığını ve sonuçları yönlendirdiğini bilmek istiyorlar çünkü şirketin başarılı olmasına yardım edeceğini farkında. “Beni işe aldılar, o zaman maaşımı vermek zorundalar” gibi bir basit mentalitenin dışında ve “Şirket kazanırsa, ben de kazanırım” şeklinde düşünürler.

4. Bu yıl şirketin en yüksek öncelikli hedefleri nelerdir ve rolüm nasıl katkıda bulunabilir?

Adayın dolduracağı iş önemli mi? Bu iş önemli mi? Büyük adaylar daha büyük bir amaç için, anlamı olan bir iş istiyor – ve işlerine aynı şekilde yaklaşan insanlarla çalışmak istiyorlar.

Aksi halde bir iş sadece bir iştir. Bazen de doğru çalışan için zaman kaybıdır.

5. Mevcut çalışanlarınız tarafından kaç yeni çalışan getirildi?

İşlerini seven insanlar doğal olarak şirketlerini arkadaşlarına ve meslektaşlarına tavsiye ederler. Aynı şey liderlik pozisyonundaki insanlar için de geçerlidir. İnsanlar doğal olarak daha önce birlikte çalıştıkları yetenekli insanları getirmeye çalışırlar. İlişkiler kurdular, güven geliştirdiler ve birisinin onları yeni bir kuruma takip etmelerine yol açan bir yeterlilik seviyesi gösterdiler.

Ve bunların hepsi işyerinin ve kültürünün kalitesi konusunda iyi konuşur.

6. Çalışanlar boş zamanlarında ne yaparlar?

Bu cevaplaması zor bir soru. Eğer çalışanlarınızın diğer zamanlarda ne yaptığını bilmiyorsanız, onlarla yeteri derecede iyi ilişkileriniz olmadığı anlamına gelir.

Şirketiniz gerçekten küçük değilse, yapabileceğiniz tek şey, genel olarak konuşmaktır. Ya da birkaç kişiyi örnekleyebilirsiniz.

Doğru çalışan adayları, hem kişisel düzeyde hem de profesyonel düzeyde uygun bir şansa sahip olma ihtimalinden emin olmak isterler çünkü kültürel uyum onlar için son derece önemlidir. Sizin bu konuya yaklaşımınız da, genel kültürü yaratan bir parçadır. Ekip çalışmasına verdiğiniz desteği ya da önemi gösterir.