Uluslararası vergi, denetim ve danışmanlık şirketi KPMG’nin hazırladığı “Pulse of Fintech” raporu, fintech işlemlerinin son bir yılda gerçekleşen birleşme ve satın alma işlemlerinin etkisiyle, yüzde 120’lik bir artışla 111,8 milyar dolara çıktığını ortaya koydu.
Rapora göre fintech işlem hacmi, 2018’in ikinci yarısında gözle görülür oranda düştü ancak yine de 2017’de 2165 olan işlem sayısı, 2018’de 2196’ya ulaştı.Daha büyük fintech merkezlerinde daha büyük işlemlerde daha yoğun yatırımlar görülürken, fintech risk sermayesinin artan coğrafi çeşitliliği de işlem hacminin artmasına yardımcı olmayı sürdürüyor.
Yılın geneline bakıldığında 2018, risk sermayesi, kurumsal risk sermayesi, birleşme/satın almalar ve özel sermaye dahil, fintech yatırımlarında çok sayıda rekor kırılan bir yıl oldu.
Sektör olgunlaşıyor
KPMG Türkiye’den Finansal Hizmetler Sektörü Lideri Sinem Cantürk rapora ilişkin değerlendirmesinde, “Büyüyen işlem hacimleri, daha yüksek birleşme/satın alma işlem seviyeleri ve işlemlerin coğrafi yayılımı, fintech sektörünün küresel ölçekte artan olgunlaşmasına dikkat çekiyor. ABD, İngiltere ve Asya’nın artık olgunlaşmış pazarlarında yer alan köklü fintech şirketleri, ürünlerini ve coğrafi erişimlerini genişletmek amacıyla kendi yatırımlarını ve satın alımlarını yaparken, Almanya ve Brezilya gibi farklı pazarlardaki fintech girişimcileri, daha büyük ve daha geç aşamalarda yatırım almaya başlıyor” diye konuştu.
Raporda öne çıkan bazı satırbaşları şöyle:
- Küresel fintech yatırımları, 10 milyar doların üzerindeki 3 işlemin yanı sıra 1 milyar doların üzerindeki 14 işlemle ve birleşme/satın alma işlemleri sayesinde 2018’de 111,8 milyar dolar gibi rekor bir seviyeye ulaştı.
- 2017’de 29 milyar doları bulan Kuzey ve Güney Amerika kıtalarındaki fintech yatırımları, 2018 yılında 54,5 milyar dolara yükseldi. İşlem hacmi ise 1039’dan 1245’e çıktı. ABD, 1061 işlemde yaratılan 52,5 milyar dolarlık yatırımla bu finansmanın büyük bölümünü oluşturdu.
- 2017’de 12,2 milyar dolar olan Avrupa fintech yatırımları, WorldPay (12,8 milyar dolar), Nets (5,5 milyar dolar), iZettle (2, 2 milyar dolar), Fidessa Grup (2,1 milyar dolar) ve IRIS Yazılım Grubu (1,75 milyar dolar) gibi büyük birleşme\satın almalar ve alım işlemleri sayesinde 2018’de 34,2 milyar dolar seviyesine yükseldi.
- Asya Pasifik’te 2017 yılında 12,5 milyar dolar olan fintech yatırımları, geçen yıl 22,7 milyar dolara çıktı. Yılın ikinci yarısında önemli ölçüde yavaşlayan bölgedeki fintech yatırımları nedeniyle 2018’in ikinci çeyreğinde Ant Financial’ın 14 milyar dolarlık rekor kıran işlemi hakimdi.
- Sınır ötesi birleşme ve satın alma işlemleri, 2017’de toplam 153 işlemde yaratılan 18,9 milyar dolar seviyesindeyken, 2018’de 155 işlemde 53,5 milyar dolara yükseldi. Avrupa 21,6 milyar dolar yatırım çekerken ABD’de yatırım hacmi, sınır ötesi birleşme ve satın alma işlemlerinde 28 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
- Yatırımlar, kilit alt sektörlere ve teknolojilere kayda değer bir hızla yansıdı. 2017 yılında 4,8 milyar dolar olan blockchain yatırımları 2018’de 4,5 milyar dolar ile güçlü seyrini sürdürürken regtech yatırımları, 2017’deki 1,2 milyar dolarlık seviyesini üçe katlayarak 2018’de 3,7 milyar dolara yükseldi.
Teknolojiye yatırım artacak
KPMG Türkiye Finansal Hizmetler Sektörü Lideri Sinem Cantürk, yeni fintech destekli iş modellerinin ötesinde, PSD2, GDPR ve diğer düzenlemelerden kaynaklı artan düzenleyici ve yasal yükümlülüklerin, hem yerleşik oyuncuları hem de yeni kurulan fintech şirketlerini etkilediğini vurgularken, “Sonuç olarak, mevzuat uyum gerekliliklerinin daha etkin şekilde yönetilmesine yardımcı olabilecek yapay zeka ve makine öğrenimi gibi teknolojilere olan ilgi artıyor. Teknoloji yatırımlarının gittikçe artacağına hiç şüphe yok” dedi.
Büyüme sürecek
Raporda mevcut fintech firmalarının ek sermaye arayışlarını sürdüreceği, bu nedenle 2019’da da beklenenden büyük işlemler gerçekleşebileceği öngörüsünde bulunuldu. Yapay zeka ve otomasyonun teknoloji düzeyinde yatırımcıların ilgisini çeken alanlar olarak kalması beklenirken, küresel fintech merkezlerinin çeşitliliği ve regtech, insurtech gibi alt sektörlerin güçlendirilmesi sayesinde sektörde büyümenin sürmesi bekleniyor.
Türkiye’de kurumsal yatırımlar yükselişte
- Rapora ve startups.watch verilerine göre Türkiye startup ekosistemi, 2018’de 100 anlaşmayla 59,2 milyon dolarlık yatırım aldı. 2018’de her üç yatırımdan biri kurumsal yatırım oldu.
- Fikir aşamasındaki girişimler için en aktif çözüm devlet desteği oldu; TÜBİTAK ve KOSGEB 12,2 milyon dolar yatırım yaparken, aynı dönemde melek yatırımcılar ve risk sermayesi sadece 0,4 milyon dolar yatırım yaptı.
- En çok yatırım çeken alanlar, fintech (10 anlaşmayla 11,7 milyon dolar), SaaS (10 anlaşmayla 10,9 milyon dolar) ve pazarlama teknolojileri (2 anlaşmayla 8,5 milyon dolar) oldu.
- Sequoia Capital’in Insider’a yaptığı 8 milyon dolarlık yatırım 2018’de en öne çıkan yatırım oldu.
- Türkiye toplam yatırım liginde (hem Avrupa hem MENA’da) 2017 sonunda yükseldiği 1. Lig’den 2. Lig’e geriledi.
- Trendyol, OpsGenie ve Gram Games’in exit’leri, 2018’de girişimci ve yatırımcılar üzerinde olumlu etki yaratan gelişmeler oldu.
- Kişi başına düşen yatırım sıralamasında Türkiye 54 ülke arasında 48. sırada yer aldı (melek yatırımlar ve risk sermayesi yatırımları). ABD’de girişimlere kişi başına 354 dolar melek ve risk sermayesi yatırımı yapılırken, Türkiye’de bu tutar 0.74 dolar seviyesinde kaldı.