Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü, ülke ekonomisinin büyümesi, istihdamın artışı ve dünya pazarlarında rekabet gücünün artması gibi kritik bir rol üstlenmektedir. Bu nedenle, Türkiye’de stratejik bir sektör olarak konumlandırılması gerektiği sıkça dile getirilmektedir. Bu durum, bilişim kariyerlerinin cazibesini daha da ön plana çıkarmaktadır. Bu makalenin amacı, Türkiye genelinde yüzlerce üniversitede bilişim, elektronik, robotik ve biyomedikal alanlarda eğitim gören öğrencilere, mezuniyet sonrasında karşılaşabilecekleri zorluklara yardımcı olmak ve iş bulma süreçlerine rehberlik etmektir. (Gerçekten faydalı olması için sonuna kadar okuyun, aksi durumda boş verin!)
2024-2030 yılları arasında, gelişmekte olan teknolojilerin, talep edilen işler için önemli bir katalizör olacağı açıktır. Blockchain (blok zinciri), Nesnelerin İnterneti (IoT), Sanal Gerçeklik (VR), Yapay Zeka (AI), Bulut Bilişim (Cloud Computing), Derin Öğrenme (Deep Learning), Robot Bilimi (Robotics), Sinir Ağları (Neural Networks), Artırılmış Gerçeklik (AR) ve otonom araçlar gibi teknolojiler, ülke genelindeki dijital dönüşümü desteklemek için mühendislik, ürün geliştirme, veri bilimi, pazarlama ve satış alanlarında iş talebinin artmasına neden olacaktır. Sağlık hizmetleri, finans, otomotiv, reklamcılık ve pazarlama tasarım, akıllı ev teknolojileri gibi çeşitli sektörlerde, işverenler yeni teknolojileri benimseyerek iş akışlarını kolaylaştırmak ve verimliliği artırmak isteyecektir. Bu nedenle, teknik ve teknolojik bilgiye dayalı becerilerin yanı sıra iletişim becerileri, takım çalışması ve problem çözme gibi “yumuşak becerilere” olan talep artmaya devam edecektir ve birinci sınıf çalışanlar olarak nitelendirilen bu becerilere sahip bireyler aranacaktır.
Bilişim Teknolojileri alanında gelecekte, mesleklerin birçok alt mesleklerle ayrışacağı ve daha kapsamlı eğitimlerin gerekeceği öngörülmektedir. Teknolojilerin hızla değişmesi, önümüzdeki birkaç yıl için önemli becerilerin; çok yönlülük, hızlı öğrenme, adaptasyon yeteneği ve yapay zekayı etkin bir şekilde kullanma becerileri olacağını göstermektedir. Eskiden uzak görünen disiplinler ve teknolojiler artık iç içe geçmiştir ve bu nedenle özellikle mühendislerin çok disiplinli çalışmaları büyük önem taşımaktadır. Artık eski uzmanlık alanları yerine “uzmanlık kombinasyonları ve gelişmiş yetkinlikler” daha değerli hale gelmektedir.
Bu makalede gelecekteki iş fırsatlarından en iyi şekilde yararlanmak isteyen genç mühendis ve mühendis adayları için belirli önemli noktaları vurgulanmak istiyoruz.
İngilizce Dili
İngilizce dilini öğrenmek ve akıcı bir şekilde konuşabilmek, eğitim sürecinizde ve bilişim sektöründe uluslararası iş birlikleri, çeşitli projeler açısından büyük bir avantaj sağlayacaktır. İngilizce, bilimsel makaleleri okuma ve güncel gelişmeleri takip etme yeteneği açısından da kritik bir dil olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü bilişim teknolojileri alanındaki yenilikler ve keşifler, bunlara ait online eğitimler genellikle uluslararası platformlarda yayınlanmakta ve tartışılmaktadır. İngilizce diline hâkim olan mühendisler, bu bilgi birikimine daha kolay erişebilir ve sektördeki son gelişmeleri yakından takip edebilirler.
Bilimsel makaleleri okuma alışkanlığı kazanmak, mühendislerin güncel araştırmalara erişme ve kendi bilgi birikimlerini sürekli güncelleme kabiliyetini artırır. Bu, sektördeki değişen teknolojilere uyum sağlamak ve gelecekteki iş fırsatlarından en iyi şekilde yararlanmak için son derece önemlidir. Bilimsel makaleler, yeni keşifler ve teknolojiler hakkında detaylı bilgi sağlar ve mühendislerin kendi uzmanlık alanlarında uzmanlaşmalarına yardımcı olabilir.
Online Eğitimler
Mühendislik alanında bilgi birikimi, teknoloji dünyasının hızla değişen dinamikleri ve küreselleşen iş piyasasının talepleriyle birlikte kendini sürekli güncellemeyi gerektiren bir süreçtir. Üniversite hayatınız boyunca okuduğunuz örgün eğitimin yeterliliği, iş dünyasında sizi başarıya taşıyacak donanıma sahip olmanızı garantilemeyebilir. Bu nedenle, mühendislik kariyerinizde öne çıkmak ve rekabete ayak uydurmak için kendinizi uluslararası online eğitimlerle desteklemeniz büyük önem taşımaktadır.
Ülkemizdeki üniversiteler, elbette önemli bir temel eğitim sunmaktadır. Ancak teknolojinin hızla geliştiği ve dünya genelinde iş birliklerinin arttığı bir dönemde, sınırlarımızı aşarak uluslararası perspektif kazanmak ve farklı kültürlerden uzmanlarla etkileşime geçmek, güncel mühendislik becerilerinizi ileri seviyeye taşımanın anahtarıdır. Uluslararası online eğitimler, sizlere bu fırsatı sunar.
Uluslararası Online eğitimlerin önemli avantajı, küresel bir sınıfta öğrenme imkanıdır. Uluslararası online eğitimler sayesinde, dünyanın dört bir yanından gelen öğrenciler ve uzman eğitmenlerle aynı dersi aynı anda alabilir, farklı bakış açılarından faydalanabilirsiniz. Bu, zengin bir öğrenme deneyimi sunarken kültürel açıdan da zenginleşmenize yardımcı olur. Ayrıca, online eğitimler size esneklik sağlar. Üniversitedeki sıkışık ders programları veya coğrafi engeller, öğrenme isteğinizi frenleyemez. Uluslararası online eğitimler, kendi tempomuzda öğrenme imkânı sunar. Dersleri istediğiniz zaman ve istediğiniz yerde takip edebilir, iş veya diğer akademik yüklerinizle uyumlu bir şekilde ilerleyebilirsiniz.
Bunun yanında özellikle mühendislik alanında uluslararası öne çıkmış üniversitelerin online eğitimlerdeki içerikler ve uzmanlıklar genellikle sektörün önde gelen isimleri tarafından sunulur. Bu sayede, güncel teknoloji ve endüstri trendleri hakkında bilgi sahibi olursunuz. Ayrıca, pratik becerilerinizi geliştirmek için uygulamalı projeler ve simülasyonlarla karşılaşırsınız. Bu da sizi gerçek dünya uygulamalarına hazırlayarak iş dünyasında öne çıkmanızı sağlar.
Online eğitimler için: https://www.linkedin.com/in/niyazisaral/
Üniversite Projeleri
Üniversite hayatını boyunca, öğrenme süreçlerinin önemli bir parçası olan çeşitli proje imkanlarıyla karşılaşılır. Bu projeler, teorik bilgilerinizi uygulamaya dökerek, gerçek dünya problemlerine çözümler üretme fırsatı sunar. Bu sebeple okuduğunuz üniversitelerde mevcut olan çeşitli proje imkanlarını değerlendirmesi tavsiye edilir. Okuduğunuz üniversitelerde, bölümünüz ve alanınıza ait farklı proje grupları ve araştırma laboratuvarları bulunmaktadır. Bu projelere katılarak, sınıf derslerinizde öğrendiğiniz teorik bilgileri gerçek hayatta uygulamak ve deneyimlemek sizin için çok değerli olacaktır. Ayrıca, bu projeler size ekip çalışması, liderlik becerileri, problem çözme yeteneği gibi önemli beceriler kazandırırken, alanınızdaki uzmanlarla yakın temas kurma şansı da sağlar.
Fırsat olduğunda üniversitenizin endüstri iş birliği programlarına katılarak, sektördeki gerçek projelerde yer alabilir ve profesyonel deneyim kazanabilirsiniz. Endüstri iş birliği, mühendislik alanında kariyer yapmak isteyen öğrenciler için önemli bir adım olabilir ve mezuniyet sonrası iş olanaklarınızı genişletirken size değerli bağlantılar sağlar. Mühendislik alanı uygulamalı bir alandır ve projeler size bu uygulamalı deneyimi kazandıracak önemli fırsatlar sunar. Kendinizi proje çalışmaları ve araştırmalara dahil ederek, mühendislik alanında gerçekten derinlemesine bir bilgi sahibi olabilir ve gelecekteki kariyeriniz için güçlü bir temel oluşturabilirsiniz. Dolayısıyla, okuduğunuz üniversitenin sunduğu çeşitli proje imkanlarını aktif olarak değerlendirerek, mühendislik alanında başarılı bir gelecek için önemli bir adım atmış olacaksınız.
Staj Olanakları
Mühendislik öğrencileri, üniversite hayatları boyunca mümkün olan herhangi bir staj olanağını mutlaka değerlendirmelidir. Stajlar, sadece teorik bilgilerin pratiğe dökülmesi değil aynı zamanda mesleki becerilerin uygulamalı olarak denendiği önemli bir aşamadır. Stajlar, öğrencilere iş dünyasının gerçek dinamiklerini ve iş süreçlerini anlama şansı vererek, mezuniyet sonrası kariyerlerine büyük bir katkı sağlar. Ayrıca, stajlar sayesinde öğrenciler, sektördeki profesyonellerle etkileşime geçer ve sektöre yönelik bağlantılar kurma fırsatı elde eder. Uygulamalı staj deneyimi, öğrencilerin güvenini artırır ve gerçek dünya problemlerini çözmeye yönelik yeteneklerini geliştirir. Bu nedenle, mühendislik öğrencilerinin staj olanağını değerlendirerek kariyerlerine sağlam bir adım atmalarını tavsiye edilir.
Staj yapılan yerin nitelikleri, mesleki uygulamalar ve süreçleri, staj deneyimini önemli kılar. Nitelikli bir staj yeri, öğrencilere sektörün önde gelen şirketlerinde veya araştırma laboratuvarlarında çalışma fırsatı sunar. Bu, gerçek dünya projeleri üzerinde çalışma ve güncel teknolojileri uygulama şansı sağlar. Mesleki uygulamalar, teorik bilgilerin pratiğe dökülmesini ve iş becerilerinin geliştirilmesini sağlar. Ayrıca, süreçlerin önemi, öğrencilerin iş disiplinini ve takım çalışması yeteneklerini geliştirmelerini destekler. Nitelikli bir staj deneyimi, mühendislik kariyerinin başarılı bir temelini oluşturur ve mezuniyet sonrası iş olanaklarını artırır.
Network Geliştirme ve Sosyal Ağların Kullanımı
Mühendisler için iş bulma sürecinde sosyal ağlar, kritik bir rol oynamaktadır. LinkedIn gibi profesyonel sosyal medya platformları, mühendislerin iş dünyasında görünürlüğünü artırmak, kariyer hedefleri doğrultusunda iş fırsatlarına ulaşmak ve sektördeki uzmanlarla bağlantılar kurmak için etkili bir araçtır. Profil sayfasının detaylı ve güncel olması, tecrübelerin vurgulanması, başarılarına odaklanılması ve özgeçmişlerin paylaşılması, işverenlerin dikkatini çekmek için önemlidir. Ayrıca, mesleki alana ilgili gruplara katılmak ve sektörle ilgili içerikleri paylaşmak, mühendislerin uzmanlık alanlarında bilgi ve deneyimlerini göstermelerini sağlar.
Mühendisler, iletişim ağlarını oluşturmak ve geliştirmek için çeşitli etkinlikler ve profesyonel organizasyonlardan faydalanabilirler. Mesleki dernekler, konferanslar ve seminerler, mühendislerin sektördeki diğer profesyonellerle tanışmasını ve bağlantılar kurmasını sağlayan değerli platformlardır. Bu etkinliklerde, bilgi alışverişi yaparak sektördeki güncel gelişmeler hakkında bilgi sahibi olabilir ve potansiyel işverenlerle iletişime geçme fırsatı elde edebilirler. Ayrıca, üniversitelerin kariyer merkezleri ve mezunlar dernekleri, öğrencilere ve mezunlara iş bulma süreçlerinde rehberlik ederek, iş ilanlarından haberdar ederek ve işverenlerle etkileşime geçmelerine yardımcı olarak önemli destek sağlar.
Üniversite Kariyer Merkezleri, öğrencilere staj ve iş fırsatlarından haberdar olma imkânı sunar ve iş başvuruları, özgeçmiş oluşturma ve mülakat teknikleri konusunda rehberlik sağlarlar. Ayrıca, üniversitelerin kariyer fuarları ve etkinlikleri, öğrencilerin sektör temsilcileriyle yüz yüze iletişime geçmelerine ve ağlarını genişletmelerine yardımcı olur. Üniversiteler ayrıca, mezunlarının başarılı bir kariyere adım atmaları için onlara uzun süreli destek sağlarlar, mezunlar dernekleri ve etkinlikleri aracılığıyla mezunların profesyonel ağlarını geliştirmelerini ve sektördeki gelişmeleri takip etmelerini teşvik ederler.
Meslek Seçimi ve Eğitim Yol Haritaları
Dünyanın karmaşıklığı ve eğitimde çoklu disiplin yaklaşımı, günümüzde gençlerin başarılı olabilmek için daha fazlasını bilmeye ve daha fazlasını yapabilmeye olan ihtiyacını gösteriyor. Peki, gençlerin aldığı örgün eğitim, gençleri gerçekten ihtiyaç duydukları bu yetkinliklerle mi hazırlıyor? Mesleki bilgi, beceri ve yetkinlikler, gençlerin eğitim ve daha sonraki hayat boyu öğrenme süreçlerinde hangi stratejiler ile arttırılabilir?
Örgün eğitim sisteminin, dünyanın diğer ülkelerinde olduğu gibi Endüstriyel Çağ için iyi olan fakat Bilgi Çağı için pek de elverişli olmayan akademik nitelikleri arttırma yönünde daha kuvvetli bir yapıda olduğu şüphesizdir. OECD (Ekonomik Kalkınma ve İş birliği Örgütü)’ne göre şu anda okulların içinde bulunduğu ikilem; yeteneklerin mi yoksa bilginin mi daha kolay öğretilebileceği ve iş hayatında yetkinlik kazanmanın mı yoksa o iş sürecinin dış kaynak kullanılarak çözülmesinin mi daha efektif olacağıdır.
Bilişim sektöründe de iş gücü profilleri ve iş arayanların mesleki bilgi beceri ve yetkinliklerinin işverenlerin aradıkları niteliklere uygun olmayışı istihdam sorunlarının başında gelmektedir. Bilişim alanında bir meslek seçmeden önce, o mesleğin kapsamını ve sorumluluklarını iyi anlamak büyük önem taşır. Bilişim sektörü, sürekli gelişen ve değişen bir alan olduğu için mesleklerin kapsamı da genişlemekte ve çeşitlenmektedir. Günümüzde işverenler, teknolojiye hızlı uyum sağlayabilen ve çeşitli disiplinlerde yetkinliklere sahip profesyonelleri arzu etmektedir. Bu nedenle, bilişim alanında başarılı bir kariyere yönelik olarak, güçlü analitik düşünme, problem çözme, iletişim ve iş birliği becerilerine ek olarak, yazılım, veri analitiği, bulut bilişim ve Kenar (edge) bilişim, gelişmiş yapay zekâ ve makine öğrenmesi teknolojileri gibi çağın gereksinimlerine uygun yetkinlik seviyelerine sahip olmak önemlidir. Bilişim mesleklerinde başarılı olmak için sürekli öğrenmeye açık olmak, yeni teknolojilere ve gelişmelere uyum sağlamak ve esneklik göstermek de gerekmektedir. https://bt-yeterlilik.org/mezun-olunca-ne-is-yapacagim/
Günümüzde mesleğe ait ana görev veya işlemlerin bazen meslek olarak da tanımlanmasına ve bazen de mesleğe ait alt sektörlerin ana meslek gibi addedilmesine neden olmaktadır. Bu sebeple bilişim alanında farklı mesleklerin kapsamını, gereken beceri ve yetkinliklerini, mesleği icra ederken alınacak sorumlulukları tam olarak öğrenmeli ve bu bilgiyi güncel tutabilmelisiniz. Bir meslek kazanmak için belirli bir disiplinde temel eğitimden geçmiş bir bireyin, ilgili bilgi ve becerileri deneyim yoluyla ve mesleki yeterlilik standartlarına uygun bir şekilde uygulama yeteneği kazanması gerekmektedir. Bu süreç, genellikle staj dönemi ve başarılı bir şekilde tamamlanmış bir deneme süreci aracılığıyla belgelenir. Mesleğin edinilmesi süreci hem yükseköğretim kurumlarında akademik eğitimi hem de işyeri koşullarında belirlenen, denetlenen ve değerlendirilen pratiği içerir. Gereken öğrenme düzeyleri, “farkındalık” oluşturmadan “anlama” ve “yetenek kazanma” seviyelerine kadar değişebilir. Bazı konular genellikle akademik çerçevede öğrenilirken, diğer konuların kazanımı genellikle işyeri deneyimiyle gerçekleşir. Bu sebeple mesleğin kapsamını özellikle eğitim sürecinizde, projelerde, staj zamanlarında uluslararası platformlarda sürekli incelemelisiniz.
Mühendislik eğitim yol haritasının izlenmesi, disiplinli ve bilinçli bir süreç gerektirir. Öncelikle, mühendislik öğrencileri, belirli bir mühendislik dalında temel bilgileri kapsayan geniş bir akademik eğitim almalıdırlar. Bu eğitimin ardından, öğrenilen teorik bilgilerin pratiğe dökülmesi için staj veya benzeri deneyimler aracılığıyla iş yaşamına maruz kalınmalıdır. Ayrıca, sürekli gelişim için, özellikle teknolojinin hızla ilerlediği bu sektörde, öğrencilerin yüksek lisans ve doktora gibi ileri seviye eğitimlere yönelmeleri ve ilgi alanlarına veya kariyer hedeflerine göre sertifikasyon programlarına katılmaları önerilir. Sosyal ağlarda ve bazı internet platformlarında seçilebilecek tüm bilişim meslekleri için eğitim yol haritaları bulunmaktadır. https://bt-yeterlilik.org/portfolio/
İş Arayışı, İş Görüşmeleri, Özgeçmiş Hazırlama ve Mentorluk Hizmetleri
Profesyonel kariyer yolculuğunda kritik aşamaları belirlerken, etkin bir özgeçmiş oluşturma süreci vazgeçilmez bir öneme sahiptir. Mühendislik alanınızda sahip olduğunuz beceriler, eğitim ve deneyiminizi öne çıkaran bir özgeçmiş, işe alım profesyonelleri üzerinde olumlu bir etki yaratma potansiyeli taşır. Özgeçmişiniz, tamamladığınız projeleri, kazandığınız ödülleri ve yetkinliklerinizi belirgin bir şekilde göstermeli ve özgül bir iş başvurusu durumunda, ilanın gereksinimlerine uygun bir biçimde özelleştirilmelidir. İş arama aşamasında, özgeçmişinizi sektörünüze özgü dijital iş bulma platformlarına ve LinkedIn gibi profesyonel ağlara eklemek, geniş bir izleyici kitlesiyle bağlantı kurmanıza yardımcı olabilir. https://akillitavsan.com/ozgecmis-ipuclari/
https://bt-yeterlilik.org/muhendisler-icin-sik-yapilan-oz-gecmis-cv-hatalari/
İkinci olarak, iş görüşmesi sürecinde dikkatli bir hazırlık aşaması gereklidir. İş görüşmelerinde genellikle, teknik yetenekleriniz ve deneyimlerinizin yanı sıra, problem çözme beceriniz, ekip içinde uyumunuz ve liderlik yetenekleriniz değerlendirilir. Davranışsal sorular genellikle bu özellikleri belirlemek için kullanılır. Görüşme öncesinde, potansiyel sorulara verilecek yanıtları önceden tasarlamak ve bu yanıtlar üzerinde pratik yapmak, rahatlık ve özgüveninizi artırabilir. Bu nedenle, ilgili pozisyon için olası iş görüşmesi sorularını çevrimiçi platformlardan bulmak ve bu sorulara göre bilgilerinizi güncellemek önemlidir. İş görüşmelerine katılmadan önce internet ortamında “<meslek adı> interview questions” şeklinde arama yapılması ve güncel sorulara erişilmesi gerekir.
Son olarak, mentorluk hizmetlerinin kıymetini vurgulamak gereklidir. Mentorlar, sektörün gerçek dinamiklerini anlamanızda ve hangi işlere başvurmanız veya başvurmamanız gerektiği konusunda rehberlik etmede önemli bir rol oynar. Ayrıca, profesyonel gelişim, ağ kurma ve kariyer hedeflerinize ulaşma sürecinde değerli bir kaynak oluştururlar. Yerel veya ulusal mühendislik dernekleri genellikle mentorluk programları düzenlerken, aynı zamanda üniversitenizin mezunlar derneği veya kariyer hizmetleri ofisi de mentorluk olanakları sunabilir. https://akillitavsan.com/universiteden-sonra-is-bulma/
Bu sunduğumuz öneriler, süreçleri ve mentorluk hizmetlerinin detaylarını, yeni nesil büyük dil modeli araçları (ChatGPT gibi) kullanarak derinlemesine inceleyebilir, özete indirebilir veya makalenin ana fikirlerini sorgulayabilirsiniz. Bu çığır açan teknolojik araçlar, içerik çözümlemesi ve anlama kapasitesiyle size kariyer gelişiminizdeki en büyük destekçiniz olabilir. Ancak bu etkinin gerçekleşmesi, kullanıcının teknolojik imkanlarını oyunlar, eğlence odaklı videolar veya basit günlük iletişimler yerine, bilgi ve yetenek kazandırıcı alanlarda kullanmasıyla mümkün olur. Bu şekilde teknolojiyi, sadece bir eğlence aracı olarak değil, aynı zamanda kariyer ve kişisel gelişim hedeflerini destekleyen bir araç olarak değerlendirebilirsiniz.