Gençlerin %79.3’ü Türkiye’de Fırsat Eşitliği Yok, Diyor

İBB İstanbul İstatistik Ofisi, “Ne Eğitimde Ne İstihdamda Olan Gençler Araştırması”nı yayınladı. İstihdamda ve eğitimde olmayan gençlerin %86.3’ü, bir tanıdığı yoksa iş bulmanın olanaksızlığına; %79.3’ü, fırsat eşitliğinin bulunmadığına inanıyor. Gençlerin %25.1’i, iş bulduğu takdirde her sektörde çalışabileceğini; %16,7’si resmî kurumlarda, %15,5’i ise sağlık sektöründe çalışmak istediğini belirtti. %75.5, bir imkan bulduğu takdirde yurt dışında çalışmak istiyor.

İstanbul Planlama Ajansı bünyesinde faaliyet gösteren İstanbul İstatistik Ofisi’nin, İstanbul’daki genç işsizliğin mevcut durumunu ortaya koymak amacıyla yürüttüğü “Ne Eğitimde Ne İstihdamda Olan Gençler Araştırması” yayınlandı. Araştırma, 9 Mart – 19 Mart 2021 tarihleri arasında Telefon Destekli Anket (CATI) yöntemi kullanılarak hazırlandı. Araştırma kapsamında, eğitimde ve istihdamda olmadığını belirten, herhangi bir üniversitede örgün lisans eğitimi almamış, 18-24 yaş arası 407 genç ile görüşüldü.

%86,3, bir tanıdığı olmadan Türkiye’de iş bulmanın zor olduğunu düşünüyor

Katılımcılara belirli yargı ifadelerine katılıp katılmadıkları soruldu. Gençlerin %86,3’ü bir tanıdığı yoksa Türkiye’de iş bulmanın zor olduğunu; %52,4’ü, 20 yıl öncesine göre iş imkânlarının daha kötü olduğu bir dönemde yaşadığını düşündüğünü belirtti. Gençlerin %52,9’u, Türkiye’de iyi eğitim alanların iyi yaşam sürdüğü düşüncesine katılmadığını belirtirken bu oranın ilkokul mezunlarında %76,5 düzeyinde gerçekleştiği  görüldü.

%79,3’e göre, Türkiye’de fırsat eşitliği yok

Katılımcılara neden eğitim ve iş hayatında olmadıkları sorulduğunda, bu durumu, %79,3 Türkiye’de fırsat eşitliğinin bulunmamasına, %78,5 önemli yerlerde tanıdıklarının olmamasına ve %57,4 kriterlerine göre iş bulamamasına bağladı.

%75.5, bir imkân verildiği takdirde yurt dışında çalışmak istiyor

Katılımcıların %75,5’i bir imkân verilse ve yurtdışında çalışma izni olsa yurtdışında çalışmak istediğini belirtti. Erkeklerde bu oran %85,3 olarak gözlenirken kadınlarda %62,1 olduğu görüldü. Gençlerde hane geliri düştükçe yurt dışında çalışma isteğinin arttığı tespit edildi. Hane geliri 2.500 TL ve altı olan gençlerde, %86,8 iken 5.001 TL ve üzeri hane geliri olanlarda %68,3 olarak tespit edildi. Hane geliri 2.500 TL ve altı genç erkeklerde yurt dışında çalışma isteğinin %92,7 olduğu görüldü. Gençlerin %65,6’sı çalışmak için Avrupa ülkelerini, %19,1’i ise Amerika ülkelerini tercih edeceğini belirtti.

%25.1, her sektörde çalışmaya razı

Katılımcılara en çok hangi sektörde çalışmak istedikleri sorulduğunda %25,1’i iş bulduğu takdirde her sektörde çalışabileceğini; %16,7’si resmi kurumlarda, %15,5’i ise sağlık sektöründe çalışmak istediğini kaydetti.

Erkekler en fazla %16,9 oranla resmi kurumlar ve %15,6 oranla bilişim sektörlerinde çalışmayı tercih ederken kadınlar %24,3 oranla sağlık sektörü ve %18,9 oranla özel sektörde büro işlerinde çalışmak istediğini belirtti. Belirtilen sektörler içerisinde açık ara en az tercih edilen sektör ise %2,7 oranla inşaat sektörü oldu. Ortaokul ve daha düşük eğitim seviyesindeki gençlerin üçte biri, iş bulduğu takdirde her sektörde çalışabileceğini belirtti.

Minimum aylık ortalama 3.033 TL’ye çalışmayı kabul ediyorlar

Katılımcılara “Aylık en az ne kadar maaşa çalışmayı kabul edersiniz?” sorusu soruldu. Verilen yanıtlar doğrultusunda gençlerin aylık ortalama 3.033 TL’ye çalışmayı kabul edecekleri görüldü. Gençlerin %98,5’i 5.000 TL’den daha düşük bir ücret karşılığında çalışabileceğini söyledi. Bunun yanında asgari ücretten daha düşük bir ücret karşılığında çalışabileceğini söyleyen gençlerin oranı %10,2 oldu. Asgari ücretin altında çalışabileceğini söyleyen erkekler %9,2 oranındayken bu oran kadınlarda %14,2 olarak gerçekleşti.

%66,4’ü, düşük maaşlı fakat huzurlu çalışma ortamını tercih ediyor

Katılımcılara belirli iş koşullarına dair seçenekler verilerek tercihleri soruldu. Katılımcıların sadece %11,5’i sigortasız fakat asgari ücretten yüksek maaşı olan bir işi sigortalı fakat asgari ücret alınan işe tercih ettiğini söyledi. Erkeklerde bu tercih oranı, %15,4 iken kadınlarda %3 olarak belirlendi.

Katılımcıların %66,4’ü düşük maaşlı fakat huzurlu çalışma ortamını, yüksek maaşlı stresli çalışma ortamına göre tercih ettiğini söylerken bu oran, kadınlarda %74,8, erkeklerde %60,4 oldu. 

Gençlerin kaygı derecesi, 10 üzerinden 6,7 

Katılımcıların mutluluk, yaşam memnuniyeti ve kaygılarını 10 üzerinden değerlendirmeleri istendi. Ortalama olarak mutluluk düzeyinin 5, yaşam memnuniyetinin 4,9, kaygılarının 6,7 olduğu görüldü.

%43.9, ekonominin yakın dönemde kötüleşeceğini düşünüyor

Katılımcıların %43,9’u, Türkiye ekonomisinin yakın dönemde kötüleşeceğini, %34,1’i, değişmeyeceğini, %22’si ise Türkiye ekonomisinin yakın zamanda iyileşeceğini düşündüğünü belirtti.

%36.1, kendi ekonomik durumunun iyileşeceği kanaatinde

Katılımcıların kendi ekonomik durumlarını değerlendirilmeleri istendiğinde, %36,1’i kendi ekonomik durumunun yakın dönemde iyileşeceğini, %33,4’ü kötüleşeceğini, %30,5’i ise değişmeyeceğini düşündüğünü kaydetti. Altı ay içerisinde iş bulacağını düşünenlerin %40,3’ü ekonomik durumunun iyileşeceğini düşünürken iki seneden daha uzun bir sürede iş bulacağını düşünenlerin %53,8’i ekonomik durumunun kötüleşeceğini düşündüğünü ifade etti. Geçmişte iş deneyimi elde etmiş olan gençlerin Türkiye ve kendi ekonomik durumlarına dair daha olumlu beklentilere sahip olduğu görüldü.

Kadınlar eğitim, erkekler sosyal alandan mahrum

Düzenli bir geliri olmayan gençlere sosyal yaşamda mahrum kaldığı durumlar sorulduğunda, gençlerin %19,8’i eğitim imkânlarından, %19,1’i kafe, restoran gibi sosyalleşme alanlarından, %13,4’ü ise kültürel aktivitelerden mahrum kaldığını belirtti.

Cinsiyete göre bakıldığında kadınların en fazla mahrum kaldığı alan %29,6 oranla eğitim imkânları olurken erkeklerde ise ilk sırada %18,7 oranla dışarıda arkadaşlar ile sosyalleşme ihtiyacı olduğu görüldü.

Lise altı eğitimlilerin %80’i, son 1 yılda işsiz kalmış

Katılımcı gençlerin %48,6’sı 6 ay içerisinde, %9,8’i 7-12 ay arasında, %7’si 1-2 sene içerisinde, %34,6’sı ise 2 seneden daha fazla bir sürede iş bulabileceğini düşündüğünü belirtti.

İş deneyimi olan katılımcıların %49,2’si en son 6 ay ve daha kısa bir süre önce, %30,6’sı 7-12 ay, %17,2’si 1-2 sene, %3’ü ise 2 seneden daha fazla süre önce çalıştığını söyledi.

Metodoloji: Araştırmaya katılan gençlerin %74,7’si lise, %21,1’i ortaokul, %4,2’si ilkokul mezunlarından oluşmaktadır. Katılımcıların %58,5’i erkeklerden, %41,5’i kadınlardan oluşmaktadır.