CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığının 2020 yılı bütçesinin görüşüldüğü komisyonda Bakan Fatih Dönmez’e Bakanlığa bağlı ve ilgili kuruluşların yurtdışında kurdukları şirketlere ve Bakanlığın Türkiye’de 50’den az ortaklık payının bulunduğu alanlara ilişkin sorularını yönlendirmişti.
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in sorularına yanıt veren Bakan Dönmez, MTA’nın Özbekistan ve Sudan’da 2 şirket kurduğunu açıklarken bu şirketlerin ise, bağımsız denetçiler ve MTA Genel Müdürlüğü tarafından denetlendiğini ifade etti. Bakan Dönmez, Sayıştay raporlarında bile yer alan şirketler için sınırlı bilgi verdi.
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yanıtlaması istemiyle Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’e,
“Sayın Bakan, Bakanlığınıza bağlı kurum, kuruluşlarca yurt dışında kurulan şirket sayısı kaçtır? Hangi ülkelerdedir? Çalışan sayıları kaçtır? Denetimleri Sayıştay tarafından yapılmakta mıdır? Yabancı uzmanlar görev yapmakta mıdır? Yine, bağlı kurum ve kuruluşlarınızda ülkemizde yüzde 50’den az ortaklık payıyla katılımınız var mıdır, varsa sayısı kaçtır, hangi alanlardadır ve varsa denetimleri nasıl sağlanmaktadır?”
şeklindeki sorularını yöneltmişti. Gürer’in sorularını yanıtlayan Fatih Dönmez, Bakanlığın bağlı kurumlarından MTA Genel Müdürlüğüne bağlı 28 Mayıs 2018 tarihinde Özbekistan Cumhuriyetinde %100 MTA sermayeli MTA Tashkent Mining ve 19 Temmuz 2018 tarihinde Sudan Cumhuriyetinde % 99 MTA sermayeli MTA Company Limited olmak üzere 2 şirket kurulduğu bilgisini verdi.
Özbekistan Cumhuriyeti’ndeki şirkette 2, Sudan Cumhuriyeti’ndeki şirkette ise 4 personelin çalıştığını ifade eden Bakan dönmez bu şirketlerin ise, bağımsız denetçiler ve MTA Genel Müdürlüğü tarafından denetlendiğini söyledi. Sayıştay tarafından bu şirketlerin denetlenmediğini bu açıklama ile bir kez daha tescillendi.
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Bakan Dönmez’in yetersiz bilgi verdiğini ifade etti :
“Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT) statüsündeki Etimaden’in, yurtdışında kurduğu 5 ayrı şirketinin genel müdürlerine, 13 bin 500 Euro (Yaklaşık 87 bin lira) aylık maaş ödediği Sayıştay’ın raporunda yer alıyor”
Sayıştay Raporlarına göre;
Etimaden’in yurtdışı şirketlerin yönetim kurulu başkanlarına 7 bin 362 lira, 5 kişiden oluşan yönetim kurulu üyelerine 3 bin 681 lira, denetçi üyeye aylık 400 Euro ödendiğini, genel müdürlerin aylık ücretlerinin ise 13 bin 500 Euro olduğu ifade ediliyor.
Etimaden’in Finlandiya’da ‘AB Etiproducts OY’ Lüksemburg’da ‘Eti Mine SA’, Amerika’da ‘Etimine USA’, Hong-Kong’da ‘Etimaden Asıa Pacıfıc’ ve Rusya’da da ‘Etiproducts’ adlı şirketleri bulunuyor.
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Bakanın BOTAŞ’ın Fransa’nın kuzeyindeki Jersey adasında “BOTAŞ International’’ adıyla kurduğu şirket ile yurt dışında kurulan Enerji Şirketleri hakkında ise bilgi vermekten kaçındığına dikkat çekti. Gürer şunu söyledi :
“Yurt dışında KİT ve kamu kuruluşlarına ait şirket sayıları hakkında neden sürekli farklı rakamlar verildiği ve Sayıştay denetime tabi olmayan bu şirketlerin ne yaptığı da kamuoyuna açıklanmalıdır. Vergi cenneti sayılan adalarda neden şirketler var ve burada kimlere ne kadar ücret ödeniyor açıklanmalıdır. Bu şirketler Sayıştay denetimine alınmalıdır”.
