Geçen hafta, Korona Virüs konusunda taşın altına elini koyan bir grubun haberini yapmıştık. Onlar 3 boyutlu yazıcılarla, doktorların ihtiyacı olan “Yüz Kalkanı (Face Shield) basıyorlardı [1]. Arkasından bir başka teknoloji grubunun “MECHVENT20-Türkiye” adıyla örgütlendiğini gördük[2]. Benzer bir örgütlenmeyi de, “Kitlesel Üretim Hareketi” isimli grup başlattı. Diğer 2 grup gibi, onlarla da görüştük.
turk-internet.com : Bize kendinizi tanıtır mısınız? Ayrıca maker nedir? siz Sabancı Üniversitesi’nde de benzer bir şey yapıyorsunuz değil mi?
Merhaba, ben Erdem İnanç. Sabancı Üniversitesi Bilgi Merkezi bünyesinde kurulmuş olan, Collaboration Space adını verdiğimiz ortak üretim alanının yöneticiliğini yapıyorum.
Sanattan, elektroniğe; robotikten, el işlerine farklı alanlarda üreten kimselere maker deniyor. Makerlar yaptıkları projeleri açık kaynaklı olarak paylaşıyor, böylece herkesin üretmesine ve bilimin bir yığın halinde gelişmesine olanak sağlıyorlar.
Son 6-7 yıldır maker hareketini Türkiye’de yaymak ve üretimi demokratikleştirmek için bir grup arkadaşımla beraber farklı organizasyonlarda yer alıyorum.
Sabancı Üniversitesi’nde yer alan Collaboration Space’te kullanıcılarımızın yaparak öğrenme, hatadan öğrenme ve ortak üretimi deneyimleyebildiği bir alanımız bulunuyor. Bu alanda kullanıcılarımıza atölye çalışmaları ve eğitimler de düzenliyoruz. Kullanıcılar girişime dönüştürebilecekleri bir prototip geliştirdikleri takdirde Sabancı Üniversitesi’nde girişimciliği desteklemek üzere yürüttüğümüz Suasset programında, fon ve mentorluk destekleri sağlıyoruz.
turk-internet.com : Korona Virüs salgını çerçevesinde oluşturduğunuz organizasyon nasıl başladı?
Avrupalı gençlerden oluşan Vulca adında bir topluluğa üyeyim. Salgın bizim ülkemizde Avrupa’dan daha geç başladığı için geçen sürede onların neler yaptığını gözlemleme şansım oldu. Düşük bütçeler ve gönüllülük esasıyla ciddi problemler çözmeye başladıklarını görünce, biz de Türkiye’de bu hareketi başlatabiliriz diye düşündüm. Twitter’da üreten kişilere aşağıdaki tweet ile çağrı yaptım.
Yazılımcı, donanım geliştirici, tasarımcı ve destek olabilecek herkese çağrı!
Covid-19’la mücadelede Avrupalı gençler düşük bütçeli, fark yaratan donanım ve yazılımlar geliştiriyor.
Sıra bizde. 20 Mart Cuma 12de aşağıdaki linkte, Hangouts’ta tartışalımhttps://t.co/Ldx5yeckwl pic.twitter.com/YpgPCFoZzO
— Erdem Inanc (@erdeminanc) March 19, 2020
Çok sayıda gönüllü birey ve kurum bizlere ulaşarak, nasıl destek olabileceklerini sordular. Bunun üzerine kitleseluretim.org’u hayata geçirerek; gönüllülerle, ihtiyaçları bir araya getirmeye karar verdik. Geçen iki günde 1000 gönüllüye ulaştık.
Kitlesel Üretim Hareketi adını verdiğimiz oluşumu Ahmet Alpat, Yaşar Celep, Umut Yıldız ve Mert Mumcu ile birlikte; Covid-19 salgınına karşı mevcut üretim kapasitesini ve insan kaynağını ihtiyaçlarla bir araya getirmeyi amaçlayan bağımsız, merkezsiz bir inisiyatif olarak kurduk. Platformun kurucuları, kitlenin üretim gücüyle salgının vereceği zararların azaltabileceklerini inandıklarını belirttiler.
Bir yandan da maker topluluğumuzdan arkadaşlarımız #3boyutludestek hareketini başlattılar. Bu hareket müthiş bir başarı elde ediyor, ülkemizin dört bir yanından 3D yazıcı sahipleri ihtiyaç duyulan malzemeleri evlerinden üretip, ihtiyaç sahiplerine ulaştırmak için gönüllü oluyorlar.
Turk-internet.com : Bu organizasyona katılanlar kimlerdir? Gençler midir?
Yazılımcıdan, tasarımcıya; iletişim uzmanından, üniversite öğrencilerine farklı uzmanlık alanlarından, farklı deneyimlerde kişiler katıldı. Avrupa’daki örneğinde gördüğüm kadarıyla, destek verenlerde gençler ağırlıktaydı. Ancak bizde farklı yaş gruplarından çok sayıda gönüllü ulaştı.
turk-internet.com : Projeleriniz nasıl oluşuyor.
kitleseluretim.org adresi üzerinde ihtiyaçlar ile gönüllü olmak isteyen birey ve kurumları derliyoruz. İhtiyaç duyulan projenin teknik gereksinimlerine göre, bireyleri projelere yönlendiriyoruz. Böylece çok sayıda alt grup oluşturmuş oluyoruz.
turk-internet.com : Maliyeti nasıl karşılıyorsunuz?
Geçen iki günlük sürede projelerle ilişkilendirilmiş alt gruplar maliyetin üstlenilmesinde de gönüllü oldular, ancak sponsorluk vermek isteyenleri alt gruplarla buluşturmaktan memnuniyet duyarız.
turk-internet.com : Patent sorunu olacak mı?
Benzer hareketler ilk ortaya çıktığında olumsuzlukları düşünmeye meyilli oluyoruz. Örneğin, 3D yazıcıların yaygınlaştığı dönemde, 3D yazıcılarla silah üretilebildiği için yasaklanacağı iddia edilmekteydi. Bu hareket özelinde de, İtalya’da 3D yazıcı ile üretilen bir parçanın patent davası söz konusu oldu. Bizim ülkemizde de patent sorunu yaşanabilir, ancak şu ana kadar patentleri ihlal edecek bir çalışma yapılmadı.
turk-internet.com : size nasıl ulaşabilirler?
Gönüllü olmak isteyenler ve hastanelerdeki ihtiyaçları iletmek isteyenler, bizlere kitleseluretim.org adresi üzerinden ulaşabilirler. 3D yazıcılarla destek üreten maker arkadaşlarımıza da 3BoyutluDestek.com adresinden ulaşabilirler.
[1] Sayıları 600’e Varan Gönüllü, Doktorların Maskelerini Ücretsiz “3D” ile Basıyor
[2] Teknoloji Firmaları ve Akademi Covid-19 Karşısında Örgütlendi