Teknopark İstanbul’un Kuluçka Merkezi Cube Incubation’da kuantum teknolojisi üzerinde çalışmalar yürüten Türk girişim Qubirium, yerli ürünleriyle pazara öncülük ediyor. Yüksek güvenlikli haberleşme ve yüksek hassasiyetli görüntüleme cihazları üreten Qubitrium’un tamamen yerli ve milli ürünleri arasında zaman etiketleme ünitesi, kuantum lidar ve mikroskop, kuantum görüntüleme, kuantum haberleşme elemanları ve dolanık foton kaynakları gibi ileri kuantum teknolojilerine sahip ürünler yer alıyor.
Dr. Kadir Burak ve ekibi tarafından kurulan Türkiye’nin ilk kuantum teknolojileri firması olma özelliği taşıyan Qubitrium, kuantum kriptografi, kuantum haberleşme ve kuantum algılama alanlarındaki problemlere çözümler sunarken ileri kuantum teknoloji ve ürünleri geliştiriyor. Teknopark İstanbul’un Kuluçka Merkezi Cube Incubation’da Ar-Ge çalışmalarını yürüten girişim, haberleşme güvenliğini bir üst seviyeye taşıyacak olan kuantum dolanıklık tabanlı anahtar dağıtımı geliştirip, isteğe göre uyarlanabilir kriptografik çözümler de üretiyor. Kuantum teknolojilerini endüstriyel organizasyonlara ulaştırmayı başaran firma kuantum radar-lidar ve kuantum mikroskobu gibi kuantum fiziği ürünleri üzerinde başarılı çalışmalar yürütüyor.
Qubitrium, kuantum fiziğinin en temel cihazlarından olan ‘Tek Foton Dedektörü’ ile ‘Dolanık Foton Kaynağı’nın prototiplerini üreterek Türkiye’de bir ilke imza attı. Firma ayrıca farklı dalga boylarında çalışabilen 4 farklı foton dedektörü de geliştirdi. Birçok ürün üzerinde çalışmalarını sürdüren Qubitrium mühendisleri, fiber eşleşmeli ve serbest uzay optiği tabanlı 780 ve 842 nanometre dalgaboylarında ikiz fotonlar üreten iki farklı foton çifti kaynağı üretti. Tamamen yerli ve milli olma özelliği taşıyan firma, ürünlerin voltaj yükseltici ve lazer akım sürücüsü gibi temel modüllerini de hazır almak yerine kendisi üretiyor. Firma ayrıca, dolanık foton kaynağını optimize edip, GPS’e ihtiyaç duymayan bir hayalet görüntüleme projesi geliştirdi. GPS’e ihtiyacı olmayan zaman ve konum belirleme sistemleri, yer altı sıvılarını, gazları ve madenleri hassas bir şekilde tespit etmeyi mümkün hale getiriyor.
Kuantum saldırılarına karşı “Kuantum-güvenli” ürünler
Qubitrium, kuantum fiziğinin temel cihazlarının üretimindeki başarısının yanı sıra kuantum kriptografi gibi güvenlik alanlarında da çalışmalar yürütüyor. Firma, kuantum bilgisayarlarının gelişmesiyle kırılması mümkün görülmeyen güvenlik ağlarının artık kırılabildiğine dikkat çekiyor. Qubitrium, kırılmayan bir sistemi kuantum teknolojileriyle kırmanın üzerinde çalışmalarını yürüttüğü projesiyle bu alanda bir patent başvurusunda bulundu. Farklı siber-güvenlik uygulamalarında da kullanılabilecek kuantum dolanık foton kaynakları, ölçüm modülleri ve kuantum rassal sayı üreteçleri de tasarlayan Qubitrium, kuantum bilgisayarlı saldırılara karşı geliştirdiği teknolojisini patentleyerek ürünlerinde “kuantum-güvenli” damgasını kullanmayı hedefliyor.
“Kuantum ekosisteminin kurulmasına ihtiyaç var”
Qubitrium kurucusu Dr. Kadir Burak, şöyle konuştu;
“Kuantum algılama alanında hemen şimdi yapabileceğimiz üretimler var. Farklı ortamlarda kuantum haberleşme araştırmasını yaptık. Paket ürünleri biz üretelim istedik. Tek foton sayaçları, zaman etiketleme ünitesi gibi üniteler geliştiriyoruz. Bunların maliyeti 100 €’yu geçmez ama satın alınsa 5-10.000 € ödenecek ürünler. Foton detektörlerinin dört farklı versiyonu var. İhtiyaç duyulan tüm kuantum teknolojilerini üretebilecek kapasitede bir firmayız. Kuantum malzemeler sanayi bölgelerimizin hepsinde üretilebilir. Optimekanikleri üretmekle işe başlayabiliriz, bu bizi çok rahatlatır. Mesela TÜBİTAK araştırmalarında optimekanikler için büyük bütçeler harcanıyor. Bunları biz üretebiliriz ama bir eko sistemin kurulmasına ihtiyacımız var. TÜBİTAK BİLGEM projesi ile minyatür bir kuantum haberleşme ağı kuracağız. Yeditepe Üniversitesi de alt yürütücü olacak. Yüksek bir binanın tepesinde bir anahtar dağıtıcı olacak. Farklı binaların çatılarındaki teleskoplarla kuantum haberleşme gerçekleşecek. Bu haberleşme ağı birçok sektör ve kurum tarafından talep olduğunda kurabileceğimiz bir ağ modeli.”
