Rekabet Kurulu, Biletix Bilet Dağıtım AŞ’nin müşterileri ile akdettiği çeşitli sözleşmelerin ilgili pazarlara girişleri engellediği, bu suretle rekabetin kısıtlandığı iddiasına yönelik başlatılan önaraştırma sonucunda açılan soruşturmanın sözlü savunması konusunda tarih açıkladı.
Soruşturma 1 yıl kadar önce başlatılmıştı[1]. Rekabet Kurulu, önaraştırmada elde edilen bilgi, belge ve yapılan tespitleri 09.08.2012 tarihli toplantısında ciddi ve yeterli bularak, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 41. maddesi uyarınca Biletix Bilet Dağıtım Basım ve Ticaret A.Ş. hakkında soruşturma açılmasına karar verildiğini açıklamıştı[1].
Resen yani Rekabet Kurumu’nun kendisi tarafından açıldığı belirtilen önaraştırmada, MyBilet Bilgi İletişim Sistemleri Ltd. Şti. (MYBİLET) ve Tickettürk Bilet Dağıtım Basım ve Ticaret A.Ş.(TİCKETTÜRK) tarafından BİLETİX’in müşterileriyle akdettiği sözleşmelerin, ilgili pazarlara giriş engeli yaratmak suretiyle rekabeti kısıtladığının öne sürüldüğü not edilmişti.
Rekabet Kurulu’nun sayfasında yeni yayınlanan “sözlü savunma” arihi açıklamasında şu bilgiler yer alıyor.
Biletix Bilet Dağıtım Basım ve Ticaret A.Ş. Hakkında Yürütülen Soruşturmanın Sözlü Savunması 23 Ekim 2013 Tarihinde Yapılacak
Biletix Bilet Dağıtım Basım ve Ticaret A.Ş.’nin müşterileriyle akdettiği sözleşmelerin 4054 sayılı Kanun’u ihlal edip etmediğinin tespiti amacıyla yürütülen soruşturmada, sözlü savunma aşamasına gelindi. Bahse konu teşebbüs ile ilgili sözlü savunma toplantısı, 23 Ekim 2013 Çarşamba günü saat 10.00’da yapılacak.
Toplantıya katılmak isteyen üçüncü kişilerin, “Rekabet Kurulu Nezdinde Yapılan Sözlü Savunma Toplantıları Hakkında Tebliğ” uyarınca, soruşturma ile ilgili menfaat ilişkilerini ortaya koyan bilgi ve belgeleri içeren dilekçeyle 04 Ekim 2013 Cuma günü mesai saati sonuna kadar Rekabet Kurumuna başvurmaları gerekmektedir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Soruşturma Sonucunda Ne Olabilir?
4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi, teşebbüsler arasındaki rekabeti sınırlayıcı anlaşmaları ve uyumlu eylemleri yasaklıyor. Soruşturmanın, Biletix Bilet Dağıtım Basım ve Ticaret A.Ş. tarafından “futbol müsabaka biletlerinin satışına aracılık hizmetleri pazarı”nda ve “canlı müzik etkinlikleri satışına aracılık hizmetleri pazarı”nda bir yılı aşan münhasırlık içeren sözleşmeler ve benzeri uygulamalar yoluyla 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin ihlal edilip edilmediğinin tespiti amacıyla başlatıldığı açıklanmıştı.
Rekabet Kurumu’nun soruşturmasında, Biletix için ya “rekabet ihlali yok”, ya “rekabet ihlali var ve cezası şu kadar (şikayet olan yılın cirosunun % yarımdan başlamak üzere, 10’una varan ceza olabilir)” ya da “belli hareketlerin kısıtlanması” ya da “zorunlu olarak belirli tedbirlerin alınmasının istenmesi” şeklinde bir karar çıkacak.
Rekabet Kurumu Biletix Kararları
Biletix konusunda Rekabet Kurumu’na yıllar içinde bir kaç şikayet yapılmış. Bu şikayetlerden bazıları, fahiş fiyat uyguladığına dair –ki rekabet konularına girmemesi nedeniyle genellikle soruşturma açılmamış–, bazıları ise sektorde rekabete aykırı yaklaşımlar gösterdiği şeklinde. Kısaca bakalım;
- Haberimize konu olan soruşturma kararı alınmasından 2 ay önce (2012 haziran ayında), Biletix hakkında kimliği açıklanmayan bir şikayet yapılmış ve kurum bunun için soruşturma açmaya gerek olmadığına karar vermişti. O şikayetin nedeni ise; “Bazı konser biletlerinin Biletix Bilet Dağıtım Basım ve Tic. A.Ş.’nin internet sitesinde tükendiğinin açıklanması sonrası başka bir internet sitesinde yüksek fiyatlara satıldığı iddiası” ile “Biletix Bilet Dağıtım Basım ve Tic. A.Ş’nin aşırı fiyat uygulamak suretiyle hakim durumunu kötüye kullandığı iddiası” idi.
- 2010’da ŞanlıUrfa’dan aşağıda belirtilen nedenle yapılan bir şikayet var;
Türkiye Futbol Federasyonuna bağlı maçların biletlerinin
satışının sadece Biletix Bilet Dağıtım Basım ve Ticaret A.Ş. (Biletix)’nin internet sitesi üzerinden yapıldığı, söz konusu hizmetin sunumunda yüksek oranlarda hizmet bedellerinin tahsil edildiği ve hizmet arzında yaşanan sorunların tüketicilerin mağduriyetine neden olduğu iddiası.
Bu iddia üzerine açılan incelemede; 2008 yılı itibariyle 7,4 milyon bilet satılan futbol karşılaşmalarının biletlemesinde, online tarafta % 100 pya sahip olan Biletix’in, 1 yılı aşan süreler içeren anlaşmalar yaptığı ve bu anlaşmaların süresinin uzatılması ve iptalinin kolaylaştırılması kararına varılmış. O dönemde İYİBİLET ve BİLETKEN gibi 2 başka bilet firması daha varken, şikayet konusunda şunlar belirtiliyor;
Biletix’e göre, futbol kulüpleri bakımından bilet dağıtım ve satımı gerçekleştirilen firmayı değiştirmenin ciddi bir yatırım maliyeti, ya da yönetsel/organizasyonel maliyeti söz konusu olmamaktadır.Buna karşılık, Ticket Master – Live Nation birleşmesine ilişkin ABD Adalet Bakanlığı raporunda önde gelen konser tesislerine yönelik birincil biletleme hizmetleri satışı pazarında önemli giriş engelleri bulunduğu tespit edilmiştir. Buna göre anılan pazarda esasen altı çeşit pazara giriş engeli bulunmaktadır. Buna göre ilk olarak biletleme hizmetlerinin verilebilmesi Biletix tarafından, tabloda yer verilen rakamların, kulüpler tarafından yapılan bilet satışları, sponsorlara yapılan satışları, hizmet bedeli alınmayan gişe satışları ve kombine kart satışları da dahil olmak üzere Biletix’in herhangi bir hizmet bedeli elde etmediği bilet satışlarını kapsamadığı ifade edilmiştir.
- 2007’de ise sattığı biletlerin fiyatlarına fahiş tutarlarda hizmet bedeli, işlem bedeli, kargo bedeli gibi isimler altında ekstra masraflar eklediğine ilişkin şikâyet yapılmış. Bu şikayet değerlendirilmiş ve 4054 kapsamına girmediği için soruşturmaya yolaçmamış.
- 2004’de Tickettürk tarafından yapılan “Biletix’in elektronik bilet satış pazarındaki uygulamalarının 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal ettiği iddiası”, online bilet satışlarının toplamın % 15’i olduğu o dönemde Biletix’in pazara hakim olmadığı sonucuna varılmış ve soruşturma açılmamış.
Online Bilet Sektörü
Biletix 2000 yılında TAG Enterprises-Koç Grubu ortaklığı ile kurulmuştu. Konser, maç ve çeşitli etkinliklerin biletlerini online ortamda satmak üzere kurulan şirket, zaman içinde fiziksel gişeler de oluşturdu. 2006 yılında ise, hem Koç Grubu çoğunluk ortağı olduğu firmadaki hisselerini, hem de TAG Enterprise elindeki hisseleri, Kaliforniya merkezli TicketMaster şirketine sattı.
BİLETİX, etkinlik organizatörlerine bilet satışına ilişkin altyapı hizmetleri, yazılım, cihaz ve eğitim desteği gibi hizmetler sunmakta; bunun yanı sıra etkinliklerin tanıtımını da sağlıyor.
Sektörün diğer 2 büyük oyuncusu ise, MyBilet Bilgi İletişim Sistemleri Ltd. Şti. (MYBİLET) ve Tickettürk Bilet Dağıtım Basım ve Ticaret A.Ş. (TİCKETTÜRK). MYBİLET, sinema ve tiyatro biletleri ile canlı müzik etkinlikleri biletlerinin satışında daha aktif rol oynarken, 2012 yılı itibariyle basketbol müsabaka biletlerinin satışına aracılık hizmetleri pazarına da giriş yapmış durumda. TİCKETTÜRK ise ağırlıklı olarak, birinci ve ikinci ligde yer alan bazı futbol kulüplerinin karşılaşma biletlerinin satışına aracılık hizmetleri sunuyor.
Organizatörlerle yapılan sözleşmeler çerçevesinde, online bilet firmaları, biletin üstüne işlem bedeli ve kurye bedeli şeklinde iki tür ilave bedel alıyorlar. Kurye bedeli internet ya da çağrı merkezi üzerinden satın alınan biletleri perakende satış noktasına gidip teslim alamayan ya da almayı tercih etmeyen tüketicilerden talep edilirken, işlem bedeli, bilet sayısına bağlı olmaksızın yapılan işlem üzerinden alınıyor. Firmanın kazancı da bu rakam olarak veriliyor.