Piyasalardaki durgunluk, yazılım şirketlerini yeni arayışlara ve pazarlara yönlendiriyor. Bora Şahinoğlu, kurduğu Tikle adlı yazılım şirketi ile dünya pazarlarına açılmaya hazırlanıyor. Şahinoğlu, Web-WAP tabanlı geliştirdikleri ORG2GO adlı ajandayı, yurtdışında yabancı şirketlere satmayı planladıklarını söyledi. Türkiye’de Superonline, Ericsson, Yapı Kredi, Turcell ve Corbuss’a anahtar teslim internet ve wireless çözümler satan Tikle’nin Genel Müdürü ve kurucu ortağı Bora Şahinoğlu, turk-internet.com’dan Gülden Tozkoparan’ın sorularını yanıtladı:
Şirketiniz hakkında bilgi verir misiniz?
Bora Şahinoğlu: İnsan yaşamının bütün boyutlarını etkileyen ürünler geliştirmek üzere Ağustos 1999’da, New York kökenli Bluetip Inc. ortaklığıyla kurulduk. Bluetip’in kurucusu, benim kardeşim. İlk olarak internet ve mobil internet uygulamaları geliştirmek için yola çıktık. Amacımız, en yeni teknolojiyi yaratıcılıkla birleştirerek kullanımı kolay interaktif uygulamalar geliştirmekti. Bu ürünlere lisans alıp satmayı düşündük. Zamanla strateji değişti. Artık kendimizi tamamen yeni ekonominin içinde, yeni teknolojileri kullanan bir şirket olarak görüyoruz. Şu an 37 kişilik bir kadromuz var. Büyük kısmı mühendis. Ayrıca, internet ve mobil internet alanlarında danışmanlık hizmeti veriyoruz. Ürünler tasarlayıp, bu ürünleri yazılım olarak geliştirip hayata geçiriyoruz. A’dan Z’ye yarattığımız bu ürünleri, müşterilere anahtar teslimi sunuyoruz.
Çalışma modeliniz nasıl?
Şahinoğlu: İki şapkamız var. Birincisi, internet ve mobil internet ürünleri geliştiriyoruz. Bu ürünleri, işbirliği yaptığımız şirketler için yapıyoruz. Şirket bu ürünü isterse kendisi işletir, geliştirir veya satabilir. Burda birkaç model var. İkincisi de, birtakım ortaklıklar yaparak klasik bir işi, e-iş’e çevirmek gibi bir misyonumuz da var.
Ne gibi projeler geliştirdiniz?
Şahinoğlu: İlk aldığımız projeler arasında Superonline’nın oyun sitesi var. Türkiye’de bir ilkti. Daha fazla hit almak istediklerini söylediler. Onlara 4 – 5 proje ile birlikte gittik. Oyun sitesini yarattık. Büyük bir başarı oldu. Şu anda, Superonline portal’ının hitlerinin yüzde 53’ünü oyun ile search alıyor. Aynı anda 3 bin – 3 bin 500 kişinin oyun oynadığını görebiliyorsunuz.
Mobil internet alanındaki çalışmalarınız neler oldu?
Şahinoğlu: Mobil internet ile Türkiye’de hatta dünyada ilk ilgilenen firmalardan biriyiz. O doğrultuda, Haziran 2000’de, CepPort.com adlı bir mobil internet (WAP) portalı geliştirdik. CepPort.com, mobil olduğunuzda, ihtiyacınız olan bilgileri içeriyor. Restoranlar, sinemalar, yemek tarifleri, kültür ve sanat etkinlikleri, sağlıkla ilgili her türlü güncel bilgileri burda bulabiliyorsunuz. Yolda kaldığınızda servis çağıracak adresleri görebiliyorsunuz. Son dakika haberinden ekonomik haberlere kadar uzanıyor. Hem teknolojisini hem içeriğini biz yapıyoruz. CepPort’a 2 yıllığına Ericsson Türkiye sponsor oldu. Çünkü onlar pazarı oluşturmak istiyorlardı. Bu projemize destek verdiler. WAP özellikli telefonlar iyi de faydalanmak gerekiyor. Bu sayede cep telefonu kullanıcıları, bilgiye ve hizmete ulaştılar. 10 ana bölümde toplanan 100’den fazla servisten oluşuyor ve rezervasyon yaptırmak ya da alışveriş yapmak da mümkün.
En son üzerinde çalıştığınız proje hakkında bilgi verir misiniz?
Şahinoğlu: Çok iddialı bir uygulama başlatıyoruz. Web-WAP tabanlı bir ajanda geliştirdik. Eğer outlook kullanıyorsanız, outlook’daki bütün fonksiyonlara WAP üzerinden erişebiliyorsunuz. Buna herhangi bir internet bağlantısından veya cep telefonundan ulaşabiliyorsunuz. Bunun ilk versiyonu Ajandam adı altından Superonline’nin sitesinde. Bunun WAP bacağı kurulacak. Biz bu arada WAP bacağını bitirdik ve kurumlara yönelik bir çözüm haline getirdik. Bu çözüme ORG2GO server’la iki veritabanı sürekli bağlantı halinde. Bunun sayesinde ofiste bulunduğunuzda tamamen normal ortamı kullanıyorsunuz. Yani, outlook veya lotus’u kullanıyorsunuz. Ofisten çıkınca, yoldayken cep telefonu üzerinden maillerinizi okuyorsunuz. Veya havaalanında internet bağlantısından ofisteki bilgilerinize erişiyorsunuz. ORG2GO adlı bu ürünü Corbuss’a verdik, kullanıyorlar. Ericsson Türkiye’ye de vermeyi düşünüyoruz. Bu ürünü yaygınlaştıracağız. Bu gerçekten ilk. Bu konu üzerinde çalışan birçok firma var. Microsoft – Ericsson birlikte çalışıyorlar. Bu ürünün yılın üçüncü çeyreğinde yaygınlaşacağını düşünüyorlar. Ancak benim tahminin 2001 yılının sonunu bulur.
Sizin Wap kart çalışmanız da var sanırım.
Şahinoğlu: Evet, WAP kart adı altında cep telefonundan kart gönderme sistemi geliştirdik. Ufak bir ikon veya melodi seçebiliyorsunuz. WAP kart geldi diye cep telefonuna bir uyarı geliyor. Linki tıkladığında, o sayfayı görüyor ve melodiyi dinliyor. Turkcell’in portalına ve CepPort’a, Yapı Kredi’nin WAP portalına koyduk. Bayram’da 10 bin tane WAP kart gönderildi. Türkiye pazarındaki WAP telefonlarının yaygınlığına baktığınızda hiçde fena bir rakkam değil.
Oyun alanında yeni çalışmalarınız var mı?
Şahinoğlu: Cep telefonu için WAP oyunları geliştiriyoruz. Çalışmalar devam ediyor. Çok kısa zamanda WAP oyunlarını da pazara sunacağız. Çok kısa süre bağlı kalınan oyunlar bunlar. Ancak GPRS yaygınlaştığında, daha uzun süreli oynanacak oyunlar geliştireceğiz.
E-İş alanındaki çalışmalar nasıl?
Şahinoğlu: İkinci büyüme şekli de, klasik işleri e-işe taşıyoruz. Biliyorsunuz Amerika’da büyük bir furya yaşandı. Yeni ekonomi şirketleri klasik ekonomi şirketlerini yok edecek diye. Ancak ticarete baktığınız zaman, ticaretin elektronik olmasından önce klasik ticaretin gerçekleşmesi gerekiyor. Lojistik, satın alma, depolama gibi işlemler gerekiyor. Sıfırdan bir elektronik ticaret şampiyonu çıkacağını sanmıyorum. Şu an Amerika’daki .com şirketleri, yeni ekonomi şirketleri kötü durumda. Ancak bunların içinde tabi ki, iyi durumda olanlar da var. Ancak, benim görüşüm, klasik ekonomi şirketleri bir şekilde yeni ekonomi vizyonunu almaları gerekiyor. Bunu, bizim gibi şirketler ile işbirliği, ortaklık kurarak veya satın alarak yapabilirler. Yılda, 10 – 15 milyon dolar harcayarak e-ticaret alanına geçebilirler. Türkiye’de şu an bu alanda ciddi bir yatırım yapılmıyor. İşte biz, bu alanda ortaklıklar kuruyoruz. Örneğin, Sokakta.com diye kent portalı hazırlıyoruz. Yazın devreye girecek. Kültür ve sanat içeriği olan bir şirket ile ortaklık kurduk. Onlar kendi içerikleri ile iş deneyimlerini getirdiler. Biz de, teknolojik tarafını getirdik.
Ekonomik kriz sizleri de etkiliyor mu?
Şahinoğlu: Aslında ekonomik kriz çıktığında, etkileneceğimizi ummadık. Ancak genelde bütçe kısıtlamaları oldu. Dolayısı ile herkese yansıdı. Üstelik yeni projelere başlama dönemindeydik. Tabi onların kararları geçikecek. 2 – 3 ayın herkes için sıkıntılı olacağını düşünüyorum. Bizim gibi firmaların durması aslında söz konusu değil. Bir GSM operatörü yavaşlayamaz. Bir portal, ISP yavaşlayamaz diye düşündük. Ancak, birkaç ay yavaşlayacak. Sonra daha iyi olacaktır.
Kriz döneminde ne gibi önlemler alıyorsunuz?
Şahinoğlu: Geliştirdiğimiz bazı ürünleri yurtdışında tanıtımına ağırlık vereceğiz. Örneğin ORG2GO ürününü, yurtdışına satabilmek veya büyük bir yabancı şirketin ürün portföyüne katmak hedefimiz var. Dolayısı ile 2001 yılında, hedeflerimiz içinde var olan yurtdışına açılmaya ağırlık vereceğiz. Türk pazarı hazır yavaşlamışken, dışa açılma ön plana geçecek.
Daha önce ciddi bir yurtdışı çalışmanız oldu mu?
Şahinoğlu: Bayram’da New York’a gittim. Orda birkaç firma ile görüştüm. Şimdi Avrupa’da İsveç firmaları ile irtibata geçtim. Amerika’nın da durumu kötü, .com şirketleri nedeniyle. Ancak yaptığımız ürünler global pazarda satabileceğimiz ürünler.
Tikle.com’un Çalışma Alanları:
Ürün geliştirme: 37 kişilik kadrosunun büyük bir çoğunluğunu oluşturan yazılımcılar ile Tikle, en yeni teknolojileri takip ederek kullanıcının ihtiyaçlarını temel alan Internet ve mobil Internet için ürünler geliştirmektedir. Yazılımlarının tasarım aşamasını da kendi bünyesinde gerçekleştiren Tikle, geliştirdiği bütün
ürünlerinin konsept tasarımını kendi tasarım ekibiyle yapmakta, aynı ekip daha sonra ürünlerin görsel tasarımını da “yaratmaktadır.
Danışmanlık: Tikle, fikir ve ürün geliştirmenin yanı sıra müşterilerine Internet ve Mobil Internet konularında danışmanlık hizmeti de vermektedir. Doğru analizler ve derin araştırma süreciyle uzun süre üzerinde çalışılan projelerde Tikle, müşterilerinin başarısını en yüksek noktada tutmaya odaklanarak müşterilerini en etkin çözümlere taşımaktadır.
Web Tasarımı: Yazılımlarının tasarım aşamasını da kendi bünyesinde gerçekleştiren Tikle, geliştirdiği bütün ürünlerinin konsept tasarımını kendi tasarım ekibiyle yapmakta, aynı ekip daha sonra ürünlerin görsel tasarımını da “yaratmaktadır.” Tasarım grubu, yazılımların görsel tasarımının yanı sıra müşterilerine grafik tasarım çözümleri de üretmekte, prodüksiyon bölümüyle birlikte çözümleri somut hale getirip müşterilerine sunmaktadır.