TT’nin Özelleşmesinde Hukuki Engel

IMF ile anlaşmada kilit rol üstlenen Türk Telekom’un yüzde 33.5’inin özelleştirilmesinin önüne, yine hukuki engeller çıkıyor. Mümtaz Soysal, Bölge İdare Mahkemesi’ne başvurarak, Telekom blok satışı için yürütmeyi durdurma davası açtı. Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz ve Türk Telekom bürokratlarının zorlukla ikna edildiği kararnamenin en önemli özelliği, yönetimin büyük ölçüde stratejik ortağa devrediliyor olması.

Öte yandan, 70 milyar dolar kadar bir fonun Avrupa’daki UMTS lisanslarına yönelmiş olması, TT’nin satışına olan ilgiyi azaltıyor. 2000 yılında, en çok değer kaybeden hisse senetlerinin başında eksi yüzde 54.8 ile Deutsche Telecom ve yüzde 35.5 ile France Telecom’un gelmesi, hem yüksek yatırım yeteğine sahip hem de Türk Telekom’a ilgi duyacak olan şirket sayısını sınırlıyor.

İki Başlı Yönetim Tekniği

Bilindiği gibi Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in uyarısı üzerine, TT’nin satış yönetmeliğinde değişiklik yapılarak, azınlık hisse sahiplerine yönetim hakkı tanıyan maddeler değiştirilmişti. Son haliyle kararname yönetim haklarının belirlenmesi Özelleştirme Yüksek Kuruluna bırakılmış oldu. ÖYK, hukuki engeli aşma gayreti ile iki başlı bir yönetim tekniği geliştirdi.

Buna göre; Yönetim Kurulu’nda çoğunluk TT’ye bırakılıyor ancak İcra Kurulu oluşturularak, bu kuruldaki çoğunluk stratejik ortağa veriliyor. Yönetim Kurulu ise kendi isteği ile yetkilerini İcra Kurulu’na devrediyor ve bu yöntemle hukuki engel aşılmış sayılıyor.

Diğer bir önemli nokta ise; genel müdür ve iki yardımcısının yabancı ortak tarafından önerilen adaylar arasından seçilecek olması. Personel alımı, yatırım gibi stratejik konularda da, yabancı ortağın onayı alınacak. Stratejik ortak seçiminde, teknoloji şirketi olma zorunluluğunu kaldıran kararname, endişelere yol açan diğer bir unsur.

Kararname ile stratejik ortak kavramının değişmiş olması ve bunun anlamının henüz açıklanmaması tereddütleri artıran bir unsur. Yani, teknoloji şirketi olma özelliğinin kaldırılmış olmasının, Türkiye’ye teknoloji gelişini engelleyeceği iddia ediliyor. Tartışılan konulardan biri de sektörle ilgili politikaların nasıl belirleneceği ve önceliklerin nasıl tayin edileceği.

Piyasalar 14 Mayıs’ı Bekliyor

14 Mayıs 2001’e kadar teklif verilecek olan ihalenin bu kadar ileriye atılması biraz şaşkınlık yarattı. IMF ile yapılan pazarlıklarda tekliflerin ilk çeyrekte alınması üzerinde durulmuşken, Türkiye için acil önemi olan ihale; Bayram, Yılbaşı ve benzeri gerekçelerle Mayıs ortalarına erteleniverdi!.. Eğer, TT’nin özelleşmesi gerçekleşirse, 14 Mayıs 2001, Türkiye’nin içinde bulunduğu durgunluğun ve faiz oranlarındaki dalgalanmanın da bitiş sürecinin başladığı tarih olacak. Türkiye’nin, içinde bulunduğu krizi ne ölçüde başarıyla yöneteceğine bağlı olarak, kazanılan bu zamanın Telekom lehine işlemesi bekleniyor.

İhale ile ilgilenen yatırımcılar 18 Aralık 2000 itibariyle bir gizlilik taahütnamesi çerçevesinde ve 15 bin dolar karşılığı şartnameyi alacak. 10 Ocak 2001’den sonra tüm ihale şartnameleri Özelleştirme İdaresi Başkanlığına teslim edilecek.