Türkiye’nin internet’i cuma günü 13.00 civarı yokoldu. İnsanlar akşam 19:00-21:00 saatlerine kadar maillerine ve web sitelerine ulaşamadılar. Yurtdışından Türk Sitelerin giriş yapılamadı. Ama tam nedenini söyleyen yok.
Öğlen saatlerinde yok olan internet bağlantısı konusunda gerek Türk Telekom, gerekse internet Servis Sağlayıcıları ile görüştük. Ancak alınan bilgiler tam nedeni henüz açıklamıyor, bazı bilgiler dedikodu ya da fikir yürütme seviyesinde kalıyor.
En son gece 11 civarı ulaştığımız bir Türk Telekom yetkilisi ise konuyla ilgili olarak log’ların incelendiğini ve pazartesi günü tam bilgiyi verebileceklerini iletti. Bu yetkili sorunun bir ISS firmanın hatasından kaynaklanabileceğini de söylüyor.
Ne Olmuş Olabilir
ISS firmalarından aldığımız bilgi yarı duyum, yarı fikir yürütme şeklinde ve özetle şöyle;
Türkiye’nin şu anda tüm interneti bir tek omurga üzerinde. Çünkü ISS’lere karasal olarak ikinci bir omurga kurma şansı verilmedi. Zaten sadece dial-up ve leased line satma şansı verilen ISS firmaların, bu ADSL rekabeti altında bir omurga kurma şansı da yok. Bu nedenle de TTnet üzerinde bir sorun olduğu anda tüm Türkiye interneti felce uğruyor.
Aldığımız bilgi Gayrettepe’deki Juniper marka ana router’lardan birisinde bir arıza olduğu şeklinde. Bu router hem yurtdışı, hem de İstanbul’u İzmir ve Ankara’ya bağlayan bir router. Bu nedenle de durum bir fecaate döndü ve tüm internet kesildi.
Bir başka ISS yetkilisi ise ;
Firmaların firewall logları aşırı yüklü. Bu nedenle bir siber saldırı olma ya da bir şeylerin yanlış tanımlanma ve trafiği altüst etme olasılığı var.
Ancak uzmanlardan aldığımız bilgi, bu büyüklükte yani Türkiye’nin trafiğini çöktürecek büyüklükte bir siber savaşın ancak organize ve çok sayıda makina ile yapılabileceği şeklinde. Dolayısıyla bu olasılığın zayıf olduğu belirtiliyor.
Bir başka görüş ise Türk Telekom’un, kendi hatları üzerinden izinsiz VoIP görüşmeleri yaptıran firmaları yakalamaya yönelik yeni bir yazılımı devreye aldığı ve bu yazılımın da bu tür bir trafik kilitlenmesine neden olduğu şeklinde.
Türk Telekom yetkilisi ise ISS’lerden birisinden kaynaklanan bir sorun olabileceğini iletiyor. Bu da ancak router’lar üzerinde yönlendirme (routing) için kullanılan BGP4 protokolünün yanlış tanımlanması şeklinde olabilir. Ama bu konuda bilgi aldığımız ISS’ler bunun doğru olmadığını şu sözlerle açıklıyorlar; “böyle bir hata durumunda, olayın daha çabuk farkına varılması ve ilgili ISS’in sistemden sorun çözülene kadar çıkarılması gerekirdi”.
Türkiye Bu Büyüklükte Kesilmelere Katlanır mı?
Bizim dün gördüğümüz, saat 6 civarı İstanbul Maslak-Levent-Şişli yol trafiğinin akıl almaz şekle bürünmesi oldu. İlgililer, internetin olmaması nedeniyle herkes kendisini yollara vurdu yorumunu yaptılar.
Öte yandan Tüketiciler Birliği Derneği Genel Başkanı Av.Bülent Deniz bu konuda turk-internet.com’a yaptığı açıklamada
“0822’li hatlar olsun, ADSL ya da kablo internet olsun tüm tüketicilerin cuma günü zararı tazmin edilmeli. Türk Telekom 1 günlük bedeli almasın. Biliyorsunuz Cezayir depreminden dolayı oluşan kesinti sırasında biz yasal mercilere başvuruda bulunmuştuk. Sonuçta hakem heyeti çalışmayan dönem için abonman ücretinin iadesine karar vermişti. Şimdi Türk Telekom kendisi aleyhinde böyle bir dava maratonu başlamadan, tüketicisini kollayan sorumlu bir tüccar gibi davranarak kendiliğinden tüm faturalara bu bedel indirimini yansıtmalıdır.
Zaten neden özel iletişim vergisi adı altında aldığı ve bizim triplex vergi olarak adlandırdığımız paralar telekom altyapısına intikal etmiyor diye de soruyoruz.
Öte yandan bu olayla bir daha anladık ki, haberleşme güvenliği açısından allaha emanet gidiyormusuz.. Demek ki kötü niyetli birileri sistemi çökeltebilir de. Bu nedenle de ikinci, üçüncü yani alternatif omurgalar ihmal edilmeden kurulmalıdır.
Biz pazartesi günü yine tüketicilerimizi korumak üzere harekete geçiyoruz. Bu arada birlikte hareket etmek isteyen tüketiciler 0-212-567 97 44 nolu telefon veya [email protected] mail adresi kanalıyla bize ulaşabilirler.
Evet, Tüketiciler Birliği adına bu mesajı veren Av.Bülent Deniz’in dikkatimizi çektiği bu konu yani haberleşme güvenliği önemli. Dün Türkiye’nin haberleşme özgürlüğü bir anlamda kısıtlandı ve yok edildi.
Bir an önce ülkemizin 2.3 ve alternatif omurgalara ulaşması gerekli. Tek yoldan çıkışlarla durumumuz belli. 1,5 yıl önce Cezayir Depremi sırasında günlük kayıp 60 Milyon $ olarak bulunmuştu. Bu seviye 1.5 yıl içinde değişmemişse bile ülkemiz cuma öğleden sonra en az 30 milyon $ kaybetti..
Not : Sorunun Ne olduğu Anlaşıldı. Bkz : Sorun Yurtdışı Hat İlavesi Sırasında Oluştu