Bir kaç okuyucumuz mail atmış ve “Twitter bu hesapları kapatarak geri adım mı attı?” diye sormuş. Geri atılan bir adım yok. Twitter olması gerektiği gibi mahkeme kararını uygulamış. Yetkililer ülkemize geldiğinde uygulamayı nasıl yaptıklarını anlatmışlardı. Hatırlanacağı (ve burayı tıklayarak okuyacağınız) üzere, Twitter Başkan Yardımcısı Colin Crowell, Twitter’a “evrensel hukuk (terör, çocuk pornosu vs)” çerçevesinde iletilen Türk mahkemeleri kararları için dünya çapında uygulama yapılacağını, ama Türk kanunları kapsamında kalan kararlarda (hakaret genellikle bu kapsama alınıyor), ilgili içeriğin sadece Türkiye’den gelen IP’lere engelleneceğini, ilaveten bunu da raporlayacaklarını bildirmişlerdi.
Gördüğümüz kadarıyla da Twitter bunu yapmış. Eğer VPN ile bağlanırsanız, bu hesapların dünyaya açık olduklarını göreceksiniz. Bu hesaplar bir Türk mahkemesinin verdiği karar çerçevesinde sadece Türkiye’den bağlanan IP’ler için engelli.
Ufak bir Not; 19 Mayıstan sonra Twitter’dan Önce TİB Engelleyecek
Uygulamayı daha detaylı anlatmadan önce bir notumuz var; İnternet Servis Sağlayıcı firmaların “5651 sayılı kanuna yeni eklenen internet maddeleri” çerçevesinde 19 mayısa kadar URL tabanlı filtreleme sistemi kurmaları isteniyor. Şu anda bu altyapı teknik olarak yok. Ama teknik altyapı tamamlandıktan sonra, bu tür engellemeler için Twitter’ın filan işlem yapmasına gerek kalmayacak, böyle tartışmalar da olmayacak. Hesaplar ya da içerikler Türkiye içinde TİB ya da İnternet Erişim Birliği tarafından engellenecek. Twitter’ın yaptığı gibi hangi içeriğin ve neden engellenmiş olduğu bilgisi verilecek mi? Öyle umuyoruz ama bakalım.
Şimdi Twitter’ın bu olaydaki engelleme şeklini detaylandıralım; Gerçi bu uygulamayı, daha önce “Twitter Ne Dedi, Elvan Ne Dedi?”” yazısı içinde de vermiştik.
ChillingEffect.Org
17 aralık sonrasında yolsuzluk ve rüşvet konulu ses kayıtlarının anonsunu Twitter üzerinden yapan ve yayılımını sağlayan “Başçalan” ve “Haramzade” hesaplarına bugün girilmeye çalışıldığında “Bu Hesap Türkiye İçinde Askıya Alındı (This account has been withheld in: Turkey)” mesajı ile karşılaşıyorsunuz. Buradan bir de sayfa linki veriliyor. O da şu; https://support.twitter.com/articles/20169222.
İngilizce olan bu sayfaya gidip okuduğunuzda, hem “bir ülke içinde askıya alınma”nın ne anlama geldiğini, hem de eğer bu durumdan çıkılmak isteniyorsa, ne işlem yapılacağı anlatılıyor.
Ama daha önemlisi “ifade özgürlüğü” açısından önemi olduğu için bu hesabın neden askıya alındığını açıklayan bir başka sayfaya yönlendirme var. ChillingEffect.org sitesi altındaki bu sayfada, askıya alınan hesaplara neden bu işlemin uygulandığına dair bir açıklama ve ilgili belgeler (mahkeme kararları) yer alıyor.
Bakan Elvan ya da bakanlık yetkililerince yanlış tercüme edildiği için Türk basınında “buzlanacak” olarak ifade edilen konu da bu. Chilling Türkçe’de “dondurmak” anlamına geldiği için tercümede sanki filmlerdeki sigara resimlerinin üzerine yapıldığı gibi bir buzlama anlaşılıyor ama öyle değil. Bununla kastedilen chillingeffecets.org sayfasına açıklama konulacağı bilgisi.
Bunun önemi de şu; hangi içeriğin, kim tarafından ve hangi nedenle engellendiği görülüyor. Böylece gerektiğinde itiraz hakkı da kullanılabilir.
Bascalan/Haramzade Hesapları Neden Askıya Alınmış?
Tıklayarak buraya bakarsanız, askıya alınma bilgisini görüyorsunuz ve içinde yer alan belgelerin buraya koyduğumuz linkine tıkladığınızda ise, Ankara 4.hukuk Mahkemesinin kararını görebilirsiniz
Eğer kararı okursanız, başvuranlar ve hakim adları karartılmış ama kararda 3 Twitter hesabının kişilik haklarına ağır ihlal nedeniyle engellenmesine karar verildiği belirtiliyor.
Twitter’ın bu mahkeme kararını uygulamasını nasıl değerlendirmeliyiz?
Mesajlarda sorun olduğunda Twitter’ın gerekli adımları atmadığına dair daha önceden gelen şikayetleri hatırlayacaksınız. Bazı avukatlar müvekkilleri ile ilgili taleplerinde sorun yaşamış durumdalar. Örneğin çıplak resimlerini, erkek arkadaşının Twitter üzerinden yaydığını belirterek şikayetçi olan bir genç kız örneği var. Bu nedenle Twitter’ın böyle bir uygulama yapması olumlu.
Tabi burada uygulamanın neye göre yapılacağı soruluyor. Twitter’ın her başvurana cevap vermesi zor olacağı ve mahkeme kararları önemli bir belge olduğu için, bunlar dikkate alınıyor. Son dönemde hukuk kararları çokca tartışılıyor ama beğenseniz de, beğenmeseniz de, ülkemizde karar verme yetkisine sahip olan kurum mahkemeler. Dolayısıyla mahkeme kararlarına göre davranmak, Twitter’ın uygulamasında geçerli ve herkesçe kabul edilebilir bir yol.
Mahkeme kararı tersine dönerse (mesela Engelleme kararı kalkarsa) bununla Twitter’a başvurup bunu kaldırtmak mümkün oluyor.
Ayrıca Twitter yetkilileri, mahkemeye gitmeden de “spam bildir” ya da “engelle” olanaklarının olduğunu hatırlatıyorlardı.
21 nisan 2014 tarihli güncelleme : Okuyucularımızın soruları üzerine aşağıdaki bölümü ekliyoruz..
Askıya Alınan Hesabın Mesajı ReTweet Edilebilir mi?
Askıya alınan hesapların yazdığı mesajlar VPN ile ReTweet edilebilir. Tabi burada sorun şu; eğer bu ReTweet’ler ya da Reply (Cevap) ları gören bir kullanıcı, acaba ne denmişti diye askıya alınan hesabın tweet’ine bakmak isterse, VPN kullanmadığı sürece o hesaba ve dolayısıyla tweet’e ulaşamaz. Yukarıda belirttiğimiz “bu hesap askıya alınmıştır” mesajı ile karşılaşır.
Tabi bu da teknolojinin bir başka yüzü. Hep söylenen bir cümle var; “Teknoloji engellenemez” ve de henüz köklü bir değişim yaşamadık ama teknoloji önümüzdeki yıllarda hayatlarımız kadar hukuku da dönüştürecek. Örneğin “eşik bir hayli düşük” diye yorumlanan hakaret olayları belki daha az sorun olmaya başlayacak. Aynen kopya müzik ve film konularının dönüşmeye başlaması gibi. Teknoloji sonunda kendi yolunu bulacak ya da yaratacak.