Fırlatılan uydu sayısı artarken, bir yandan da başka alanlar ortaya çıkıyor. Bugün tepemizde süzülen binlerce uyduyla uzay, adeta İstanbul trafiğinin işe gidiş, dönüş saatleri gibi bir hal aldı. Dünyamızın etrafındaki 5000’e yakın uydu ve bu uydulardan çıkan parçalarla aşağı yukarı şöyle bir görünümü var.
Birçok uzay şirketi, uyduları yörüngede tutmakla ilgileniyor. Colorado merkezli Orbit Fab, 2025’te uydu yakıt ikmal uçuşlarına başlayacağını söylüyor; 28,5 milyon $’lık risk sermayesi ile desteklenen şirketin, ilk müşterisi ABD Uzay Kuvvetlerinden 220 pound yakıt teslim etmek için 20 milyon $ talep etmeyi planlıyor. Bu arada, geçen yıl savunma yüklenicisi Lockheed Martin tarafından fırlatılan bir çift uydu, bu ayın başlarında başarılı buluşma testleri gerçekleştirdi. Ve Japon Astroscale, 2021’de bir uzay temizleme uydusunu test etti ve bu yıl başka bir fırlatma planlıyor; şirket yaklaşık 390 milyon dolar fon sağladı.
Başka uzay çöpü girişimleri duymaya başladık. Mesela 2 sene evvel Apple kurucularından Steve Wozniak böyle bir firma olan Privateer’i kurduğunu duyurmuştu. Amerikalıların “uydularımızı kırmak için fırlatıldı” iddiasında bulunduğu Shijian uydusunu fırlatan Çin de, uzay çöplerini toplayacaklarını söyledilerdi. Şimdi havacılık ve uzay girişimcisi Jeromy Grimmett, 25 kişilik ekibiyle Rogue Space Systems Corp. ile aynı işi yapmaya soyunuyor.
Rogue Space Systems, “Orbotlar” yani kola sahip uydular inşa ediyor. Bunlar devre dışı bırakılmış bir uyduya uçabilen ve onu tamir edebilen ya da önceki yüzlerce fırlatmanın geride bıraktığı ve gökteki navigasyon için tehlike haline gelen (faydalı uyduları hasaralayabilecek) yörüngedeki molozları toplamak için kollarını kullanabilen robot uydular. Kurucu Jeromy Grimmett, ekibinin yaklaşık dörtte üçünün havacılık emeklileri olduğunu söyledi.
Rogue Space Systems, ABD federal fonlardan 2,75 milyon dolar alarak, Apollo görevlerinde aya götüren navigasyon sistemlerini kuran Draper Laboratuvarı ile ortaklık kurmuş. Rogue Space, SpaceWERX Orbital Prime girişiminin Küçük İşletme Teknoloji Transferi fonlarını kullanarak hızlı bir şekilde işe girmeyi hedefliyor. ABD Uzay Kuvvetleri tarafından oluşturulan Orbital Prime, askeri uyduların bakımını yaparak ve tehlikeli uzay kalıntılarını temizleyerek ulusal güvenliği koruyabilecek ABD özel sektör firmaları kurmayı amaçlıyor.
Rogue Space, SpaceWERX hibelerini geçen yılın mayıs ayında aldı ve ilk lansmanına hazırlanıyor. Barry adlı 5 kg’lık uydu, bu yılın sonlarında bir SpaceX roketiyle fırlatılacak. Barry, sistemin diğer uyduları tanımlayıp takip edebildiğini doğrulamak için sensörleri ve yazılımı test etmek üzere tasarlanmış. Çekirdek elektronik paketi Rogue Space tarafından oluşturulmuş ve son montaj Bulgaristan’da küçük bir uydu üreticisi olan Endurosat tarafından yapılmış.
Testler yolunda giderse, şirket daha büyük orbotlar planlıyor.