Hackerlar bazen para çalıyorlar, bazen de halktan gizlenen bazı bilgilerin ortaya dökülmesini sağlıyorlar. Yine bu tür bir sızıntı yaşandı ve “Paradise Papers” ortaya çıktı.
İnternet üzerinde hiç bir şey gizli kalamıyor. Yani ironiktir, devletler tutup vatandaşlarını en ince ayrıntısına kadar (mailleri, girdikleri siteler vsvs) incelemeye çalışırken, hackerlar da devletleri yöneten ya da iş yapanların gizli bilgilerini alabiliyor ve ortaya dökebiliyorlar. Wikileaks, Snowden, Panama Kağıtları derken şimdi de ortaya “Paradise Papers” döküldü. Bunlar gizli ortaklıkları ve vergi ödemekten kaçınanları gösteren bilgiler.
Bu kağıtlar, “Vergi Cenneti” olarak bilinen bazı adalarda işlem yapan firmalara ait belgeler. Dolayısıyla da “Paradise” yani “Cennet” adıyla anılıyor.
Bu “vergi kaçırma” konusu, Google, Apple, Microsoft, Uber ve Tesla’nın da aralarında bulunduğu çeşitli dev internet şirketleri için son 10 yıldan bu yana sürekli konuşuluyor. Özellikle Avrupalı yetkililer, vergi mükellefliklerini milyarlarca dolar azaltmak için karmaşık offshore stratejileri kullanan bu firmaları yıllardan beri uyarıyor ve cezalar veriyor.
Paradise kağıtları sızıntısının, 1,5 yıl önceki “Panama Kağıtları”ndan bile büyük olduğu iddia ediliyor [1]. 13,4 milyon belgenin olduğu belirtilen bu yeni sızıntıda, 67 ülkenin yönetici, siyasetçi ve işadamlarına ait bilgiler olduğu belirtiliyor. Başka bir deyişle, dünyanın en zengin insanlarını gösteren belgeler bunlar. Belgeler kendilerine “Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu” diyen 96 uluslararası medya kuruluşunda çalışan 382 gazeteci tarafından oluşturulan bir grup tarafından 1 yıllık çalışma sonucunda yayınlanıyor.
İncelenen belgelerdeki rakamlar, gölge ekonomi olarak adlandırılan oluşumun, bu vergi cennetlerinde trilyon $’lık işlemler yaptığını gösteriyor. Bunlar dünyada vergi ödemeden iş yapmak isteyenlerin ya da paralarını saklamaya uğraşanların kullandığı bazı adalardaki işlemler. Kayıtlarda 2 büyük hukuk firmasına ve 19 kayıt şirketine ait bilgiler olduğu belirtiliyor.
1,4 Terabyte boyutundaki sızıntı içinde, Singapur merkezli Asiaciti Trust, Bermuda’da kurulmuş olan Appleby isimli hukuk şirketi ve geçen yıla kadar Appleby’ın kurumsal servisler hizmet sağlayıcısı olan Estera firmasına ait e-postalar, notlar, e-tablolar, yazışmalar ve toplantı tutanakları gibi belgeler yer alıyor.
Appleby’ın dünya çapında 127 politikacıyı ve en büyük kişisel servetleri temsil eden bir firma olduğu belirtiliyor. 2010’da yılın offshore hukuk firması ödülü almış. Panama Kağıtlarının merkezindeki Mossack Fonseca firması gibi Appleby’ın dosyaları da, bazı şirket ve kişilerin, milyarlarca vergi gelirini nasıl kaçırabildiklerini gösteriyor. Appleby direktörünün sızan bir sunumunda söylediği gibi “her zaman altta kalan birileri olacak ve zenginler her zaman tepede kalacak”.
Trump’ın Bakanı, Rus Şirketine Ortakmış
Kağıtlardan şu ana kadar yayınlanan önemli bilgilerden birisinde, Amerikan Ticaret Bakanı Wilbur Ross’un, ABD yaptırım listesinde bulunan Navigator Holdings isimli Rus gemicilik şirketinde 68 milyon $’lık hisse sahibi olduğu ortaya çıktı. Şirkette Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in damadının da hissesi olması ilginç bulundu. Bilgi ortaya çıktıktan sonra açıklama yapan Amerikan Ticaret Bakanlığı sözcüsü James Rockas, Ross’un denizaşırı nakliyat işiyle bağlantılı konulardan çekildiğini ve en yüksek etik standartları karşıladığını da iddia etti.
Ama Cennet kağıtlarında Ruslar da var. Kremlin’in iki önemli kamu şirketi aracılığıyla Twitter ve Facebook’a milyonlarca yatırım yaptığı ortaya çıktı. Para, Jared Kushner’la ilişkili bir Rus-Amerikalı milyarder teknoloji yatırımcısı Yuri Milner aracılığıyla yatırılmış.
Diğer yandan Kanada’da 2 kuşak Trudeau’ların destekleyicisi olan Leo Kolber ve Stephen Bronfman’ın da Cayman Adalarında 60 milyon $’lık bir varlığı Kanada vergi sisteminden kaçırdığı bilgisi ortaya çıktı. Ama ilginçtir Kolber ve Bronfman, yürürlükteki tüm kanunlara tam uyma da dahil olmak üzere “her zaman doğru ve etik” davrandıklarını açıkladılar.
Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun internet sitesinden paylaşılan Paradise Papers belgelerinde Türkiye’den yalnızca Binali Yıldırım ve iki oğlu, Erkam Yıldırım ve Bülent Yıldırım’ın isimleri geçiyor. Belgelere göre Yıldırım’ın 2 oğlu, Malta’da kayıtlı olan ve denizyolu gemileri işletmeciliği yaptığı bildirilen iki şirketin tek hissedarları olarak görülüyor. Bu şirketlerden biri Hawke Bay Marine Ltd. Şti., ikincisi ise Black Eagle Marine Co. Ltd, Ocak 2007’de kurulmuşlar ve ekim 2017 itibariyle halen aktif olarak listelenmiş. Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ), Erkam ve Bülent Yıldırım’ın Türkiye’deki yayın ortağı Cumhuriyet gazetesi ile birlikte yaptıkları yanıt talebine karşılık vermediğiniaçıklarken, söz konusu şirketlerle ilgili yeni belgelerin önümüzdeki günlerde açıklanacağını duyurdu.
Tuhaftır, Kraliçe Elizabeth’in de İngiltere’de bulunan kiralık mobilya ve ev eşyaları şirketine bir dolaylı yatırımı gözüküyor. Kraliçenin bir temsilcisi, yatırımın farkında olmadığını açıkladı!
Sanatçılar arasında Keira Knightley’in Jersey merkezli bir emlak firmasına yaptığı yatırım, pop sanatçısı Madonna’nın bir medikal şirkete ve yine sanatçı Bono’nun Litvanya alışveriş merkezindeki yatırımları hep bu dökümanlar arasında çıkan bilgiler. Knightley’nin avukatı tüm vergileri ödediklerini söylerken, Madonna yorum yapmaktan kaçınmış, Bono’nun sözcüsü ise şarkıcının “pasif, azınlık bir yatırımcı” olduğunu kaydetmiş.
Kamuoyuna Paradise Papers adıyla yansıyan 13.4 milyon belge arasında İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth’in yanısıra, Kanada Başbakanı Justin Trudeau’ya yakın işadamının gizli ticari ilişkileri ve 100’ü aşkın ülkeden siyasilerin off-shore hesapları bulunuyor.
