Sosyal medyada yeni yayılan bir komplo teorisine göre, Wayfair isimli Amerikan mobilya ve ev eşyaları satan firmanın e-Ticaret sitesi üzerinden seks amaçlı çocuk satılıyor. Olay bir Reddit kullanıcısının 9 temmuzda WayFair sitesinde 12.699,99 ve 14,499,99 $’lık satış fiyatları olan dolapları ve 9,000 $’ın üzerinde fiyatları olan yastıkları, duş perdelerini sosyal medyada “şüpheli” olarak tanımlamasıyla başladı. Benzer ürünler 100 $ düzeyinde olmalıydı [1].
Darrian isimli Twitter kullanıcısı ise 10 temmuzda yanda gördüğünüz tweet’i attı :
“Wayfair, WFX Utility koleksiyonuyla İnsan ticaretine karışmış olabilir mi? Yoksa bunlar sadece aşırı pahalı dolaplar mı? (Dolapların isimlerine dikkat edin) Bu doğruysa midemi hasta ediyor 🙁 ”
diyerek, olması gerekenin çok üstünde fiyatlar taşıyan bu dolapların isimlerini, kayıp duyurusu olan çocuklarla eşleştirdi, bunların aslında dolap değil, satılık çocuk ilanları olduğunu iddia etti.
Mesaj sosyal medyada bir süre dalgalandıktan sonra 10 temmuz cuma günü Wayfair açıklama yaptı ve web sitesinde “seks ticareti ile ilişkili pahalı dolapları ilişkilendiren” komplo teorisini reddetti.
Bazı sosyal medya kullanıcıları, dolapların adlarının – Neriah, Yaritza, Samiyah ve Alyvia – kayıp çocukların adlarıyla eşleştiğini iddia etmeye devam etti. Ancak bu arada, bu pahalı dolaplar Wayfair’in web sitesinden kayboldu. Karşılığında makul bir açıklama (en azından hata olduğu vs şeklinde) yapılmadı. Bu daha da şüphe uyandırdı.
Neden Kullancısı Yoğun Bir Site Açık Bir Şekilde Bunu Yapsın?
Bu iddialara karşı, sağduyu ile bakıldığında, Amerika’nın en büyük işletmelerinden birisi olan Wayfair neden halka açık ve çok kullanıcı olan sitesini, ancak Dark Web’deki yeraltı sitelerinde yapılabilecek bir şey için kullansın? Çocuk ticareti ABD’de ciddi ve ağır cezası olan bir suç. Bunları yapan insanlar, kolayca takip edilebilecekleri bir platformda yapabilirler mi?
Wayfair daha sonra, bu dolapların endüstriyel dolaplar olduğunu, dolayısıyla fiyatlarının pahalı olmasının makul karşılanması gerektiğini söylerken, tedarikçi tarafından sağlanan fotoğrafların ve açıklamaların yüksek fiyat olayını yeterince açıklamadığını kabul etti.
Dolapların isimlerinin değiştirileceğini kaydederken, herhangi bir isimin karşılığında, kaybolmuş bir çocuk aranırsa bulunabileceğini yani isimlerin tesadüf olduğunu belirtti. ABD’de her yıl 800 bin çocuk kayboluyor. Dolayısıyla belli bir ismi taşıyan kayıp çocuk bulma olasılığı da yüksek.
SCU ve Tom Hanks
Bu arada Tom Hanks’in de başı derde girdi. Çünkü 2016’da Instagram’a koyduğu yanda gördüğünüz “çak bir beşlik” başlıklı resim ile ilgili spekülasyonlar var.
O da şu; Wayfair’de listelenen ürünlerin stok tutma birimine verilen isim olan SKU (Stock Keeping Unit’in baş harfleri) kodunu Rus arama motoru Yandex’e yazdığınızda genç kızların fotoğraflarına ulaşıldığı belirtiliyor.
Tom Hanks’in yıllar önce paylaştığı bir görselde ise tebeşirle yazılmış “SRC USA” ifadesi yer alıyordu. Bazı Twitter kullanıcıları, Meksika gibi ülkelerde SKU’dan önce “SRC USA” yazılıp sonra kod yazıldığında da benzer görsellerin geldiğini iddia etti.
TrendYol Üzerinde Anlamsız Pahalı Ürünler
Olayın bir benzeri TrendYol için ileri sürüldü. “Cimcime yatılı okulda” isimli kitabın diğer online kitapçılarda 9 – 15 TL aralığında satılmasına karşın, TrendYol’da 1.515 TL olarak fiyatlandırıldığı (şu anda yok) ya da 3-6 aylık, 1 yaşında bebekler için üzerinde önce 15.750 sonra indirimle 4.725 TL fiyat olan Kız Bebek Parti Elbisesi gösteriliyor.
Bunun üzerine Trendyol gündemde adı geçen olaylara istinaden kamuoyunu bilgilendirme amacıyla bir bildiri yayınladı aynen yayınlıyoruz;
“Trendyol olarak hassasiyetle yakından takip ettiğimiz sosyal medyadaki iddialara ilişkin kamuoyunu bilgilendirmek isteriz.
Türkiye’nin Trendyol’u olarak onbinlerce satıcıyı müşterilerimizle buluşturduğumuz pazaryeri modelimizde ürün isimleri, açıklamaları ve fiyatları satıcılarımız tarafından belirlenmektedir. 15 milyondan fazla ürün bulunan platformumuzda, veri girişleri ile ilgili hatalı işlemlerle karşılaşılabilmektedir. Hatalı veri girişlerini ve her türlü ayrımcılık içeren söylemleri takip ediyor ve satıcılarımızı bilgilendirerek platform kuralları gereği, ürünleri yayından kaldırıyoruz. ‘Şikayet Et’ özelliği ile müşterilerimizden aldığımız bildirimleri de ivedilikle inceliyoruz. Ayrıca platform olarak satıcılarımızın hatalı veri girişlerini ve operasyonlarını iyileştirmeye yönelik eğitimleri düzenli olarak gerçekleştirmeye ve kontrol mekanizmalarımızı güçlendirmeye devam edeceğiz.
Sosyal medyadaki iddialarda yer alan ürünlerle ilgili yaptığımız incelemelerde, belirtilen fiyatlardan hiç satış yapılmadığı ve bu durumun veri girişlerindeki hatalardan kaynaklandığı gözlenmiştir. Türkiye’nin Trendyol’u olarak markamızın böyle bir iddia ile yan yana gelmesinden son derece üzgünüz. Böyle bir konuda kamuoyunda oluşan haklı hassasiyeti en içten şekilde paylaştığımızı ve konunun kesinlikle karşısında olduğumuzu belirtmek isteriz.”