Bu makale, Bilgi Üniversitesi, Bilişim Hukuku Enstitüsü’nden Yardımcı Doç.Dr.Leyla Keser Berber ve Mehmet Bedii Kaya tarafından hazırlanmıştır.
1. Kişisel verilerin korunmasıyla ilgili gelişmeler
2010 yılında yapılan Anayasa değişiklikleri ile kişisel verilerin muhafazası ve talep edilmesi hususları anayasal güvence altına alınmıştır. Ancak, anayasa değişikliklerinin uygulanması ve kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usullerin düzenlenmesine ilişkin yasal mevzuatın 2011 yılında yürürlüğe konulmamış olması hukuki güvenceyi etkisiz kılan, önemli bir eksikliktir. 2012 yılı Hükümet Programında 292 nolu tedbir altında “Kişisel verilerin korunmasına yönelik yasal düzenleme yapılacaktır” denilmektedir. Umud ediyoruz ki, kişisel verilerin korunmasıyla ilgili kanun tasarısı bu yıl da kadük kalmaz.
2. 5651 sayılı Kanun revizyon çalışmaları ve Güvenli İnternet hizmeti
2011 yılında da 5651 sayılı Kanun gündem oluşturmaya devam etmiştir. İnternet Kurulu bünyesinde 5651 sayılı Kanunu revize etmek amacıyla çeşitli toplantılar yapmış ve yeni bir tasarı taslağı oluşturulmaya çalışılmıştır. Her ne kadar, geniş katılımla ortak aklın eseri bir metin ortaya çıkarılmaya uğraşılmışsa da, yapılan çalışmalar neticeye varamamıştır.
Esasında, 5651 sayılı Kanun tarafından getirilen erişimin engellenmesi usulünün hem hukuken hem de tekniken etkin bir yöntem olmadığı hususunda herkes hemfikirdir. Zaten, 5651 sayılı Kanun kamuoyunda yeterince tartışılmıştır. Bu doğrultuda değişiklik yapılması gereken hususlar için ortak paydanın oluştuğu kanaatindeyiz. İstanbul Bilgi Üniversitesi, Bilişim ve Teknoloji Hukuku Ensititüsü olarak daha önce yayınlamış olduğumuz raporlarda da belirttiğimiz üzere, 5651 sayılı Kanun Türkiye’nin bilişim güvenliğini tehdit etmektedir. Etkin olmadığı aşikâr olan erişimin engellenmesi yöntemini aşmak için kullanılan yöntem ve teknikler, Türk İnternet kullanıcılarının kişisel verilerini ve ağ güvenliklerini riske atmaktadır. Ayrıca, içerik, yer ve erişim sağlayıcılara getirilen idari yükümlülükler, İnternetin dinamikliğiyle bağdaşmamaktadır.
Öte yandan, hatırlanacağı üzere 5651 sayılı Kanunun her zaman öne çıkarılan bir amacı vardır; o da İnternet ortamında çocuk pornografisi ile mücadele etmek. Çocuk pornografisi ile mücadele ciddi bir tehdit olarak her platformda dile getirilmesine rağmen, çocuk pornografisiyle ilgili olarak 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na 2007 yılından beri etkin bir düzenleme getirilmemiş olması ve çocuk pornografisi ile mücadelenin sadece 5651 sayılı Kanunun üzerinden gereçekleştiriliyor olması bazı soru işaretleri yaratmaktadır. Bu bağlamda, 2011 yılında taraf olduğumuz Avrupa Konseyi Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Korunması Sözleşmesi’ni de göz önüne alarak, çocuk pornografisi ile mücadelede 2012 yılında temel bir strateji değişikliğine gidilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.
Diğer taraftan, 2011 yılında BTK tarafından belirlenen usul ve esaslara göre İnternet Servis Sağlayıcılar tarafından İnternet kullanıcılarına zorunlu ve ücretsiz olarak filtre hizmeti sunulmaya başlanmıştır. BTK tarafından kabul edilen ilk kurul kararı, eleştiriler sebebiyle revize edilmiş ve güvenli internet hizmeti aile ve çocuk profilleriyle sınırlandırılmıştır. Revize kararda olumlu yönde değişiklikler yapılmış olmasına rağmen, İnternet kullanıcılarının bilgiye erişim haklarını ilgilendiren bir husus olan güvenli internet hizmetinin, hukuk güvenliği ilkesi gereğince yasal düzeyde düzenlenmesi gerektiğini düşünmekteyiz.
Son olarak, Amerika’daki SOPA/PIPA ve Avrupa’da başlayan ACTA tartışmaları, İnternet ortamında yer alan fikri mülkiyet ihlalleriyle mücadelede yeni bir döneme girildiğini işaret etmektedir. Fikrimizce, İnternet sitelerine fikri mülkiyet ihlalleri durumunda bile yaptırım uygulanacağı zaman, erişimin engellenmesi en son çare olmalıdır ve bilgiye erişim hakkı her zaman korunan hukuki değer olmalıdır. Bu vesile ile 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Ek 4. Maddesinde düzenlenen erişimin engellenmesi prosedürünün de 2012 yılında gözden geçirilmesini tavsiye etmekteyiz.
Bu makalenin devamını burayı tıklayarak okuyabilirsiniz.