BSA her yıl yayınlayıp durduğu ama istatistiki bir gerçeklik taşımayıp, masa başında hesaplandığı eski yıllarda anlatılan[1] korsan yazılım oranını yeniden açıkladı. Bu sene takdir ettikleri rakam geçen yıldan beri değişmemişmiş ; % 62…
Takdir ettikleri diyoruz çünkü, önceki yıllarda, satılan PC sayısı ve yazılım sayısı ile ülkelerin birbiri ile karşılaştırılması sonucu masa başında bir oran bulunuyordu (en dipteki linke bakın).
Gerçi bu sene gönderdikleri bültende sanki bir istatistiki araştırma yapılmış gibi gözüküyor, bir panelden ve 15.000 kullanıcıdan bahsediliyor. Anlaşılan daha önceki dönemde bu araştırmayı eleştirmemiz etkili olmuş.
Ama hala araştırma soru işareti, çünkü, 33 ülkeden, yazılım pazarının % 82’isini kapsadığından ve de 15.000 bilgisayar kullanıcısından bahsediliyor. Bu da “15.000 / 33 = 454 kişi/ülke” yapıyor. Acaba ortalama 454 bilgisayar kullanıcısı, bir ülkenin tamamını ifade eder mi?
Ya da ödül verilse bile, kim korsan yazılım kullandığını bir panele yazar? Beni bulurlar diye düşünmez mi? O zaman bu panele cevap verenler kim? Yoksa Microsoft’a iyilik etmek isteyenler mi?
Ya da burası muz cumhuriyeti mi ki, bu tür makul soruları soranlar bulunmaz, ülkemize uluslararası alanda zarar veren bu rakamların gerçekliği araştırılmaz?
BSA “telif hakları” gibi önemli bir konuda görev yapan bir kuruluş. Telif haklarını yadsımıyoruz, ancak BSA’nın hareketleri uzun zamandır Türk bilişim sektöründe rahatsızlık ve tartışma yaratıyor. Bu rahatsızlığın temelinde ise, eskiden beri gelen ögeler mevcut.
Bunlar arasında, TV ekranlarında yayınladıkları kelepçeli reklamlar, nasıl hesaplandığı belirsiz –ortalama 454 kişiyle yapılan araştırma bizi tatmin etmiyor– araştırmalar, 2006’ya kadar Türkiye’de kurum olarak bile varolmadıkları[2] halde yaptıkları baskınlar, tamirdeki makinalar için bakım firmalarından lisans paraları almalarında[3], “home edition” ok dedikleri halde daha sonra internet cafeleri lisans parasına zorlamaları yatıyor[5].
Rakamlar Kamuyu Etkilemeye Yönelik
Nasıl hesaplandığını anlamadığımız diğer bir rakam ise bu ekonomiye zarar mevzuu. Bu konuda da belirtilen bir method göremiyoruz. Eski yıllarda BSA, ekonomiye zarar başlığı altında Microsoft’un firmalara kestiği cezaların toplamını vermişti.
BSA’nın yayınladığı “ekonomiye zarar” ve “korsan yazılım yüzdesi” rakamları, aslında doğrudan yasal makamları etkilemek için yayınlanıyor gibi gözüküyor. Zaten Avrupa Birliği bile Türkiye’yi bu anlamı kendinden menkul rakamla yargılıyor.
Üyelik şartları arasında bu rakamla ilgili geliştirme şartı var ama neyi nasıl değiştirelim. Dün yayınlanan habere bakın, ABD’de sadece kitap telifleri konusunda, 2010’dan bu yana 250.000 kişi hakkında korsan diye dava açıldığı notu var[4]. Bizim ülkenin 454’ü ile kıyaslarsanız, ABD’nin korsan yazılım puanı “% 62 / 454 * 250.000 = % 34.000” yapıyor. Bu nasıl hesap derseniz, öbürü nasıl hesapsa, bu da öyle hesap işte diyeceğiz.
Diğer yandan bu rakamı duyan devlet yetkilileri, AB üyeliğinin de sıkıştırması ile olsa gerek kaymakamlar, kolluk güçleri var güçleriyle BSA’nın yanında yer alıyorlar. Adeta Sezardan çok Sezarcı oluyorlar. Bunu özellikle internet cafeciler şaşkınlıkla aktarıyorlar[5].
Ekonomiye Zarar 526 Milyonmuş
Son olarak, bir de BSA’dan gönderilen basın bültenine bakalım;
İstanbul, 15 Mayıs 2012 – Türkiye, 2011 yılında yüzde 62’lik korsan yazılım kullanım oranı ile, 2010 yılı ile aynı oranda kaldı- geçtiğimiz yıl 3 bilgisayardan 2’si korsan yazılım yüklüydü. Geçen yıl bu oranların ekonomiye zararı 526 milyon dolar oldu.
BSA Türkiye Direktörü Semih Sağman bu duruma ilişkin olarak
“Türkiye’de maalesef korsan yazılım kullanma suçu işlenmeye devam ediyor. Bilgisayarlara halen lisanssız yazılımlar yükleniyor. Bu suçu engellemek için Kültür Bakanlığı ve Emniyet Müdürlüğü’nden önemli düzeyde destek alıyoruz. Bu desteklerin diğer resmi kurumlar nezdinde de devam etmesi ülke ekonomisi için büyük önem taşıyor”
dedi. IDC yaptığı açıklamada ticari yazılımlarda korsan kullanımın bir önceki yıla oranla düşüşe geçtiğini belirtirken, yazılımların totaline bakıldığında korsan kullanımın önceki yılla aynı orana, yüzde 62’ye çıktığını açıkladı. Korsan yazılım kullanımının ev kullanıcıları tarafından daha fazla olduğuna inanılıyor.
IDC tarafından yapılan araştırmaya göre bazı ülkelerdeki korsan yazılım kullanım oranları ise şöyle; Çin yüzde 77; Japonya yüzde 21; Belçika yüzde 24; Fransa yüzde 37; Almanya yüzde 26; Yunanistan yüzde 61; Polonya yüzde 53; Romanya ve Rusya yüzde 63, Suudi Arabistan yüzde 51, İsrail ise yüzde 31.
Araştırmada ayrıca bilgisayar kullanıcılarına korsan yazılım kullandıklarını bilip bilmedikleri sorulurken, gelen yanıtlar kullanıcıların yüzde 46’sının bilerek korsan yazılım edindiklerini ortaya koydu. Araştırmaya göre aktif olarak bilgisayar kullananların sadece yüzde 25’i “yakalanma korkusu” nedeniyle korsan yazılımdan uzak durabileceğini belirtirken, yüzde 45’i başlı başına yazılımın lisanssız olmasının bir uzak durma nedeni olduğunu söyledi.
BSA : Kamu kurumlarından desteklerinin devamını bekliyoruz
2011 yılı boyunca 2010’a göre daha çok sayıda uzlaşma sağlayarak, lisanslı yazılım kullanımını artırma yönünde yasal çaba sürdürdüklerini belirten Sağman: “Lisanssız yazılım, kişilerin çalışma ortamına çeşitli yollardan girebilir. Bunlar arasında kopyalama, internetten indirme, toplu lisansların kötüye kullanılması veya yasal görünen ancak gerçekte yasal olmayan ucuz yazılımlar sayılabilir. BSA Türkiye geçtiğimiz yıldan bu yana Polis Teşkilatı ile omuz omuza firmaları bilinçlendirmek üzere önemli çalışmalar yapmakta. Kapı kapı binlerce firmaya gittik, lisanssız yazılımın suç olduğunu ve güvenlik risklerine yol açtığını anlattık. Bu çalışmalarımızı yoğunlaştırarak devam ettireceğiz fakat denetimlerin daha etkin hale getirilmesi gerekiyor. Bu suçu engellemek yönünde kamuoyu bilinci oluşturulması konusunda Emniyet Müdürlüğü’nden destek aldık. Bu desteklerin diğer resmi kurumlar tarafından devam ettirilmesi ülke ekonomisi için büyük önem taşıyor.” dedi.
“Bilgisayar kullanıcıların sadece dörtte birinin “yakalanma korkusu” nedeniyle lisanslı yazılım seçme kararı aldığını gösteren sonuçlardan yola çıkarak, denetimlerin daha etkin ve sık olması gerektiğini düşünüyoruz” diyen Sağman, sözlerine şöyle devam etti: “Bugün Türkiye’deki 100 otomobilden 62’sinin kaçak olduğunu düşünebiliyor musunuz? Ticari yazılımlarda maalesef böyle bir durum var. Oran çok yüksek, ekonomimizin çok ciddi kaybı var ve kullanıcılar durumun ciddiyetinin tam olarak farkında değiller. Dünya ortalamasına baktığımızda korsan yazılım oranı yüzde 42, AB ülkelerinde yüzde 33, Türkiye’de ise yüzde 62. Ülke olarak koyduğumuz hedefler ile bu oranla hiç uyuşmuyor. Eğer gelişmiş ülkelerdeki standartlara ulaşmak istiyorsak öncelikle emeğe saygının ve suç işlememenin önemini anlatmalıyız ”.
Semih Sağman, BSA Türkiye olarak ilgili bakanlıklar ve kurumlarla lisanslı yazılım kullanımın önemini artırmaya yönelik görüşmelerine devam ettiklerini belirtti.
BSA tarafından global yazılım korsanlığına ilişkin bu yıl dokuzuncusu yapılan araştırma, dünyanın önde gelen bağımsız araştırma şirketlerinden IDC ve Ipsos Public Affairs işbirliği ile yürütülmüştür. Bu yılki çalışmaya dünya bilgisayar pazarının yüzde 82’sini oluşturan 33 ülkeden 15.000 bilgisayar kullanıcısı katılmıştır.
[1] BSA; Türkiye’de Yazılım Korsanlığı % 66 – 1 adresindeki söyleşiye bakarsanız, o zamanın Türkiye Koordinatörü tarafından korsan yazılım oranı hesaplama yöntemi şöyle anlatılıyor;
IDC’nin araştırmasının sonuçları. 70’i aşkın ülke için yapılıyor. Kaç bilgisayar satılmış, buna karşın kaç yazılım faturalanmış araştırılıyor. Türkiye için bir rasyo var. Bu 4,2. Ona göre oranlama yapılıyor. İçinde bulunduğumuz bölge yani EMEA’da oran % 58 ve mesela Mısır, Katar, Umman, Suudi Arabistan’da durum bizden iyi.
[2] BSA 24 Kasım 2006 Öncesinde Yasal Değildi
[3] BSA-Microsoft Baskınları, Bilgisayar Tamir Servislerini, Gereksizken, Lisans Almaya mı Zorluyor? – 2
[4] Tarihi Bir Gelişme; ABD’de Verizon BitTorrent Korsanlarını Vermeyi Reddetti
[5] Microsoft 120’nin Üstünde İnternet Cafe Bastı ve Tazminat+Lisans Parası İstedi – 3
