Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Ankara’daki Uluslararası Yatırımcılarla Yüksek Düzeyli Ekonomi toplantısında yaptığı konuşma sırasında istihbarat zafiyetine değinirken Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın (TİB) kapattılacağını açıkladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan şunları söyledi :
“Darbenin zamanında haber alınamaması örgütün önce istihbarat teşkilatlarımızı çökertmek istemesinden kaynaklanıyor. İstihbarat örgütleri mercileri uyarmamış. Uyarmadığı için düşmanlık yapmıştır. Artık güçlü bir istihbarat ağı kurmamız şarttır. Bu süreç Türkiye’nin devlet yapılanmasında bir revizyonuna fırsat hazırlamıştır. Mesela TİB’i kapatacağız. Çünkü bütün pisliklerin olduğu yerlerden biri de orası. Orayı kapatıp çalışanların hepsini de hazırlıklarını yaptık, gereği neyse yapacağız. TİB konusunda BTK (Bilgi Teknolojileri Kurumu) gereken adımları kendisi atacak.”
Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı, 2005 Ağustos’unda telefon dinlemelerini koordine etmek için kurulmuştu. Asıl görevi telefonları dinlemek değil, Türk Telekom’un özelleştirilmesi ve telekom sektörünün serbestleştirilmesi sonrasında, 3 farklı kurumun (MİT, Polis, Jandarma) istihbaratının farklı telekom firmaları ile koordine etmek olarak tanımlanmıştı ama o dönemde hayli tepki toplamıştı[1].
Kurucu başkanı olan Fethi Şimşek, bu dönemde yapılan bir etkinlikte TİB’in telefon dinleme yapmayacağını, koordine yapacağını belirtmişti[2]. Ama TİB’e 17-25 aralık öncesinde de, sonrasında da hep telefon dinlediği – kaydettiği eleştirileri yapılmıştı.
TİB’in eleştirilen bir başka yönü de BTK altında kurulmasıydı. O dönemde devletten bütçe çıkarmak yerine, telekom sektörünün gelirlerinden pay alarak devlet dışı bütçe oluşturan BTK’nın donanım ve yazılıma yatırım yapmasının daha kolay olması nedeniyle TİB, BTK altında kuruldu.
O dönemden çok ilginç bir anektod da şöyleydi; bugün RTÜK Başkan Vekili olan Esat Çıplak, 2005 yılında BTK’da Başkan Yardımcısıydı ve insan kaynaklarından sorumluydu. Dolayısıyla TİB’in kuruluşunda eleman alım imzaları da onun atması gerekiyordu. Çıplak’ın önüne 108 işe giriş formu birden getirildiğinde itiraz ettiği ve günlerce bu girişleri
“Buraya cemaat dolduruyorsunuz, üstelik bu kadar çok sayıda, bu doğru değil, burada telefon dinleme yapılıyor, hassas bir konu”
şeklinde itiraz ederek imzalamadığı konuşulmuştu. Çıplak dönemin BTK Başkanının “izin al o zaman” önerisini de :
“Olmaz öyle şey, izin de alsam bu benim sorumluluğum, benim sorumluluğum altında imzalanamaz”
ifadesiyle ısrarla reddedince, insan kaynakları fonksiyonu kendisinden alınmış, ve ancak ondan sonra bu 108 kişinin işe giriş işlemi tamamlanmış, böylece TİB’in telefon dinlemelerini koordine edilen bölümü faaliyete geçirilmişti. Ama anlaşılan yanlış hesap geç de olsa Bağdat’tan dönüyor. TİB’in bu ilk yönetimi 17-25 aralık ses kayıtlarının internette yayınlanma olayları sırasında yani 2014 başında değiştirildi [3].
TİB telefon dinlemeleri koordinasyonu dışında, 2007 yılında 5651 sayılı kanun çerçevesinde internet yayınlarını izleme ve mahkeme kararları ile re’sen engellemeleri gerçekleştirmek ile de görevlendirilmişti.
[1] Telefonları TK Yeni Bir Merkez Kurarak Dinleyecek
[2] TK İletişim Başkanlığı, Tele-Dinlemede Koordinatör
[3] Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’ndaki (TİB) 5 Daire Başkanı Birden Görevden Alındı