Kamuoyunda “Sansür Yasası” olarak adlandırılan, AKP ve MHP’nin hazırladığı ‘dezenformasyonla mücadele yasası’ Meclis Genel Kurulu’nda bu gece kabul edildi. Bugün öğlen ikide başlayan görüşmelerde 29 ile 40 arası maddeler kabul edildi.
Tasarının 15 maddesi geçen haftaki görüşmelerde kabul edilmişti. Dün geceki görüşmelerdeyse 13 madde daha kabul edildi. Kanun teklifinin ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ suçlamasını içeren en kritik 29’uncu maddesine gelindiğindeyse muhalefet vekillerinin sayım istemesi sonucunda, AKP’nin yeterli sayıya ulaşmaması ile tasarının kalan maddelerinin tartışılması bugüne kalmıştı.
Yasayla birlikte haber alma hakkı, ifade özgürlüğü ve iletişim alanında konuşmalar sınırlanmış olacak. Çünkü işin ucunda hapis cezası var. Türk Ceza Kanunu’na ‘yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ diye yeni bir suç ekleyen değişiklik yasa, bu suçu işleyenlere üç yıl hapis cezası öngörüyor. ‘Failin gerçek kimliğini gizlemek suretiyle veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde’ ceza yarı oranında artırılacak.
Bu kapsamda mesela Ankara kulislerinde konuşulanları yazan gazetecilere yargılanma gelebilecek. Onların ‘yanıltıcı bilgi’ olduğu öne sürülen haber veya sosyal medya paylaşımlarını paylaşan ya da beğenen kişiler ‘yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’dan hapisle cezalandırılabilecek.
Whatsapp’tan yapılan gizli görüşmelerin de tehlikeli olma olasılığı var. Planlanan idari tedbirler arasında medya kuruşlarına para cezası ve sosyal medya ağlarına bant daraltma yaptırımı ve kapatma da var.
Teklifle birlikte göre sosyal ağ sağlayıcılarının, Bilgi Teknolojileri ve İletişim (BTK) başkanının ‘içerik çıkarma kararı’nı yerine getirmek zorunda kalacak. Whatsapp, Signal gibi yoğun kullanılan anlık mesajlaşma uygulamaları için Türkiye’de şirket kurarak Türk hukukuna tabi olunması istenecek.
Yeni yasayla birlikte sosyal medyadaki paylaşımlar çok ciddi kıskaca alınabilecek. Öyle ki erişime engelli bir haberi sosyal medya hesabından paylaşmak, anlık gelişen bir olaya ilişkin son durumu aktarmak veya yorum yapmak, bunları paylaşan hesaplardan retweet etmek de suç olarak değerlendirilebilecek.
Anonim hesaplardan paylaşımlara uygulanacak hapis cezaları, açık kimlikli hesap sahiplerine göre daha fazla olacak.
Yasayla ‘internet haber siteleri’, gazete ve dergiler gibi süreli yayınlar kapsamına alındı. Bu mecralarda çalışanlar basın kartı için başvurabilecek. Yasada ‘internet haber sitesi’ şöyle tanımlanıyor: İnternet ormanında belirli aralıklarla haber ve yorum niteliğinde yazılı, görsel veya işitsel içeriklerin sunumunu yapmak üzere kurulan ve işletilen süreli yayın.