Mark Zuckerberg tarafından projeleri fonlanan 160’tan fazla bilim insanı, Facebook’un Donald Trump’ın “yanlış bilgi ve körükleyici ifadeleri yaymak için” sosyal medya platformunu kullanmasına izin vermemesi gerektiğini söyledi .
ABD’nin önde gelen araştırma kurumlarında 60’tan fazla profesör ve bir Nobel ödüllü olan araştırmacı, Facebook CEO’suna dün, “yanlış bilgilendirme ve kışkırtıcı dil konusunda daha katı politikaları dikkate almasını” isteyen bir mektup gönderdi [1].
Zuckerberg, Twitter’ın Aksine Davranıyor
Zuckerberg, geçen pazartesi Twitter’ın “gerçekleri ara” etiketi eklediği Trump “mail ile oylama” tweeti sonrasında “bizim politikacıların mesajlarına karışma hakkımız yok” gibilerinden bir mesaj vermişti [2]. Arkasından Trump’ın demokratik bir ortam için kabul edilemez bir mesajı geldi. Valiye yönelik olarak “yağma yapanların üzerine ateş açılması”nı söyleyen bu mesaj, Trump’ın sosyal medyaya kural getireceğiz tehditine rağmen Twitter tarafından yeniden ve “şiddeti öven” diye etiketlendi [3].
Bütün bu süreç boyunca, Twitter’ın aksine Zuckerberg Trump’ın mesajlarını yayınladı. Muhtemelen kendi kullanıcı kitlesini düşündü. Günümüzde Facebook daha yaşlı ve dolayısıyla da muhafazakar insanların kullandığı bir ortam durumunda. ABD’de Trump’ın ırkçılık kokan hareketlerini eleştiren entellektüel ve genç kitleye karşı, hala ırkçılığa meraklı bir kitle olduğu gözüküyor. Zaten Trump’ın “göçmen karşıtı seçim stratejisi” ile hedeflediği kitle bu.
Buna karşılık Facebook’un çalışanları genç ve entellektüel dediğimiz kitle. Dolayısıyla ağır tepki gösterdiler. Bir yandan protesto gösterisi yaparken, bir yandan da istifa edenler oldu [4].
Şimdi ise, bizzat Zuckerberg’in fonladığı bilim adamları uyarıda bulunuyor [1].
Amerikan Ordusu da Trump’ın Açıklamalarına Tepki Gösterdi
Diğer yandan Vietnam savaşında, orduya katılmamak ve böyle bir savaşı sürdürmemek için protesto yapan Amerikalı gençlere karşı, bizzat kendi muhafazalar anne-babaları, ordunun yanında yer almış ve “Ya Sev Ya Terket” diye sokaklarda karşı gösteriler yapmışlardı (Netflix’de çok ilginç bir belgesel olarak duruyor).
Şimdi aynı ordu yani muhafazakar kitlenin önemsediği ABD ordusu da Trump’a karşı bir açıklama yaptı. Önce ilk kabinesinde Savunma Bakanı olan James Mattis, Trump’ı ülkeyi bölmekle suçladı [5].
Arkasından eski Genel Kurmay Başkanı Martin Dempsey bir tweet atıp, “Amerikan ordusu bizim oğullarımız ve kızlarımızdan oluşuyor. Vatandaşları korumak için kendi hayatlarını riske atarlar. İşleri yurtdışında inanılmaz zordur ama şimdi kendi evimizde de zor. Onlara saygı gösterin ki onlar da size saygı göstersinler. Amerika bir savaş alanı değildir. Vatandaşlarımız da düşman değildir” yazdı.
America’s military, our sons and daughters, will place themselves at risk to protect their fellow citizens. Their job is unimaginably hard overseas; harder at home. Respect them, for they respect you. America is not a battleground. Our fellow citizens are not the enemy. #BeBetter
— GEN(R) Martin E. Dempsey (@Martin_Dempsey) June 1, 2020
Diğer bir eski ABD Genel Kurmay başkanı eski amiral Mike Mullen ise yazdığı makalede vatandaşa karşı Ulusal Muhafızların ve polisin kullanılmasına tepki gösterdi [6].
Ama en son günümüzün ABD Genel Kurmay başkanı Mark A.Milley, Trump’ın orduyu göreve çağırması üzerine, ABD Savunma Bakanlığına gönderdiği mektupta, ABD ordusunun bağlılığının Anayasaya olduğunu söyledi ve ABD ordusunun ABD’li vatandaşların ifade özgürlüğü ve gösteri yapma hakkını korumaya devam edeceğini ekledi [7].
“Hayatımızı ABD İdeallerine adadık. Buna ve ABD halkına bağlı kalacağız”
Doğrusu bu generale hayranlık duydum. İşte buna “sağduyu” ve “memleketini sevmek”, “kendilerinin ve ailelerinin de içinde olduğu vatandaşları anlamak”, “ülkenin bölünmekle neler kaybedeceğini farkında olmak” denilir.
Zuckerberg’e Yanlış Bilgi ve Bölücü Dili Yayma Uyarısı
60 tanesi Amerikan araştırma enstitülerinden ve bir tanesi Nobel ödüllü olmak üzere 140 bilim insanının Zuckerberg’e gönderdiği mailde ise [1], Zuckerberg’in “yanlış bilgilerin ve bölücü dilin yayılmasını engellemesi gerektiği” kaydedilerek, teknolojinin amacının çocuk eğitimini iyileştirmek, hastalıkların önlenmesi ve hatta ceza adalet sisteminde reform için kullanılması gerektiği hatırlatılıyor.
Mektubu yazanlardan Harvard Tıp Fakültesi öğretim üyelerinden Debora Marks mektubun amacını şöyle açıkladı;
“Facebook’un duruşu doğru yerde değil. Bu yüzden onu doğrunun yanına yani tarihin doğru tarafına geçmesi için teşvik ediyoruz”
Mektubun 160’tan fazla imzacısı var. Yaklaşık% 10’unun Zuckerberg ve eşi Priscilla Chan tarafından işletilen vakıf çalışanları. Chan Zuckerberg Girişimi yaptığı açıklamada hayırsever kuruluşun Facebook’tan ayrı olduğunu şöyle ifade etti :
“Çalışanlarımıza, ortaklarımıza ve bağışçılarımıza minnettarız. Facebook politikaları da dahil olmak üzere görüşlerini dile getirme haklarına saygı duyuyoruz”
Cuma günü, Zuckerberg ihlal veya kısmen ihlal eden içeriği ele alma potansiyel seçeneklerini gözden geçireceğini söyledi.
[1] Letter of concern to Mark Zuckerberg from Chan Zuckerberg Initiative-funded scientists,
[2]Zuckerberg, Trump’ın Tweet Kontrolünün Doğru Olmadığını Söyledi
[3] Twitter Dorsey’in Bilgisi ile Trump’ın Bir Tweetine Daha İşlem Uyguladı
[5] George Floyd protestoları: Eski ABD Savunma Bakanı Mattis, Trump için ‘Bizi bölmeye çalışıyor’ dedi
[7] Milley, America’s Top General, Walks Into a Political Battle
[8] Zuckerberg Facebook Personeli Protestosuna Kulak Verdi ama Değişiklik Yapacak mı Belirsiz?