Raporun özeti aşağıdaki şekilde duyuruldu;
- Voice over Internet Protocol (kısaca “VoIP” veya, eş anlamlı olarak, IP Telefonu) hizmeti, paket anahtarlamalı olarak internet üzerinden iletilen veri halindeki ses hizmetini kapsamakta ve bir veri iletişimi hizmeti olarak kabül edilmektedir. Bir diğer deyişle, VoIP, PSTN tabanlı geleneksel ses iletişimi (“PSTN ses hizmeti”) yerine, sesin IP paketlerine dönüştürülerek IP tabanlı şebekeler üzerinden veri halinde iletilmesi hizmetidir.
- VOIP ses tekeli kapsamı dışındadır.
- VOIP Telekomünikasyon Kurumu’nun mevcut yetkileri dahilinde düzenleyebileceği bir hizmettir.
- Telekomünikasyon Kurumu konuyu acilen açıklığa kavuşturarak, bu hizmetin Telekomünikasyon Kurumu tarafından verilen yetki belgesi çerçevesinde sunulmasını sağlamalıdır.
406 Sayılı Telgraf ve Telefon Yasası’nın 2-C maddesi, ses iletimini ihtiva eden telefon hizmetleri başlığında, klasik anlamda eşzamanlı, devre anahtarlamalı (PSTN-PSTN) sesli telefon iletişim hizmetini tanımlamaktadır. Paket anahtarlamalı ses iletimi yapısına sahip olan VoIP, klasik anlamda eşzamanlı yapıda değildir.
Bu nedenlerden dolayı, yasanın tanımını yaptığı “ses iletimini ihtiva eden TELEFON hizmeti” ile VoIP hizmetinin teknik anlamda aynı işlem olarak kabulü mümkün değildir.
VoIP konusunda dünya üzerindeki uygulamaları incelediğimizde ABD başta olmak üzere pek çok gelişmiş ülkede VoIP’nin herhangibir düzenlemeye tabi tutulmaksızın serbest olduğu, Avrupa Birliği ülkelerinde sesin gerçek zamanlı olması halinde düzenlemeye tabi tutulduğu, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde ise VoIP’nin sınırlandırılmış veya yasak olduğu göze çarpmaktadır.
Avrupa Birliği 90/388/EEC numaralı direktifi ile sesli telefonu (Voice Telephony)’i tanımlamıştır. Bu Direktife göre verilen servisin sesli telefon olarak tanımlanması için 4 ayrı kritere bakılmaktadır;
Özellikle 4.Kriter olan “Sesin gerçek zamanlı iletilmesi” özelliğinin mümkün olmaması nedeniyle VoIP bir sesli telefon servisi olarak kabul edilmemektedir. Bu ülkelerde VoIP servisi Katma Değerli Servisler kapsamında alınan Genel İzin veya Ruhsat yoluyla yürütülmektedir.
4502 sayılı yasa ile Katma Değerli Telekomünikasyon Hizmetleri tanımı literatüre girmiştir. Bu tanım ile yasa koyucu, aboneler arasında iletilen ses ve veri dahil her türlü mesajın formu, muhtevası, kodu, protokolü veya benzer hususları üzerinde bilgisayar işlemleriyle veya başka surette işlem yapıp, aboneye veya kullanıcıya ilave, farklı veya yeniden yapılandırılmış bir mesaj ileten veya yüklenilmiş kaydedilmiş mesaj ve veriler ile, aboneler arası interaktiviteyi sağlayan telekomünikasyon hizmetlerini, katma değerli hizmet olarak tanımlamıştır.
Telekomünikasyon Kurumu’nun konu ile ilgili değerlendirmelerini yansıtan ve Ulaştırma Bakanlığı’na sunmuş olduğu raporun sonuç bölümünde yer alan “… gibi hususlar da dikkate alındığında bu hizmetin aşağıdaki kriterlere uyulmak kaydı ile tekel kapsamı dışında kaldığı düşünülmektedir” ve “… bu hizmetin TK tarafından verilecek yetki belgesi çerçevesinde sunulmasının uygun olacağı” görüşleri doğrultusunda, VoIP’nin katma değerli bir telekomünikasyon hizmeti olduğu ve yasada Türk Telekom A.Ş.’ye tanınan tekel hakkının kapsamı içinde değerlendirilemeyeceği açıktır.
Sonuç olarak;