Makalenin ilk bölümünde, neden bu yazıyı yazmak istediğimizi açıklamıştık. Şimdi lisanslı SMS ile olmayan arasındaki farkı anlatıyoruz.
Kısa mesaj gönderiminde tam olarak “siyah ve beyaz” renklerin farklılığı kadar “yasal olan ve olmayan” faaliyetleri ifade edecek tek bir sınır çizgisi çizmek mümkün olmasa da, gönderilen SMS’lerin başlıklı veya başlıksız oluşu bunun için en uygun ayrıştırma zemini oluşturmaktadır. Bu sebeple, ayrıştırma bu eksende gerçekleştirilmiştir.
MADDE | BAŞLIKLI SMS | BAŞLIKSIZ SMS |
ANA FİKİR | Elektronik Haberleşme Kanunu ve Kurum mevzuatına uygun olarak Mobil işletmecilerle fiziksel arabağlantı tesis ederek, regüle edilen toptan fiyattan SMS sonlandırma hizmeti sağlanır. | Mobil operatörlerin yaklaşık 10,000 adet veya daha fazla sayıda SMS’i paketleyerek 10 TL civarında çok ucuz fiyatlara satması ve bunu fırsat bilen “müteşebbis”in bu tip SIM kartlarından “edinip” operasyona girişmesi üzerine kurulu iş modeli (örnek olarak Avea’nın 11 TL’ye 11,000 SMS’lik “1.000+10.000 SMS Paketi”, Vodafone’un 9,90 TL’ye 12,000 SMS’lik “Her Yöne Maksi Paketi”, Turkcell’in 12 TL’ye 11,000 SMS’lik “SÜPER SMS Paketi”) |
YÖNTEM VE İŞLEYİŞ ŞEKLİ | Birkaç 100,000 TL altyapı yatırımı, birkaç 100,000 TL teminat ve teknik bir ekip ile işe başlanır.
Bu yolun izlenmesi durumunda:- Sermaye şirketi olmak,
- Kurum (BTK)’dan telekomünikasyon faaliyetiyle ilgili bir yetkilendirme almak,
- Kurum’a (ve bilhassa TİB’e) karşı yükümlü olmak,
- Sektörel sertifikasyonlar edinmek,
- Tüketici haklarına uymak,
- Gizli bilginin korunması ile ilgili mevzuata uymak,
- ÖİV’li fatura kesmek,
- Evrensel Hizmet Fonu ödemek,
- Kurum Hizmetlerine Katkı Payı ödemek,
- Kurumlar Vergisi ve şirket çalışanları için çalışanlar için Muhtasar ve SGK ödemek,
gerekir. | Birkaç 100 TL yatırım, 0 TL teminat, birkaç 10 adet SIM kartıyla bu işe girmek mümkündür.
Bu yolun izlenmesi durumunda:- Sermaye şirketi olmak,
- Kurum (BTK)’dan telekomünikasyon faaliyetiyle ilgili bir yetkilendirme almak,
- Kurum’a (ve bilhassa TİB’e) karşı yükümlü olmak,
- Sektörel sertifikasyonlar edinmek,
- Tüketici haklarına uymak,
- Gizli bilginin korunması ile ilgili mevzuata uymak,
- ÖİV’li fatura kesmek,
- Evrensel Hizmet Fonu ödemek,
- Kurum Hizmetlerine Katkı Payı ödemek,
- Kurumlar Vergisi ve şirket çalışanları için çalışanlar için Muhtasar ve SGK ödemek,
gerekmez. |
TÜKETİCİYE KARŞI | - SMS’leri alan abone “GONDEREN ADI” veya “SIRKET ISMI” şeklinde, kim olduğu anlaşılan başlık görür (bu yüzden başlıklı da dendiği olur).
- Sadece ulaştırılan SMS’lerden ücret alınır. Gönderilmiş SMS’ler için ulaştı / ulaşmadı bilgisi ve ulaşmadı ise neden ulaşmadığına dair detaylı durum bilgisi anlık olarak üretilebilir.
- Ödemelerin tahsilatı resmi fatura karşılığı kredi kartı, online ödeme gibi bilinen yasal yöntemlerle gerçekleştirilir.
| - SMS’leri alan abone 05×6 123 4567 şeklinde, kime ait olduğunu bilmediği bir cep telefon numarası görür (bu yüzden “başlıksız” olarak adandırıldığı da olur).
- Tipik olarak ulaştı / ulaşmadı raporu alınamadığı gibi, alıcısına ulaşan SMS’ler yerine sadece gönderim teşebbüsü yapılan SMS’ler temel alınarak son kullanıcı ücretlendirmesi gerçekleştirilir.
- Dahası, rapor alınamamasından da kaynaklı olarak, pek çok durumda söz verilen sayıda SMS gönderilmez, ama buna karşın gönderilmiş (veya gönderilmesi denenmiş) gibi konuşulup ücretlendirildiği olur.
- Ödeme şekli olarak açıktan para alınabilmesi sebebiyle masrafların giderleştirilememesi durumu yaşanabilir.
|
KİŞİSEL BİLGİLERİN GİZLİLİĞİNİN İHLALİ | Kurum’ca tutulan Taşınmış Numara Bilgisi, bu bilgiye erişime yetkili ve erişebilmek için üç ayda bir ilgili yüklenici şirkete gerekli ücreti ödemekte olan bir resmi İşletmeci tarafından edinilir ve bu bilgiler gizlilik maddelerini de içeren resmi bir sözleşmeye tabidir. | Mobil operatörlerden alınan şebeke içi ve diğer yönlere doğru SMS havuzlarının en hesaplı şekilde kullanılabilmesi için, aslında bu tür faaliyetlerde kullanılmaması gerektiği halde, Kurum’ca tutulan Taşınmış Numara Bilgisi ilgili yüklenici şirkete yapılması gereken ödemeler yapılmadan, sözleşmesiz olarak el altından paylaşılır. Kişisel bilgilerin gizliliği ihlal edilir. |
MOBİL İŞLETMECİYE VERİLEN ZARAR | - SMS’lerin gönderimi, SIM kartların üzerinden değil, şebekeler arası SMS gönderimi için özel olarak tesis edilmiş devreler üzerinden gerçekleştirilir.
- SMS’in mobil işletmeciye gönderiminde frekans kirliliği oluşturulmaz.
- Tüm SMS’ler resmi arabağlantı devrelerinin üzerinden ve üzerinde anlaşılmış toptan tarifeden sonlandırıldığı için ana mobil operatörde gelir kaybı yaşanmaz.
| - SIM kartları amaç dışı kullanılan ana mobil işletmeci ile imzalanmış olan sözleşmedeki Devir Hakkı maddesi ihlal edilir.
- Mobil operatör şebekelerinde çağrı başlatmanın da radyo spektrumunda yer alması sebebiyle bu tip uygulamadan aboneye mesaj gönderimi tipi uygulamalar için aslında gerekmeyen bir frekans israfı ve kirliliği yaşanır.
- Normalde sadece abonenin kendi kullanım için olan SMS’ler, üçüncü şahıslara satıldığı için, mobil operatörün sunduğu SMS paketleri istismar edilmiş olur, bu sebeple operatörde gelir kaybı yaşanır.
|
KURUM’UN (BTK’nın) KURALLARININ VE TÜKETİCİ HAKLARININ İHLALİ | - Bu yöntemle hizmet sunmakta olan firma, Elektronik Haberleşme Kanunu ile Kurum mevzuat ve kurallarına en uygun şekilde telekomünikasyon hizmeti sağlar (sağlamak zorundadır).
- Tüketici hakkı ihlali en az seviyede yaşanır. Yetkilendirme (lisans) sahibi olan işletmeci, tüketici hakları ihlalinin ispatı durumunda denetim, uyarı veya para cezasına maruz. Normalde, SMS almak istemeyen abone, “pazarlama SMS’i almak istemiyorum” karalistesine dahil olabilir.
- Tüketici hakları ile ilgili mevzuata uygun şekilde, izinli veritabanları üzerinden çalışmaya zorlanırlar.
- SMS gönderim sistemlerinin devlet kurumları (TİB) ile mevzuata uygun olarak gerekli bilgilerin paylaşımı gerçekleştirilir. Dolayısıyla, devletimizin olası polisiye veya tüketici hakkıyla ilgili yasal takipleri mümkün olur.
- Bu tip yasal satışların yapılması için gerekli altyapı, dünya telekomünikasyon normlarında olmak zorundadır.
| - Ülkemizde resmi yetkilendirmeye ve Kurum’un denetimine tabi olan elektronik haberleşme (telekomünikasyon) sektöründen bağımsız olarak, Kurum’dan yetkilendirme ve izin almaksızın “kendince” bir telekomünikasyon hizmeti sunulması durumudur.
- Tüketici hakkı ihlali yaşanır. Bu tip faaliyet gösteren kişi, şirket veya Web sitelerinin gözünde tüketici haklarının fazlaca bir değeri olmayabileceği için, SMS gönderebilmek ve hangi yoldan olursa olsun gönderebilmek adına, tüketicinin aleyhine de olsa her türlü yola başvurulabilmektedir. SMS almak istemeyen abone, “pazarlama SMS’i almak istemiyorum” karalistesine dahil olamayabilir.
- Tipik olarak izinli değil, kaynağı belli olmayan izinsiz veritabanları (telefon numaralarını pazarlama şirketlerine isteyerek vermemiş olan tüketicilerin telefon numaraları) kullanılarak çalışma gerçekleştirilmesi.
- SMS göndermek için kullanılan teknik yapının devlet kurumları (TİB) ile gerekli bilgilerin paylaşımı gerçekleştirilmediği için, bu tip sistemlerden geçirilen SMS’lerden kaynaklı olarak gerekli polisiye veya tüketici hakkıyla ilgili yasal takipleri zorlaşır.
- Bu hizmeti sağlayabilmek için gerekli olan çok sayıda SIM kartının edinilmesi için yaygın olarak üçüncü şahısların nüfus cüzdanları ve bilgileri kendilerinin haberi olmadan kullanılabilmektedir.
|
DEVLETİMİZİN MALİ KAYIPLARI | - Bu tip faaliyet gösterebilmek için sermaye şirketi (limited veya anonim) olma zorunluluğu vardır. Şirketin gelirleri üzerinden devlete ÖİV, Evrensel Hizmet Fonu ve Kurum Hizmetlerine Katkı Payı ödenir.
- Bu tip faaliyetteki şirketler kurumsal yapılarda olduklarından aynı zamanda olması gerektiği gibi devlete Kurumlar Vergisi, Muhtasar, SGK ve benzeri beyanlarda da bulunurlar.
| - Bu tip faaliyet gösteren kişiler en iyi ihtimalle bir limited şirket sahibidir. Bu durumda ÖİV’siz fatura kesilmesinden ötürü (yetkilendirmeleri olmadığı için isteseler de ÖİV’li fatura kesemezler) devletimizin ÖİV,
- Evrensel Hizmet Fonu ve Kurum Hizmetlerine Katkı Payı gibi başlıklar altında toplanamayan vergi ve gelir kaybı oluşmaktadır.
- Bu tip faaliyet gösteren kişiler şirketleşmeden de bu tip işlere girişmektedirler. Bu durumdaysa, bu kişilerin yasal yükümlülükleri sıfıra yakınsamakla kalmamakta, aynı zamanda devlete Kurumlar Vergisi, Muhtasar, SGK ve benzeri beyanlarda da bulunmadıkları için devletimiz üzerindeki olumsuz gelir (vergi) kaybı artmaktadır.
|
GENEL | Kanunlara, Kurum’un kurallarına, tüketici haklarına, Mali gerekliliklere uyarak elektronik haberleşme ve mesajlaşma sektörünün itibarını güçlendirirler. | Kanunlara, Kurum’un kurallarına, tüketici haklarına, Mali gerekliliklere uymayarak mesajlaşma sektörünün itibarını zedelerler. |