Çin, daha önce uzaya gönderdiği kuantum uydusundan dünyaya “kırılamaz” şifreler gönderdi ve saldırıya dayanıklı küresel bir kuantum iletişim ağının temelini oluşturdu.10 Ağustos Perşembe günü resmi Xinhua Ajansı’nın bildirdiğine göre, uzaydan yeryüzüne ilk kez şifre dağıtımı gerçekleştiriliyor [1].
Çin, 2016 ağustos ayında, “hack” edilemez iletişim olanağı sağlamak üzere dünyanın ilk kuantum uydusunu fırlatmıştı [2]. Dünyanın ilk kuantum uydusu olan Uzay Ölçeğinde Kuantum Deneyleri (QUESS) ile yapılan deneylere dayanılarak elde edilen başarı, uzmanlarca bu alanda bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor.
600 kg ağırlığındaki ve Çinli antik felsefeci Micius’un adını taşıyan uydu, 500 km yükseklikteki bir yörüngede, güneşe paralel bir dönüş yapıyor. QUESS’in kurucusu ve Çin Bilimler Akademisi (CAS) uzmanı Pan Jianwei, uydunun kuantum anahtarlarını, kuzey Çin’in Hebei Eyaletindeki Xinglong yer istasyonuna ve Çin’in kuzeybatısında Sincan Uygur’un başkenti Urumçi yakınlarındaki Nanshan’daki yer istasyonlarına gönderdiğini söyledi.
Uydu, Çin’deki yeryüzü istasyonlarına 645 km ila 1.200 km uzaklıktan şifre dağıtımı yapıyor. Bu, örneğin tamamen güvenli bir telefon konuşmasına veya yüksek miktarda banka bilgisi iletimine olanak sağlıyor. Gönderilen transmisyonun, aynı uzunluktaki fiber optik kablolarla gönderilene göre 20 kat daha verimli olduğu kaydediliyor. Uydunun Çin üzerinde uçtuğu süre içindeki 10 dakikada 300 kbit güvenli bilginin gönderilebildiği belirtiliyor.
Bu arada, dışarıdan herhangi bir olası gizli dinleme veya bilgi alma girişimi sistem tarafından derhal fark ediliyor. Böyle bir durumda şifre hemen değiştiriliyor ve dışarıya sızmış bilgi kendiliğinden imha ediliyor. İlgililer bu yeni komünikasyon kuşağının, savunma ve finans sektörlerinde “olağanüstü uygulama” alanı bulacağını belirtiyor.
Esasen Başkan Xi Jinping, Çin’in bu alanda ABD ve Rusya’nın gerisinde kalmaması için uzay programında ilerlemeye öncelik verilmesini istiyor. Öte yandan Çin, uzay programının barışçıl hedeflere dönük olduğu konusunda da ısrar ediyor.
[1] China Focus: China’s satellite sends unbreakable cipher from space