13 eylül 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan ve bundan sonraki ticari işlemlerin TL ile yapılması gerektiğini gösteren karar, yaklaşık 3 haftadır bilişim sektörünü durma noktasına getirdi [1]. Öyle ki; eylül 2018 ayındaki bilişim sektörü satışlarının, çoğu kişinin yaz tatiline çıktığı ve bu sene içine kurban bayramını da aldığından mesai günü sayısı 14-15 güne kadar düşen ağustos ayındaki satışların 1/3’ünden aşağı düştüğü raporlanıyor.
Sektör bu konudaki tartışmaları hala sürdürürken, bugün bu dövizle yapılan sözleşmelerin TL’ye çevrilmesini öngören kararın arkasını doldurmayı hedefleyen bir taslak ortaya çıktı. “2008 tarihli Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkındaki 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ”in 8ci maddesindeki değişiklikleri gösteren taslak, üzerinde “GİZLİ” ibaresini taşıyor ve yürütülmesinden Hazine ve Maliye Bakanlığının sorumlu olduğu görülüyor.
Bilişim Sektörü Sorununun Acilen Çözülmesi Lazım
Bu taslak henüz resmi yollardan yayınlanmadı. Onun yerine bilişim sektöründen bir değerli uzmanın görüşüne göre; muhtemelen en sonunda doğru bulundu. Şöyle ki; –zaten epeyce soruna yol açan kararla ilgili daha fazla çalkantıya yol açmamak ve sektörlerin sorunları yayınlanma öncesinde göstermesini teminen– dolaylı yollardan ortaya çıkarıldı ve tartışılmaya bırakıldı.
Taslak dövizle sözleşme yapılmasını yasaklayan Cumhurbaşkanlığı kararına bazı istisnalar getiriliyor. Buna göre, ihracatçılar, leasing, havacılık ve yabancı şirketler gibi istisnalar var. Dövizle mal ithal edip, Türkiye’de satan ya da işleyip ihraç eden şirketlerin sözleşmelerinin de kapsam dışında tutulacağı anlaşılıyor.
Bilişim sektörü firmalarını istisna olarak tutan ve dövizle alışveriş yapmalarını mümkün kılan bölümün Madde (8) içindeki 6cı fıkra olduğu düşünülüyor. Bu fıkra şu şekilde;
(6) Türkiye’de yerleşik kişilerin, kendi aralarında akdedecekleri, iş makineleri dahil taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde, sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini, döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür.”
Bilişim Sektörü TL’ye Geçmeli midir?
Bu arada bilişim sektörü, dövizin çok hızlı dalgalandığı bir dönemde aniden gelen, sektörle detayları tartışılmayan ve arkası doldurulmadan yayınlanan bir karar nedeniyle sıkıntıya düştü ama bu konunun yani TL ile satışın sektör için hayırlı olacağını, daha dengeli bir şekilde ele alınması gerektiğini düşünenler de var. Bu konuyu cuma günü başka bir yazı içinde detaylandıracağız. Eksi ve artılarının nasıl yorumlandığını yazacağız.
TL Sözleşmelerde TÜFE’nin Üstünde Artış Yapılamayacak
Diğer yandan, taslakta neler olduğuna genel olarak bakarsak; Cumhurbaşkanlığı kararı, AVM’lerde yapılan protestolar arkasından geldiği için, konunun gayrimenkullerle ve özellikle kiralarla ilgili olduğu düşünülmüştü. Taslakta 8ci maddenin ilk ve ikinci fıkraları tam da bunu yazıyor. Yani “konut, çatılı işyeri dahil gayrimenkul satış ve kiralama sözleşmelerinin” döviz cinsinden ya da dövize endeksli yapılamayacağını belirtiyor.
Aynı şekilde; Türkiye’de yerleşik kişilerin yurtiçi sözleşmelerinde döviz ya da dövize endeksli işlem yapamayacakları kayıt altına alınıyor. Bunun istisnaları ise, ihracatçılar, transit ticaret yapanlar, leasing, havacılık, gemi inşaatı ve yabancı şirketler istisna kapsamında olacak.
Taslakta kamu kurum ve kuruluşlarının ve bunların savunma sanayiinde pay sahibi oldukları şirketlerin gayrimenkul satış ve kiralama dışındaki işlemlerinin döviz cinsinden ya da döviz endeksli olması mümkün. Döviz bazlı sözleşmelerin kapsamında gayrimenkul satış, kiralama vs varsa onlar da istisna dışında kalıyor.
Daha önceki sözleşmelerin TL’ye dönüşmesinde ise taraflar arasında öncelikle mutabakat aranacak. Taraflar anlaşamazsa 2 Ocak 2018 öncesindeki sözleşmeler için, 2 Ocak kuru dikkate alınacak. 2 Ocak 2018 sonrasındaki sözleşmelerde sözleşme tarihindeki kur geçerli olacak.
Sözleşme yenileme dönemlerinde TÜFE oranından fazla artış yapılamayacak.
Daha genel bir yorumla, taslağa göre ticari mallardan bazıları dövizli yapılabilir ama hizmet sözleşmeleri dövizli yapılamayacak.
[1] Son Cumhurbaşkanlığı Kararı Bilişim Sektörünü Durma Noktasına Getirdi
