İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstatistik Ofisi, İstanbul ulaşımında yaşanan gelişmeleri, Mayıs 2020 İstanbul Ulaşım Bülteni’nde değerlendirdi. Bültende, Türkiye’de ilk Covid-19 vakasının tespit edildiği 11 Mart tarihi öncesi ve sonrası ile Nisan ve Mayıs ayı değerleri karşılaştırıldı.
İstanbul’da nüfusun %23,8’i sokağa çıktı
Mart ayının son haftasında, İstanbul’da nüfusun %16,1’i sokağa çıkmışken bu oran Nisan ayının son haftasında %30,4 artarak %20,1’e, Mayıs ayında %23,8’e yükseldi. 1-5 Haziran tarihleri arasında ise İstanbulluların 34,4’ü sokağa çıktı.
Toplu taşımada yolculuk sayısı Mayıs ayı sonunda %67,8 arttı
4-8 Mayıs tarihleri arasında ortalama 1.289.244 adet olan akıllı bilet kullanıcı sayısı, 25-29 Mayıs tarihleri arasında %2,5 azalarak 1.256.347 oldu. Yolculuk sayısı, 29 Mayıs tarihinde, %67,8 artışla 2.168.866’ya yükseldi. 60 yaş üstü yolcularda ise artış oranı %78 oldu.
Araç hareketliliği en fazla 15.00 – 18.00 saatleri arasında
Sokağa çıkmanın yasak olmadığı günlerde en yoğun saatler genellikle 17.00 olurken yasağın uygulandığı günlerde yoğunluk 18.00’da oluştu.
İki yaka arasında araç geçişi Nisan ayına göre %37,4 arttı.
Hafta içi ve sokağa çıkma yasağının olmadığı günlerde Nisan ayında yaka geçişi yapan araç sayısı günlük ortalama 238.875 iken, Mayıs ayında 328.220 olarak gerçekleşti.
En fazla geçiş, 29 Mayıs Cuma günü gerçekleşti
Mayıs ayında en yoğun geçiş, 11-17 Mayıs haftasında yaşandı; en yoğun gün ise 29 Mayıs Cuma günü oldu. Yaka geçişlerinin %49,5’i 15 Temmuz Şehitler, %38,2’i FSM, %6,4’ü YSS köprülerinden; %6’sı Avrasya Tünelinden gerçekleşti.
Ana güzergâhlardaki araç sayıları Nisan ve Mayıs’ta aynı oldu
Ana arterlerdeki araç geçişleri incelendiğinde, 11-15 Mayıs tarihleri arasında saatlik ortalama geçiş sayısı Nisan ayına göre %37,1 artmasına rağmen, 25-29 Mayıs tarihleri arasında Nisan ayı seviyesine geriledi.
Mayıs ayında trafik yoğunluğu indeksi 13 oldu
Mayıs ayında trafik yoğunluğu indeksi, Covid-19 öncesi trafik yoğunluğu indeksine göre %58 azalarak ortalama 13 olarak ölçüldü. Şubat ayında 30, Mart ayında 21(Covid-19 öncesi 31 ve Covid-19 sonrası 16) olan indeks, Nisan ayında sokağa çıkma yasaklarının da etkisiyle 10, Mayıs ayında ise 13 olarak gerçekleşti.
Saat 18.00’da trafik yoğunluk endeksi 43 oldu
Yoğunluğun en fazla olduğu saat 18.00’da ölçülen indeks değeri, Covid-19 öncesi 66 iken, Mayıs ayında ortalama 43 olarak ölçüldü.
Araçların ortalama hızı %6 azaldı
Etütlerin yapıldığı 3.110 kilometre uzunluğundaki ana karayolu şebekesinde, sabah, öğle ve akşam zirve saatlerinde araçların ortalama hızlarında, Nisan ayına göre %6 düşüş kaydedildi. Hafta içi ortalama sürede ise %0,4 oranında düşüş gözlemlendi.
Okulların tatil edilmesi ile karayolu şebekesi üzerinde artış gösteren ortalama hızlar, Mayıs ayındaki normalleşme sürecinin başlamasıyla birlikte düşüşe geçti. Buna rağmen, hala Mart ayı başındaki ortalamaların üstünde hız değerleri görüldü.
Mart ayı başında 54 km/saat olarak gözlemlenen hafta içi sabah zirve saat ortalama hızı, Mayıs ayında sokağa çıkma yasağı olmayan hafta içi günlerde ortalama 67 km/saat olarak hesaplandı. Aynı şekilde, hafta içi akşam zirve saati ortalama hızın ise 46 km/saatten 55 km/saate yükseldiği görüldü.
Hafta içi trafikte geçen süre %15 oranında iyileşme gösterdi
Hafta içi akşam zirve saatte Fatih Sultan Mehmet Köprüsü geçiş süresi Mart başına göre (Bayrampaşa – Kozyatağı arası) ortalama 72 dakikadan 28 dakikaya, 15 Temmuz Köprüsü’nde ise (Halıcıoğlu – Kadıköy) ortalama 62 dakikadan 30 dakikaya düştü. Genel olarak, inceleme yapılan güzergâhlar üzerinde trafikte geçen hafta içi günlük ortalama süre Mart başı ile karşılaştırıldığında, Nisan ayındaki oran ile aynı kalarak, %15 oranında iyileşme gösterdi.
Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü, BELBİM ve İBB Ulaşım Yönetim Merkezi verileri kullanılarak hazırlanan Bülten’de, hız ve süre etütleri, ana güzergâhlarda bulunan sensörlerden yararlanılarak yapıldı.