Kurulduğu 2006 yılından bu yana Afrika kıyılarına zehirli atıkların bırakılmasından tutun da ABD’nin Guantanamo’daki gizli esir kampında uygulanan el kitabına dek pek çok kirli sırrı ortaya döken WikiLeaks olay yaratmaya ve tartışılmaya devam ediyor. Site son olarak geçen hafta Irak savaşıyla ilgili Amerikan ordusuna ait 400.000 gizli belgeyi daha kamuoyuna açıkladı[1]. Daha önce Afganistan savaşı ile ilgili 90.000 kadar belge yayınlayan [2] site yakın tarihteki en büyük bilgi sızdırılma rekorunu bir kez daha kırdı.
Geçtiğimiz hafta yayınlanan belgelerin ardından Pentagon yönetimi adeta kırmızı alarm ilan ederken forumlarda ve sosyal medyada WikiLeaks’in kurucusu ve patronu Julian Assange’ın yakında bir suikasta kurban gideceğine kesin gözüyle bakılıyor.
Tarihinin en büyük belge sızdırma skandalıyla çalkalanan ABD ordusunun Irak’taki gizli belgelerini sızdıranın, bir dönem Bağdat’ta görev yapan ve 23 yaşındaki Birinci Sınıf Er rütbesindeki istihbarat analisti Bradley Manning olduğu sanılıyor. Genç asker, Temmuz ayında Afganistan’la ilgili 90 bin gizli belgeyi sızdırmaktan tutuklanmış ve hakkında “gizli belgeleri özel bilgisayarına kaydederek çalmak, bilgi sızdırmak, vatana ihanet ve Amerikan askerlerinin güvenliğini tehlikeye atmak” suçlamalarıyla dava açılmıştı.
WikiLeaks’i oldukça ilgiyle takip eden insan hakları savunucuları ve çeşitli aktivist grupların yeni açıklanan belgelere tepkisi oldukça sert. Ancak pek çok kişi Amerikan Ordusu’nda Irak İşgali döneminde görev alan askerler hakkında soruşturma açılmasını beklerken, Pentagon’un “dezenformasyon” ağıyla çevirdiği ABD’de ise genel çoğunluk savaştan dönenlerin hala “savaş kahramanı ve demokrasi savaşçısı” olduğu konusunda ısrarlı gibi gözüküyor.
Forum yazılarından ve sosyal ağlardaki paylaşımlardan görüldüğü kadarıyla WikiLeaks’in “işkencenin belgesini yayınlamasına” karşın ortalama ABD’li vatandaş Irak işgalinine sadece ekonomik kayıp nedeniyle karşı çıkmakta.
Pentagon’un ise, WikiLeaks sitesi ile girdiği savaşı iki koldan yürüttüğü belirtiliyor. İddialara göre Pentagon öncelikle sitenin yayınlayacağı belgelerin Amerikan medyasında yer almasını önlemeye çalıştı. Pentagon’un açıkça Amerikan gazete, dergi ve internet sitelerinden WikiLeaks’da yayınlanacak belgelerin hiçbirini kendi yayınlarında kullanmamalarını talep ettiği ve sansür istediği söyleniyor. Pentagon sözcüsü Geoff Morrell konuyla ilgili olarak gizli belgelerin izinsiz yayınlanmasını kınadıklarını söyledi. Morrell, belgelerin ifşasının Amerikan birliklerinin güvenliğini zaafiyete uğratacağını da iddia ediyor.
İngiltere Başbakan Yardımcısı Nick Clegg ise, WikiLeaks tarafından Amerikan ordusuna ait gizli belgelerden sızdırılan ve Irak’taki mahkumlara yönelik kötü muamele ve sivilleri hedef alan katliam yapıldığı iddialarının soruşturulması gerektiğini açıkladı.
İngiliz BBC televizyonuna konuşan Clegg, Amerikan askerlerinin davranışlarına açıklama getirmenin Washington’un sorumluluğu olduğunu söylüyor. Clegg ayrıca Irak’ta görev yapan İngiliz askerlerinin davranışlarının da incelenmesi gerektiğini kabul ediyor.
Başbakan Yardımcısı Nick Clegg’in liderliğini yaptığı Liberal Demokrat Parti, 2003’te Irak’ın işgaline karşı çıkmıştı. Liberal Demokratların koalisyon ortağı Muhafazakarlar ise ana muhalefet temsilcileri oldukları bu dönemde İşçi Partili Başbakan Tony Blair’in Irak savaşına katılma kararına destek vermişti.
Öte yandan İngiltere’de Başbakan Yardımcısı “iddialar araştırılsın” derken İngiltere Savunma Bakanlığı, Amerikalı yetkililere katılarak WikiLeaks’in tavrını kınadı ve bunun savaş alanındaki askerlerin hayatını tehlikeye atacağını savundu.
Diğer taraftan yayınlanan belgelerle ilgili olarak Birleşmiş Milletler de devreye girmiş durumda. Verilen haberlere göre WikiLeak platformunun yayınladığı gizli Amerikan askeri belgeleri, Birleşmiş Milletleri de harekete geçirdi ve BM işkence özel raportörü Manfred Nowak Başkan Obama’dan işkence suçlamalarının soruşturulmasını talep etti.
Irak Savaş Loglarında : Türkiye
WikiLeaks.org’da Irak savaşıyla ilgili olarak sunulan 400.000 bilgi arasında “Turkey” kelimesiyle [3] yapılan araştırmada 128 olay bulunuyor. Bu olayların detaylarına bakıldığında, genellikle Irak’a giden ve mal taşıyan kamyonlar ve şöforleri ile ilgili olaylar ya da Amerika’lılara karşı, yerel halkla birlikte savaşan Türklere ait raporlar olduğu görülüyor.
[1]- WikiLeaks.org / Irak War Logs