CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in soru önergesine yanıt veren Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, 2018 yılı sonuna kadar KGM sorumluluğunda bulunan otoyol ve köprülerden 463 milyon 441 bin 462 araç geçtiğini açıkladı. Bakan YİD Modeli ile işletilen otoyol ve köprülerden geçen araç sayısının ise 129 milyon 954 bin 23 olduğunu bildirdi.
CHP Milletvekili Gürer, otoyollardaki ücretli geçiş turnikeleri ve 2018 yılı sonuna kadar geçen araç sayılarıyla ilgili olarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına yazılı soru önergesi verdi.
Gürer önergesinde, “Ülkemiz otoyollarında kaç noktada ücretli geçiş turnikesi yer almaktadır? Kaç otoyolda ücretli geçiş uygulanmaktadır? İlk kuruluş geçiş ücreti ile 1 Aralık 2018 ücreti arasında fiyat farkı ne kadardır? Otoyollarda geçen ücret ödeyen otomobil, kamyon ve diğer araç sayılan kaçtır?” şeklindeki soruların yanıtlanmasını istedi.
Ömer Fethi Gürer’in önergesini yanıtlayan Bakan Turhan, Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) sorumluğundaki otoyollar ve Boğaz Köprülerinde 99 adet ücret toplama alanında geçiş ücreti toplandığını açıkladı.
Bakan Turhan, “ KGM sorumluluğu altında bulunan otoyol ve köprülerde ilk Ücret Toplama Sistemi, 1973 yılında 15 Temmuz Şehitler Köprüsünde kurulmuş olup bu tarihte 1.sınıf araç geçiş ücreti 10 TL olarak kullanıcılardan tahsil edilmekteydi. Ayrıca 01.01.2005 tarihinden itibaren Türk Lirasından 6 sıfır atılarak YTL (Yeni Türk Lirası) dönüşümü yapılmış ve 01.01.2009 tarihinden itibaren de Bakanlar Kurulu Kararı ile “Türk Lirası” ibaresinin basma konulan “Yeni” ibaresi kaldırılarak tekrar TL kullanılmaya başlanmıştır. 01 Aralık 2018 tarihinde köprülerde 1. sınıf araç kullanıcılarından 8,75 TL geçiş ücreti tahsil edilmiştir” dedi.
Bakan Turhan, KGM sorumluluğundaki ve Yap İşlet Devret (YİD) modeli ile ilşletilen otoyol ve köprülerden 2018 yılı sonu itibariyle geçiş yapan araç sayılarını da bu şekilde açıkladı:
“KGM sorumluluğunda bulunan otoyol ve köprülerden 2018 yılı sonu itibariyle;
1.sınıf toplam araç sayısı 361.888.789,
2.sınıf toplam araç sayısı 53.500.129,
3.sınıf toplam araç sayısı 11.409.649,
4.sınıf toplam araç sayısı 33.211.784,
5.sınıf toplam araç sayısı 1.077.141,
6.sınıf toplam araç sayısı 2.353.970
olmak üzere Toplam 463.441.462 araç ücret ödeyerek geçiş yapmıştır.
YİD modeli ile işletilen otoyol ve köprülerden 2018 yılı sonu itibariyle ise;
1.sınıf toplam araç sayısı 83.901.364,
2.sınıf toplam araç sayısı 19.090.937,
3.sınıf toplam araç sayısı 6.640.591,
4.sınıf toplam araç sayısı 16.415.831,
5.sınıf toplam araç sayısı 179.209,
6.sınıf toplam araç sayısı 726.091 olmak üzere
Toplam 126.954.023 araç ücret ödeyerek geçiş yapmıştır.”
Ömer Fethi Gürer, yabancı plakalı araçların köprü ve otoyollardan yaptıkları kaçak geçişlere önceki dönem önlem alındığı söylemesine rağmen Sayıştay raporlarına göre bu önlemin halende alınmadığının ortaya çıktığını söyledi.
KAÇAK GEÇİŞLER ÖNLENMELİ
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, köprü ve yol geçiş ücretlerinin ülke genelinde ücretsiz yol güzergâhlarına yönelişi arttırdığına dikkat çekerek, “Bakan en uygun rakamlarla yanıt vermektedir. Köprü ve yol geçiş ücretleri yük ve nakliyat yapan araçlar için ciddi ek gidere dönüşmüştür, Kar eden yollarda geçiş ücretlerinde artışlar yol güzergahını kullanan için soruna dönüşmüştür. Ayrıca kaçak geçişlerin sürdüğü Sayıştay denetimlerine yansımaktadır. Yabancı plakalı araçlar için 2015 yılında devreye alınacağı açıklanan sistem uygulamaya yansımamıştır” dedi.
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Sayıştay raporuna göre 2017 yılında Otomatik Geçişli Sistemden (OGS) 365 bin 334 yabancı plakalı aracın ödemesi gereken 20 milyon 765 bin 845 lirayı ve Hızı Geçişli Sistemden (HGS) 512 bin 868 yabancı plakalı aracın ödemesi gereken 43 milyon 802 bin 893 lirayı ödemeden yurtdışına çıktığının yer aldığına dikkat çekti. Toplamda 877 bin yabancı plakalı aracın HGS ve OGS’den kaçak geçiş yaptığını ve 64 milyon 500 bin lirayı ödemeden yurtdışına çıktığını hatırlattı.
Ömer Fethi Gürer, yabancı plakalı araçların ücret ödememesinin milyonlarca lira kayba neden olduğunu söyleyerek, “Yapılacak söylenen çalışmalar neden yıllardır tamamlanmadı? Köprü ve otoyolda kaçak geçiş yapan araçların gümrük çıkışında neden tahsilat sağlanmaz? Yabancı plakalı araçlar nasıl olur da otoyol ve köprüyü bedelsiz geçer? Kaçak geçişler; plakası tespit edilebilen araçların geçişleri, plakası tespit edilemeyen araçların geçişleri ve yabancı plakalı araçların geçişlerinin 2017 yılında, köprü ve otoyollarda gerçekleşen toplam 107.822.552,00 TL kaçak geçiş bedeli bu bağlamda sorunun varlığının göstergesidir. Köprü ve yol ücretlerinin yüksekliği nakliyecileri ücretsiz yollara yöneltmektedir. Paralı yol kullanılmasa da zorunlu geçilen köprüler taşımacılık yapanlar için ciddi yük olmaktadır. Kar eden sistemin geçiş ücretinde artış değil, kaçakları önleyerek düşüş sağlaması doğru olandır.” dedi.
